l t I. B O E G K V A N D ' A F D E E L I N G
Perufche, om dat het bezonderfte deel van Peru daer in leyt. Het
derde, tot aen de ; o* graed, het Tangtujfche. Het vierde, tot
aen de 4o* graed, het chilifebe. Het vijfde, tot aen de 5 o graed,
het Wilde, om dat die ftroock van America met wilde menichen
bewoont is. Hetfefte, tot aen de fio- graed, het
Het fevende, tot aen de 70« graed, het Onbekende. Het achtltc,
tot aen de 8oe graed, het Zuyderbe-yfde. Het negende, tot aen
de Pool,het Zuyderpoolfche. .
De gelegentheyt van yder plaets wort,op foo een manier, hc 1-
telijck bekent uy t de graden der breedte, aldus: ‘ >J e “ -
tien,en Parys, leggende tuflehen de 40 en 50 graden breedte, leg.
gen in ’t vijfde Clima; Amfterdam en Londen tuflthen de 50 en
fo graden der breedte, leggen in ’tfefte; Goa m India m het
tweede; Zeylan en Guinea in het eerfte, en zoo voort.
V y f d e H o o f g g tv c k.
Van de Sterren | hun onderfcheyt,
benaming, en afdeeling.
I. Van 't onderfcheyt der Sterren.
DE Hemelmeters, die eerft de bewegingen en loopen der
hemelfche lichten met neerftigheyt onderfochten_, bevonden
tweederley foorten van fterren: Dwaelende en Vafte. De
dwaelders, by de Griecken Vianet £, by de Latynen Errantes ge-
noemt, fijn vijf, met namen Saturnus, Jupiter, Mars, Venus, en
Mercurius, makende met de Son en Maen te famen feven,. worden
zoo genoemt, niet om dat fy onfeker fonder regel dwalen,
maer om dat fy door haer onderfcheyden en befonderebewe-
gingen, nimmermeer, noch met haer fclye onder malkander
over een komen, en eenderley diftantie hebben; noch met de
vafte gelijeke loop noch ordre onderhouden. De
De vafte.(by de Latynen Fixx) worden foo genoemt, niet om
dat fy vaft ftaen fonder beweging (want volgens defe ftelling,
foo wy dagelijeks fien, doen fy alle 24 uureneen keer rondom
den Aerdkloot:) maer om dat fy gedurigh fonder verandering
altijdt ftaen in gelijeke wijtte van malkanderen, en te famen eenderley
beweging hebben : defe worden op de gebootfte hemel-
klooten afgebeelt; d’andere, om hare verfcheyde veranderlijc-
ke bewegingen, konnen daer op niet vertoont worden.
Voordcr, alfoo d’eene fterre in fchijnbare grootheyt en klaer-
heyt verre boven de andere uytfteeckt en blinekt, worden die in
fefterleye grootte, na haer meerder ofte minder klaerheyt, onderfcheyden
; de aldergrootfte en meeft blinekende genoemt
van de eerfte grootte 3 die wat minder de tweede grootte; en foo
voort de derde, vierde, vijfde 3 en de kleynfte de fefte grootte 3
behalven noch eenige Nebulofx. wolckachtige, en fommige obfcu-
r& donekere, gelijck die alle op de hemelklootmetonderfchey-
dene teeckens fijn afgebeelt. De planeten en vafte fterren fijn
in den hemel op ’t geficht te onderfcheyden daer aen: dat de vafte
fterren by klaer weder altijdt vlammende flickeren en tintelen,
maer de Planeten ftaen ftijf en vaft gelijck de Maen.
I I. Van der Sterren benaming.
DE Oude hebben ons in hare gefchriften nagelaten ’t getal
van 1012 fterren by hun gemeten , foo in ’t noorder als
zuyder deel des hemels; en , om die bequamelijck met namen
te onderfcheyden, in X L V 111 beelden (die men Confellatio-
nes noemt )* begrepen 5 de x 1 x voornaemfte beflaen de Zo-
diaeck in ’t ronde, x x i het noorder, en x v het zuyder deel
des hemels.
De x i i in de Zodiaeck.
i • \ Pies) de Ram, heeft, behalven die in de hoornen en ande-
xJL. re kleyne fterren, een klare bekende in ’t voorhooft.
11. Tau