ii'
2 8 8 G E E S T
A E U n in Arabie, alwaar het miiTchien gem
e e n is, of hy w i l , dacmen liever leelt l'?!»^
h e t welk een boom zogt, zo dat 'er zoude
W ' o r d e n betekent een ander Dier dit zeer gel
y k , namendyk een Beukemarter o i ' D e n u e -
martefy devvelke o o k dikwyl s e ene vcrfcheid
e v e rwe heeft, volgens de getuygenis der
g e n e r , dieover de dieren hebben gefchreev
e n , wi t -geel , o fbruyn- r o od. Bochart mccnd-,
d a r d e Syrifche naam gevveeil: i^T h i s k a , niet
S i f h k a , w a n t dat betekent. vvegensdehuid,
v a n ver fcheidene verwe. De Z e b z e b d e r A -
r a b i e r s is b e k e n d voor een Beei l ecncKargcl
y k . Bocbart is v a n me ening , dat het enger
y m t is alliier de Zobel m tevoeren, naderaaal
dat een ß c c l l is van koude r Liiclurtreek
e p , en zeer zeldiamcr en v andiui rdc r prys,
d a n dat de I ß a ' e h t e n u y t t r c k k e n d e iiyt de
E ^ \ p t i f c h e i l a v e r n y , zouden kunnen gehad
h e b b e n deszel f s vol len in v.o g r o o i c n overvloed,
d a t z y mec dezelve aan malkanderen genaait
d e n Tabernakel , Altaar, l'afel der 'ibonb
r o o d e n , en d e heilige Vaten z o u d e n hebben
d c d e k c . Gecn geloofverdienen d i e beineden
L e e r a a r s , dewelke T h a c h a z wi l len geweell
r e zyn een ten eenemaal byzondcr ichepzel,
h e c w e l k in het voorhoof d v.oudc hebben geh
a d een hoorn, en. na dat het gediend had
t e n gebruyke van den Tabernakel, verloren
z o u d e zyn gegaan. Inmiddels vertoond de
2. Figuur het Frety de 3. F i guur een 'Daj ,
d e 4. Figuur een M a r t e r .
M a a r wat is 'er van den 'Da s , welke de
o n z e hebben, en d e meef t e andere Vertaling
e n ? Itryd nicc v o o r dit Dier al was hctmaar
d e Hcbreeuwfcl i e naam T h a c h a z a l l e en? De
v o o r naa m i t e van dit gevoelen is R a b b i Salowo
o v e r Kzech. X V I . lo. die omt rent in deXlI.
E e u w hceft gcleefd. Ook bchaagd dit Dier,
I c h o o n d o o r z o veeleftcmmenderUytIeggers
o n d e r l l u t , geeniiins aan Bocbart om volgend
e r e d e n c n i. t e n vo o r een B e e i l iseene
n i e u v v e naam, voor de Vl l .ofVl i l .eeuwnict
g e b r u y k e l y k , wanc voor dcze betekendehet
d e n boom 6'mlaka^ T a x i s b o o m . 2. H e t geb
r u y k van den Das is raar o f niets onde r de
p e l t e r y e n , ten zy tot Pylkokcrs, garcelen
v o o r d e paarden, fchüden, en honden halsb
a n d e n . 3. Uic Dier is z o zeer d e n oudenonb
e k e n d geweelt, d:it het gecn Griekfchen
n a am heeft, en over den Latynfchen word
z e e r gccwi lt. En de M e l i s d e r oudenisveel
e 6 r de Fo-vinay of d e 'Tutoriusy volgens her
z e g g e n van ^ a l m a z i u j ovtt Ü o l m u s h L 1000.
