!:1
L«
J i í í í - -
' - V à i ,
N A T U U R
naarat. Deze Plante vertoond d e l Figuur.
HeC blad en de bloem de 2 . Higuur. Uytdeze
Plant word uytgefchud. cn met groocenaarttigheid
opgezamelt het Infekt, bloedeloos
d i e r i j e , het wel k de Conchenilje geeft. De
namen van dezelve zyn in de Natuurkundige
H i l l o r i e van 'Jamaica door den zeer Ede!en
Sloane Vol. II. pag-108. 3 9 1 . deze : Scarabeoltts
hemisphericus Cochmeebjer. Petiver
Cazoph. Nat. 1 ab. 1. Fig. y. Cochinilia en
CocctnUla Officinarum. Dale Pbarmac. pag. 5 ;9.
Cochineal. TranfaSi. 'Fhi/o/oph. n. 1 7 6 . p. 1201.
en n. J 3 9 . Ben Scballebyter Z'juart met hoordzels
van rode vUugels. Merian. Met amorph
Jfife£t. Surnam. p. i. CocbinUl. Tradefcant.f. 55 •
D e 3 . Figuur toond die ¡nJeSi k ! a a rvoor oogen,
waar in de F. is de Cbryfalis. G. Hetfchallebycertje
zelf, Fig. 4 , s>
K U N D E , 2 8 5
Di© den geeitelykcn zin wenfclit te ver
klaren van ton tholang Jcham, zoude dit zeer
fraai kunnen doen, wanneer hy de fpitspunt
i g e bladeren van de purpcrkoleur dragende
Uex, ende de bladeren van de Oputitiazoud.^
willen toepaifen op den alderzoetilen Zaligmaker
K R I S T U S , en op deszclfs leven,
overal met imerten vervuld, en doorzoyele
doornen van herceween wrang, envooinamentlyk
op zyn alderwreedftiyden» de wenden
bydezen llruik en Plante door denangel
van de Vliege ingeflagen . het Scharlaken
e t t e r b y z y n d u u r b a a r bloed, voornainentlyk
het Wormpt jedaar inhuysvei lende, het welk
den Meßas vertoond , dien fVorm en geea
Man Pf. XXII. 7 . Dat t/omkeu Jakoh,
Jez, X U . 14.
P R I N T ß L A D CLXXVL
Hoel geeft het wat er Vlas?
En leerd de Moßel Jpimen?
En kan men uit den flas
Ook zuiver lynwaad winnen}
JV'terd dat zo hoog geägt?
Hoe kan het moo£iyk wézen ?
Maar GOD doet zyne magt
Vit alle dingen Uzen.
^kZwyg met eerbiedtgheid^
En zie de "wonäerwerken,
Waar in die Majefleit
0ns doet zyn kragt bemerken.
• F n nieuw Licht der Natuur is'ervannoden
cm te verklären}I ^ g e n oiii i c vcjivmi^ii. hi.c-i- Sv^c—he.wf e.wh ..,, wda»l.
onze Latynfche vertolkc Byftm, het Hoog'
d u y t f c h w e ¿ / e Leinwad, wit Linnen^ ileunende
op het gezach van eenigeOuden, dewelke
uyt Byfftts g ema akt hebben een zoor t van
Garen , het welk , naar de getuygenis van
'Philoflratus, bereid word uyt de Wolle van
z e k e r e n Indiaanfchen Boom ; zo moet ook
Strabo worden verÜaan in zyn XV. Beek,de
Zyde uyt een Boom afbrengi^nde toiantadeta
ßyrika ek tinoon phloioon Xartomeneys bußu.
t ' n voor Vlas llryd Le Clerk over dezeplaats,
t o t zyn hulp roepende Herodutus, die Lib.
II cap. getuygd , dat de PrieUers linnen
k l e d e r e n a l t y d vaiich u\tgewailen hebbengedrawen,
voornamentlyk dar bezorgende, eimatalinneapboreoufiaei
ncopluta epiteydenotes
tonto tnaltßa. Dit ondertekcnt ook Hiller
Hierophyt. P. / / . / > . 1 4 1 . Eindelyk flryden
voor de witte verwe, Buxtorf Lex. Hebr.
o p het woord Scbefih-. het Lex. Talmud in
Schindler Lex. 'Petitaq^loit. en Seldenus de
Succeff. in 9ontif L.ll.c. 7. Dieteric. Jntiq.
Eibl. ad"]ez.XiV.\. Luudius. Doch'/'awf/-
rollus telt dit zyde linnen onder dezakendie
verloren '¿yn M 15. Ja lelfs, byaldienwyde
zaak dieper inzien, is dat Linum Xyìimm
( w a n t aldus zetten het Jitnius en Jremelhus
over ) of witte zyde ( Luyt l ie r v;eiße feide )
niet anders dan tegenwoordig Goffypium ,
Boomwolle , flof van Boomwolle gemaakt.
Plinius geeft daar omtrent Licht in ^yn X I X .
Boek het I. Kap. Het bcvenße gedeelte van
Efypte naar Arabie firekkende, teeld eenen
ßrutky i3>elke zommigen Goirypium noemen^
meerdere Xyloni en daarom de Lnäens daar
van g e m a a k t ' D e ßrityk iS klein, cn
brengt eenc vrucht voort, als eene gebaarde
Noot, welker wolle uyt de binnenfle z.ydeform
word gefponnen. Ook z.yn 'er geene in witheid
of zachtheid voor dezelve teßellen. Dekledereu
daar van gemaakt z)n de Egyptifihe'Prie"
ßers het alderaangenaamß. Het zoude ook
my behagen, byaldienhecif/je/fi, deKoorawolle,
Qoffypium gehaalt mocil worden uyt
het ryke dergroeibaredingen, gelykookaan
Bonfrere over Exod. X X ^ . 4 . By aldien dat,
z o laac onze moederfpraak verbetering toe,
en men moet zetten BootnwoUeo^-^'wxo. Boom'
wollsy inplaatsvan W it Lynwaat. Ditßoomachtig
Goß'ypium, van d e Fgyptenaars^ör/'i/i'
7 Jeggiar genaamt, oÌCotnem fegiar\enoor\ò.
Alpnus Plant.^gypt.-^zg. öy. enhy verhaald,
C c c c dac