fummitate flos cxterius conftans quadraginta circiter foliiSjViridibuSjanguilisjtres aut quatuor
digitos longis, interius autem circiter
viginti albiffimi -, latioribus quam viridia
illa ,• in medio copiofiflima (lamina
flava, luteis apicibus, ipongiformi-
busj & in medio horum columna flava
a'Otünda, (iiperius in multas partes
fcifta & didudta. Flos dulcis & nauiba-
bundi odoris.Fcrt frudumo’/alem magnitudine
Strobili & talis figurse, emi-
nentiis triangularibus conftantem. T o-
tus fru&us corticem obtinet cortici
aurantii mali xqualem, interne 5c ex- '
terne coloreLaccie Fiorenti# humcda-
tae, elegantiflimo (triangulat# auteme-
minentise ieu acumina flint ex viridi flava)
ibu laccse & cinnabriimixtorumdn-
tusxontinet carnem ex albo cineream,
fucculentam ,fapidam, refertam ibmi-
nibus nigris iplendidifllmis, magnitudine
& colore feminibus Aquilegia: -fi-
milibus -, quae una cum carne come-
duntur.
Vide & alias ipecies in defcriptione
Arborum quibusinnafcuntur.
B e l i n g e l A Luiltanis j Melonge-
la Latinis ; Tongu Angolcnfibus -, Ma-
cumba Congenfibus.Bx radice dupla vel
tripla, aliquot prodeunt caules, rotun-
di, varie flexi, lignofi, partim lerpen-
tes, partim eredi » minimum digitum
era ili vel circiter , ex viridi hinc inde
purpuraicentes : quibus hinc inde folia
adnafeuntur, pedem longa, ma j ora aut minora, ieptemaut odo digit, lata, laciniata, ob-
feure vircntia, nervo & vénis purpiirafcentibus, braß
ficas noftrae «mula, cujus etiam odorem habent.Flos
ladeus eil dilute purpureis venis intertextus, unico
folio conftans, quod inftar dell# quinquangularis
expanditurfolidihollandicj amplitudine*, in medio
autem decem (lamina lutea cylindraceaunum album
Circumdant : florem ibquitur firudus, uti flos inter
quinque folia pofitus, magnitudine filveilris pomi
aut etiam pomi colochintidis, vel etiam major, ro-
tundus, l#vis , iplendcns, exteriqs albicans, mul-
tisftriis viridibus, vel etiam exterius viridis & purpurei
partim colpris, quando maturus flavi : interius
carnem habet albam , multa (emina inftar Seiami
conti nentem.% Nafcuntur autem duo vel tres juxta ib
invicem, in proprio quilibet pediculo. Codus fru-
dus comedimr cum oleo & pipere, habetque fapo-
remeitrii..
Confer cum Dodonei.Melongelavel malis inià-
nis.A
n n o t a t i o . Piantah#cnequaquam conve-
nit cum Melongela vel malis iniànis Dodonei,neque
foliis, neque floribus, ne quylcm frudibus, ut facile animadvertet qui ipiùm Dodoneum
coniùluerit lib. xv. cap. xxxi. ita ut Audor nofter in eo fuerit deceptus. Meminit & Melongela:
Mathiolus in Diofcorid. lib,4. cap. 7 1 . in quo agitur de Mandragora : & iàne fi bene adver-
tasmajoremcognationemhabethascpianta, fi frudum fpedes, cum Mandragora, quam
cum malis illis inianis.
I a r o b a
H P f
H i s t o ^r . P l a n t a r v m Li b, I. 15
I a r o b a BtaGlienfibus dieta Cafact amargofa. Lufitanis. Altiifimas arbores h x c pianta
afeendit, caule lento, tereti, qui hinc inde in longis pediculis tria
folia appofita habetPhafeoli modò,funt autem piane Umilia foliis
Mucuna. Fruftus autem fimilis fru&ui Cuete, fed ut plurimum
minor, eadem pulpa, iifdem feminibus, ejufdem quoque uiùs.
