rechthoeckigh (even,gelijck op een Aerdkloot de parallelert de
meridianen fnijden;) die worden op de hemelkloot befchreven,
door yder punt des verticaels , alsmen die met het onderfte
eyndj het opperfte in ’t Zenith vaft fijnde, op den horizon om-
draeyt.
T e vinden, aen welckdefer circulen ( dat is hoe hoogh) dc
Son ofte eenige fterre boven den horizon is, gefchiet, ofte door
een bekende rijdt, ofte door een bekent geweft.
Om die op een bekende tijdt te vinden ; by exempel, hoe
hoogh de Son t’Amfterdam ftaet op den eerften May % morgens
te 9 uren : de kloot geftelt na de breedte van die Stadt, breng
den graed der S o n fijn d e op die dagh den i T n Tauri, aen den
meridiaen, de wijfer op de 12 uure nae’t zuyden, en keer den
kloot ooftwaert, tot dat de wijfer toont 9 uuren voor de mid-
dagh (ofte, nae ’t 22' Voorftel, laet4y graden van den Equator,
voor 3 uuren voor de middagh, door de meridiaen loopen,)
breng dan den verticael over des Sons graed,en tel daer by langs
van onderen op, tot over de voorfz graed,fult foo vinden 3 8 graden
54 minuten,voor de hooghte van de Son,ofte de Almucanta-
rath, die fy op dien tijdt raeckt. *'
Opwelijcke wijfie doet met de fterre; tot voorbeelt, löeck
hoe hoogh de heldre fterre Lyra aldaer op de fielve dagh ’s avonts
te 11 uuren boven den horizon fial ftaen : des Sons graed aenden
meridiaen , en de wijfer op de 12' uure geftelt, keer de kloot
weftvtfaert, tot dat de wijfer aen den uurcirckel toont elf uuren
des avonts, (ofte laet elfmael 13, dat is 1 <S y graden des Equators,
voor elf uuren nae de middagh, door den meridiaen loopen) en
\ftel de kloot foo vaft: Breng dan over die fterre Lyra den verti-
“Ibael circkel, en tel daer by langs van den horizon opwaert tot
over die fterre, fult vinden 39 graden 2.7 minuten voor fijn
hooghte op die tijdt.
Om ’t felve te vinden door een bekende Azymuth ( die men
met een compas, oft bequamer Inftrument, daer toe gcmaeckt,
mach peylen) ick neem dat de Son, op den voorfz eerften dagh
May, ftaet in ’t zuydooft, dat is op dc Azymuth van 4 y graden
van ’t zuyden na den ooftenjdc kloot en wijfer geftelt als voorfz,
en den verticael gehecht aen ’t Zenith,breng het onderfte eynd
daer van op den horizon, nae de gepeylde Azymuth, 45 graden
van ’t zuyden na den ooften ; keer daerna den kloot, tot dat des
Sons graed , den 1T" Tauri, komt aen den verticael, en tel dan
daer by langhs van den horizon opwaert, zult vinden 44 graden
47 minuten, voor de hooghte der Son, ofte den Almucantarath,
die hy op die dagh in zulck geweft raeckt.
Om dat op die wijfie te vinden van de fterre; neem, tot voorbeelt
, den klaerften in de Arent gepeylt te hebben ooftzuyd-
ooft, dat is by 6y~ graden van ’t zuyden na den ooften, ftel den
verticael op den horizon foo veel graden van ’t zuyden nae ’c
ooft, dat is in ’t ooftzuydooft,en breng die fter aen den verticael,
fult die daer aen vinden 26 graden 3 minuten van den horizon
verheven.
X X X I . V o o r s t e l .
De hemelkloot den hemelgelijckJlellen, op alle 'voorgejlelde tijden.
g At kan gedaen worden, ofte door de hooghte, ofte door
de Azymuth; des daeghs aen de S on, des nachts aen de
fterren: Oock, foo des daeghs als des nachts, door een bekende
uure.
Des daeghs, door dc hooghte der Sonjneem, by exempel,op
den eerften May des voormiddaghs t’Amfterdam de Son gepeylt
te fijn i o graden boven den horizon; de kloot eerft, door ’t fefte
Voorftel, geftelt na de 4 hoecken der werelt, en de polus verheven
na de breedte van Amfterdam, breng des Sons graed(fijnde
dien dagh den 1 i en Tauri)ooftwaert aen den Verticael 10 graden
van den horizon; de kloot fai ftaen den hemel gelijck.
Door de Azymuth der Son; neem, op den 7 Julii des voormiddaghs