t ge br v y c k der globen
XXV I . V o o r s t e l .
Te vinden 't verfchil des üjdtsjuffchen d’opgang en ondergang van
twee verfcheyden Sterren , ofte andere hemel-teeckens, op alder-
ley breedten.
OM, by voorheek, te weten, hoe veel tijdt de fterre Spiea Vir-
ginis nae Atdebaran > t’Amfterdam, boven den horizon
komt; de kloot eerft geftelt hebbende na de breedte van Amfterdam
, breng Aldebaran in ’t ooft aen den horizon, de wijfer aert
den uurcirckel op de 12' uure, en keer daerna de kloot tot dat
Spca Virginis komt in ’t ooft aen den horizon, hou die foo vaft,en
fie dan na de wijfer, die fal u toonen x i uuren 4 minuten, voor de
tijt dat Spica Virginis na Aldebaran opkomt.
Om te weten’t verfchil des tijts van haer ondergangen; breng
Aldebaran aen den horizon in ’t weft, de wijfer op de 12 uuren,en
keer dan de kloot, tot dat Spica Virginis komt aen den horizon
aen ’t weft, de wijfer fal u toonen 6 uren 37 minuten, dat Spica na
Aldebaran ondergaet.-
V Selve anders, door de fchuynfe afcenfie en defcenfie te vinden.
Treek de fchuynfe afcenfie van Aldebaran, lijnde door ’t ne*
genthiende voorftel, 42 graden 3 6 minuten, van de fchuynfe
afcenfie van Spica 208 graden 44 minuten, daer blijft 166 graden
8minuten,'diedivideerdoor iy , maken 11 uuren4 minuten,
voor de tijdt dat Spica na Aldebaran rijft. Om'de tijt tuflehen haer
ondergangen te vinden, treek de fchuynfe defcenfie van Aldebaran
, fijnde, door’t felve negenthiende voorftel, 83 graden 16
minuten, van de fchuynfe defcenfie van Spica 184 graden 28 minuten,
daef blijft 99 graden 12 minuten, die maken, door 1 y ge-
divideert, 6 uuren en fchaers 37 minuten, dat Spica Virginis na
Aldebaran ondergaet.
M E R C K .
M E R C K.
Soo ’t gevalt,dat ’t getal van de afcenfie oft defcenfie van d’eerfte
meerder is, als van de tweede ofte volgende fter, ( tWelckaltijt
gebeurt, wanneer de Lentihee, ofte beginiel Arietis, tuflehen
beyden valt) foo addeer het complement van dat meefte getal
tot 3 60, tot het minfte getal; O fte , addeer 3 60 graden., dat is
een volle circkel, tot het minfte getal, en treek daeruythet
meefte, ’tgene alfoogevondenwort, deel,door’t 22' voorftel,
door i y tot uuren, dat wijft de begeerde tijdt.
Exempel.
Begeerende te weten ’t verfchil des tijds, tuflehen d opgang
van de klaere fter in den Arent, gemeynlijck Vultur genoemt,
en Aldebaran: de fohuynfo afoenfie van Vultur, door het negenthiende
voorftel, is 282 graden y 2 minuten, die van Aldebaran
42 graden 36 minuten - het getal van d’eerfte ofte voorgaende
fter, overmits het beginfel Arietis tuflehen beyden valt, is het
meefte, en kan van ’t getal van de tweede, fijnde het minfte, niet
getrocken worden: addeer daerom het complement van t meefte
tot 3 60 ( fijnde 77 graden 8 minuten j tot 42 graden 3 6 minuten,
het minfte,maeckt t’famen 115» graden 44 minuten. Ofte
addeer 3 60, een volle circkel , tot het minfte 42 graden 3 6 minuten,
maeckt t’famen 402 graden 3 6 minuten, treek daer af het
meefte 282 graden y2 minuten, daerblyvenoock 1 19 graden
44 minuten, als vooren, deel die door 1 y tot uuren, komen feer
na7 uuren y9 minuten, voor de tijdt dat Aldebaran na Vultur
opkomt.
X X V I I .