4 . Moet aangetoond worden, wat'er voort
r e f F e l y k is indeSchoenen uyt Dallenvellen,
z o zeer g e r o cmd i n h e t o p t o o i z e l van d e br u y d
E L Y K E
G O D S zelven E z e c h . X F I . 1 0 . w e l k e geen
l e g e r h o e r e n noch trotsboeven gebruykten. 5
H e t woor d zelfvanTöÄ'wj-ofTV.vüwisvan geen
e n H e b r c e uwf c h e n oor fprong, maar van cene
F r a n f c h e I ß d o r . O r i g e n . L . X X . c. z . T a x e a i s
ff>ek hl het F r a n f c h g e z e g d , A lwa a r o m / 1 f r a -
n 'tus z e g t in Rofa^ een gernejlen Haan door de
vette T a x e , w a n t de T 'axo heeft m e t het Vark
e n gemecn een overvloed van vettigheid.
B y den zeer by ons g e p r e e z e n , enindeze
d i n g e n doorervaren Bocbart is hier alle Beeil
v e r b a n n e n , en is T h a c h a z d e n naam cener
v e r w e . VVaarlyk d e griekfche Oudrten hebb
e n GnorooihJechashim o v c r g e i e x d e r m a t a h u a -
k m t h i n a , J q u t l a e n S'^mmnchtis'janthina^ H i t -
rofjymus pelles t a r j t h i n a s , anderen dermata^epurowena,
van vuurige v e rwe , ten z y g y liever
w i l t p i i r r h o m e n a , roode. Zommige Arabiers
k o m c n daar in over een , fchoon z y in de
v e r v v c n vcrfchillen; en dezen eene hemclfche^
a n d e r e n eene z v a t i e b eha a g d . De Kaldeeuw
c ! i en Syriers hebben Sasguna, het w e l k de
7halmudtßen uytleggen door een veelverwig
D i e r : doch waarlyker betekend het eene
v e r w e : ditblyktuytde Syrifche o v e r z c t ü n g e n
t x o d . X X F J . 14. en X X X i X . 34. daar de
r o o d e Ramsvellen geilelt worden tegen de
r a m s v e l l e n Sosgauno No c h t a n s bepalen de
S y r i e r s n i e t , hoedanigdezeverweis: ßochart
i n e e n d husginos, k a ß a t n e - b r u y t j . Dezen verm
e i d P l m m bet X X . Boek het i 6 . kap. In
V r a n k r y k komt de bruyn lel ie-verwe het aU
d e r b e i l e v o o r t , met het zelve w o r d daar in
p l a a t s van me t f char lake n g e v e rwd; op w e lke
p l a a i s J a r w b u s a a n m e r k t in / i ä v e r f a r u s , d a t
bysgiis bruyn-kUe w r w g :s. H e f y i h i u s h e e f t .
M i ^ o s , d e Byßus ts eene v e r w e , dewelke m plaais
ran Hysges viord genmen , en dezelve is bus- '
ß t m ^ p o i p h v r o n . By aldien dcze uytlegging
d e o v e r h a n d behou\vd,zo heeft G ü D bevol
e n , datmen offeren z o u d e bruyn-lelie-verw
i g e . vuurrodeofvioletverwige, ecnezoorte
v a n purpc r v e rwc , het zy door de Natum- of
d o o r de kuni t g e v e rwd. Want in het Oollen
w o r d e n Schapen geboren niet alleefi rode ,
m a a r ook purperverwige: derzelvergedenkt
T e r t u l l i a n . de b a b i i i i t m i l i c r . c . S . dt c u l i u f a m c -
v a r . c. 10. Cyprianus de difciphna (S habitu
y i r g t N u m . Columciia L . V l l t . c. 2. Oppianus
V e n a t . L . U . Ü n d e r d e G e f c h e n k c n , dewelke
Jhomas Lycandi Varvccvs verecrde aan J u l h -
71VS "juiiimaym worden gclezcn probata phomkotncha
chtha, duyzend p u r p t r v e r z v i j r t Schapen.
D o c h deze vachten hadden wel door kunlt
k u n n e n zyn g e v e rwd geweei l , doordicn de
o p g e t e l d e v e rwe n veel eer met W o l l e , dan
m e t vachten overeenkomen.
P R I N T -
L A K CI-XXVJLJ.
EXODI Cap.XXVTv, B.
S c K i t t i m , A c a c i a .
¿ ^ i ' i n ' i i ' i ' i t h o r i t .
t i . D . Kam,.271