C a m a r a I a ì o BraGlienfibus ; Menthà còrimbifera Cordi,
Baifaminaofficinarum. HerbaD.Mariae,Mentha grsecaMa-
thioli.Lufitanis Mentuflro. In pedalem aut bipedalem altitudinem
affurgit, caule tereti rufefeente, lenibus pilis hirfuto. Folia autem
hirfuta, inferius quafi incana, acuminata, lata, in ambitu ferrata,
figura foliorum ùrtìcae minoris. Confiftunt folia ad exortps ra-
moruminfuis pediculis bina oppofita cum parvulis aliquot jun-
ftis. In extremitate autem ramulorum & precipue in fhperiori-
bus ramulis caulis, multi prodeunt pediculi, qui umbcllatim flo-
resferunt, Tanacetimodo, conftantes multis ftaminulis meris,
laftefcentis & dilute cerulei mixti coloris. Semen profert nigrum,
oblongum, exile, quod maturum pappis evolat. Floret foto
anno : odor plantte ut Menthaftri fed fortior ; làpor amaricans.
Calida eft &.ficca. Radix tenella multis radiculis conftans..
A n n o t a t i o . Mathiolus in Diofcorid. lib.3. cap.3 5. Cat-
terum, inquit, eft & herba paflìm in hortis crefcens, folio Salvix
longiore, latiorequa,|ktonicai atmulo, undiquaque ferrato, in viridi albicante & caulibus
bicubitalibus & aliqilmb itaajoribus : in quorum cacumine flores exeunt corymtacei, colore
melino, Tanaceti mouof Pianta in univeriìim amata eft, fubadftringens & graviter odorata.
Goritienfibus hscc vulgo vocatur M e n T H A graeca : in Hetruria vero Salvia Romana, quod
potius foliis Salviam referat, quam Mentham, quin & herbam Divse Maris nominant, &c.
Porro non videtur eadem pianta quam Auiftor deferibit cum illa Mathioli, nam folia Brafi-
lienfis funt acuminata, cum illius fintobtufiora ; congeneres tamen opinor, & ejufdem qua-
litatis, ufuique in medicina.
, C a p . X I I I .
Hydropiper. Caapeba. Caaetimay. Embuayembo. Eajoja. Serpenth-
ria major. E rra do Capitaon. Caapomonga.
T T Y d r o p i p e r Lufitanis Ervapulgera. Caulemhabettcrctem, nodofum, viridem, 5c
■*- ^ ad nodos rufefcentem : folia fimilia foliis ialignis, in iummitate ramulorum proveniunt
ipicicflorumtenuesSclongx, plen*flofculisalbis. Fertibmentriangulare,iplendens,obfeu-
re brunnum ibu fufcum, parvum. Radix eft inftar Capillorum longorum, fuicorum, quibus iub
aquaiciuftentat: nani caules oblique fub aqua natantes, ad nodos copioias habent fibras ca-
pillatas. Inerba urit linguam inftar piperis.
Lufitani utuntur ad purganda vulnera ulceroià loco Cauftici.
Confer Dodoneum lib. xx. cap. 3 2.
1 C a a p e b a Brafilienfibus, Lufitanis Erva de Nojja Sennora, aut ,Cipo de Cobras : Scanfi-
lispianta, caulibus feneris, rotundis, viridibus, admodumlends. Foliumquodlibet ieor-
fim pofitum in caule, in fuo p^Uiculo rufefcenti, duos digitos longo & in exortu paululum
incurvato, orbicularevel cordislatioris, utipingitur, figura, confiftenda folio perfoliatse
fimile, fuperius dilute virens, inferius albefcens : (in quibuidam plantis folia pene omnia
iunt rotunda) pediculus autem folii cujuique non inibritur.in fimbriam feu extremitatem fo-
lii, ibd plus dimidio digito ab ora verfus medium folii, ut fit in Nafturtìo Peruviano. Ad pe-
D diculo$
m
1 1 ®