' i r S-:
G E E S T E L Y K E
V o o r de reize endewoeßeny vocgdcngeenszins
Vierkante ileenen van overgrooce zwaart
e . geene lange ßalken, en murcn van valt
metzelwerk, gene Kopere Pylaren van onmatige
grootte Den Tabernakel mocll vvel gene
koitelykheid der llofie ontbreeken, niaarhet
Gebouw in diervocgen uytgevverkt worden,
dac het zeer lichtelykiiytcnine!kanderk^>nde
worden gezec, en de deelen met geene grooce
moeite v.m de ecne in de andere plaats zoudcn
kunnen worden vervoerd.
Hct Gebouw van deze heilige Tente heilend
uyc drie Wanden^ dis Znydelyke^ de
Nnordelyke y en Weßelske. Oofir^aans ilond
her open, want van dezen kant heefc de ingang
open gevveeil. Het Dak, of hct dek7xl
waren de Voorhangzels. Drie wanden wierden
uyt Berderen te zamen gelteld.
D e ftoffe der Berdeteu en fVanden was het
StttimAxQwx. Schimm, van het welk wy boven
bereeds hebben aangetekend, dat hct kwalyk
van ons en van Luither verwald word door
eenen 'Pynboom, yuurenhout, insgclyks verkeerdelyk
v^in Hieronymus cn Vrßnus ^Irboret.
Btblic c. 7. Sp/»a alba, iz'itte Dooren^
dewelke axuakantha is. insgelyks door Leder ^
het welk aan Thilo behaagd, en na hem de
meeile Geleerde , maar dat het veel
eörisdeoprechte /i'c^fWjofde Arabifche 'Voo'
ren. Welk hout gewairchen heeft in de woeilyne
Schittim, en daar van den naara fchynt
te hebben gehaalt. Dus was het dan waarlyk
onno-iig geweelt cm te Hellen met i^ivet, en
Rabbi Salomo hy (^yranus Over Etioäas, dat
d e kidderen Ifraelsy dit Hout met zieh gevoerd
hadden uyt Egypte, noch met Buxtarff,
dat het milP:hien van de nabuurige \'oIkeren
in het leger te koop zoude zyn gebracht
geweert.
De opbouwing van den Tabernakel begryp
eens dusdanig. vergelyk het met de Befchrj'-
Ving van de Hutteop het C L X K X V I . Printbhd.
De ßerderenftonden recht op. alsKantzuylen,
onderftutdoor zilvere onder/.etzels,
t w e e o n d e r e l k fierdt: doch cot Aerkte van
het gebouw hielpen zeer vcel twee tandjes
onder elk ßerdt, door middel van welke zy
in humie onderzetzels wierden ingcllagen.
Derhalven waren 'er voor 4-8. Berderen 96.
zilvere voetcn, insgelyks 96. tandjes. b'.nuyt
Exod. XXi^lIl. is te zien, 'dat voor clk
en voec geweeft is een I alent zilvcrs, zo dat
deze 96. Talenten zeer vcel tot de waarde
en heerJvkheid van het gebouw hebben toegebracht:
zy maken namcntlyk tot het Paryfche
pond gebracht Ponden uyt, in
waarde van deHoogduyt fche Munt 2180:^0,
Sikels of ri6ooo guldens Maar noch meer
het Gouc, waarmede de Berderen zeive, by
gevolg het gehele gebouw overtogen is geweelt
Wat aanbelangd de dikte derplaten,
dewelke het gebouw bedekt hebben, ftaat
niets van inde Schrift, dieshalven kan v^n
her gewicht niets Iliptelyks worden vall gcttclt.
\''an deze Berderen ilondcn 'er 20. op 40,
grondÜeunzels onderlîut tegcn hec Zuyden, zo
vele tegen het Noorden. Deze twee vlaktens
maakten de lengte van het G e b o u w uyt. Doch
tegen hct Wellen ilonden acht berderen Heuncnde
op 16. grondlleunzels. Elke der Berderen
was tien eilen hoog li. breedt. Van
de diktc ipreekt Mofes niets. Jofefus Ouäh,
III. Boek. s- Kap wii duvmen. Rabbi
lomon. Bonfreriiif, Qxi Lundius Joodfche Heihgd.
het I Boek van eene eile. Kn waarlyk
de LXX. fchynen her zelfde te kennen tegevcn
door het gepaÜe woord Stuloon, kolum-.
neu, pylaren, waardoor zy de Berderenuytdrukken.
Derhalven zyn het zo zeer gene
Berderen geweeil, dan Balken, wy zouden
zeggcn een overeind ßaaude Schot. Deze ellesdikte
toond Lundius verder uyt de evenred
igheid van het ganfche Gebouw , daar
komt waarlyk meerder valligheid, beterezamtiivoeging
van de hoekbalken met deander
e te voorfchyn: en zal de binnenile lengte
van het gebouw iliptelyk zyn io. de brcedte
10 eilen, welke de evenredigheid is geweeil
van den tempel 60. eilen lang, 20. breedt.
Hier uyt kanmen ookopmaken, waaroradat
G O D de wellermuur zonaauwkeuriglyk vf,
2.1. onderfcheiden heeft in zes Berderen, en
twee hoekberderen : want van binnen konden
niet meêr gezien worden dan zes. en van de
hoekberderen alleen In dezelve wand Velgens
vers 24. wierden de hoekberderen tezamen
gevoegd aan elke daar naail aan zynde
door ringen of haken van boven, en zo buyten
twyfiel van de overige berderen Iluk voor
iluk.
D e Hoogte van het Gebouw of der Berderen
van IG. Ellen geven in de maten
Van Parys Va n Zurich.
l ö ' . 6". 8". ,7/. s". o'l
De Breedte.
5- 9- 1. 6. 7.
D e Dikte uvt de te vooren gelleldc.
I . 7. loi. 7. 8.
Wat voor een Gebouw her 00k is, zoilaat
het niet vali, ten zydeszelfselkdeelzeerwcl
is te zamen gevoegd. OokisalhierdieGrondregel
der Bouwkunde inachtgenomen. Niet
alleen moellen de drie wanden van den Tabernakel
boven met haken tezamengeknoopt
worden, maar ook aan de zyden. Ten dezen
einde wierden vier goudene ringen in elk
der Berderen ingeflagen, door dewelke naar
d e rye längs dezelve regel gel lel tkonden doorgefchoven
worden de Rycbelen, langrond zynde
{Berichim zetten wy over Rachel, bctcr
komt het woord Staaken daar mede over een)
g e .
K x o d i cap.xxvir.v. 1-«.
Ai-ii Hoiocai i i i i renindiniL LiiiuJin
Ii. C^lJ^xxvlr.
(uiö Li indio.
M "(¿-rc/f ^aiJ/'