«a T G E B R V Y C K D E R G L O B E N
daer by langs, van de fterre na den horizont nederwaérts, ’t getal
der graden van de gemeten hooghte; het punt ten cynde die telling
, ftel aen de horizon. De polus aen de kloot dan, fal ftaen
verheven even als die aen den hemel.
I. Exempel.
Ick neem gemeten te hebben, in ’t zuyden, de hooghte der
fterre in ’t zuyder ooge van de Stier, geheeten Aldebaran, 5 o graden.
De kloot drayende, iek brenge die fterre aen de meridiaen,
en keer de felve, door de kerven des horizons, op en neder , tot
dat tuflehen die fterre ende den horizon aen de meridiaen komen
te ftaen 5 o graden, de polüs in t noorden lal dan ftaen, ge-
lijck de polus aen den hemel, te weten 5 5 graden 43 minuten
boven den horizon.
I I . Exempel.
De hooghte der fterre Sirius, in de mondt van de groóte hond,
neem ick gemeten te hebben in ’t zuyden «£e«graden hoogh,breh-
ge daerom die fterre aen den meridiaen, tellende dan daer by
langs nederwaert. 30 graden , en ftellende dat punt op dé meridiaen
ten éynden die telling aen den horizon, vinde de polüs alsdan
in ’t noorden verheven-4^«graden 48 minuten.
D it wort door getallen licht gevonden, aldus:
Op 7 eerjle Exempel. .
Soeck door ’r elfde voorftel de declirtatie van de fterre Aldebaran,
lult vinden 15 graden 43 minuten noordwaert van den
Equator, treek die van de gepeylde hooghte 5 o graden, om dat
die fterre ftaet foo véél boven dén Equator, fult behouden 34
«naden 17 minuten, voor de hooghte van den Equinoétiael in t
zuyden , die getrockcn uyt 90 , daer blijft over 5 5 graden 43
minuten, even, dóör het tweede voorftel, aén de hooghte van de
pool.
Anders.
A n d e r s .
Voegh de declinatie 15 graden 4 3 minuten, by 40, de vervul-
Hnge valide gepeylde hooghte, maeckt t’famen 5 5 graden 43 minuten,
voor de diftantie tuflehen de.n Equinoctiacl en het Zenith,
even aen de hooghte van de Polus.
Op 't tweede Exempel.
Soeck, door ’t elfde voorftel, de declinatie van Sirius de heldre
fterre in den grooten hondt, fult vinden 16 graden 1z .minuten,
voeg'h die by de gemeten hooghteife graden, om dat die fterre 2;Q
ftaet foo veel zuydwaert beneden den Equinoftiael, fult bekce-
men 3 6 graden 1 z minuten voor de hooghte des Equators, die
getrocken uyt 90, daer blijft over 53 graden 4$ minuten voor
des polus hooghte.
^Anders.
Treek de declinatie 16 graden 1 z minuten van 70.,, dé vervul-
lincr der gepeylde hooghte, fult behouden 5 3 graden 4^ minuten
voor de diftantie tuflehen den Equmoftiael en het Zenith, even
aen des pools hooghte.
XV. V o o r s t e l .
De Pools hooghte te vinden door de Son.
MEet eerft des Sons hooghte als die ftaet in ’t zu-ydén, daer
nae foeck , door ’t negende voorftel, lijn placts in de Zo-
diaeck: breng die aen de meridiaen in % zuyden, en tel daer by
langs nederwaert de gevonden hooghte, het punt aen de meridiaen,
ten eynde die telling, ilel aen den horizon; de Polus fal dan
aen den kloot verheven ftaen geÜjck aen den hemel.
I. Exempel.