C a p . L I I .
T)e Tm garaca, ejußjue facultatìbus.
T> Rafilienfes Tmgaraca, LufitaniErva do Rato, appellant cundeni fruticem, idque non fine
y i f t j quod'facultate fingulari deleteria polleat, & homines jeque atque glires interi-
mat. Ejus tres reperiunturipecies.
Prior, quae maxime'noxia eft, florem producit, primo albicantem, mox aureo colore
niteicentem: folia autem lxte virentia, acuminata
, feiquidigitum circiter longa, & multis
nervis atque venulis diftinfta.
Pofterior folia fert priori quidem Ttngaraca haud diifimi-
lia , fed longiora & trifte viridia : Florem autem iàturè purpureum
& umbilicatum, cui fuccedit fru&us rubo filveftri
haud diftimilis:
Licet autem foliis floribus ac fru&ibus diiferant utrx-
que hae plantx, ligno tarnen * natali folo, & proceritate con-
veniunt. Cxterum ubivis fere in triviis obvix, qualitate virulenta
Arfenico vix cedunt. Tanta liquidem tum folio,
tum imprimis fiori Scfeminipotentiaineft, ut manducata,
confeftim hominem interimant, nifi quantocius prxlèntif-
fimo Antidoto obviameatur.
Nullum autem prxftantius alexipharmacum, quodque
effìcacius noxam hanc expugnet, haótentis extät j quam
ipfx hujus plantx radix, qux contufa & ex vino aut alio
aliquQ conveniente liquore propinata ,.xgros fiepe in integrum
reftituit. Uiqueadeo benigna mater Natura, faculta-
tem non minus falutarem, quam mortiferam cidem plantx
infudit. Sicut fufius di&um in traftat. de Antidot.
» B F a c v l t a t i b v s S 1 Mi L 1 C I V li L i b . IV. s>3
C a p . L 1 1 1 ’.
T)e Ietìcucu free M ecbuacan, itemque Batatas , Inhame
¿im enduitm .
TNter frudtus fubterraneos alimentofos primumiocum merentur, quos But ut as, Inhume, Sc
Amenduinas nuncupant vulgo. Batata quidem divertì funt coloris, led qualitate congeneres,
nutrientes, magnoque incolarum commodo in victurn ccdunt. Pingues funt & dulces atque
flatulentae : hyeme demum ob multam uliginem maturefeunt, & iniiortis tantum exeoluntur.
Foliaillius magna, glabra, faturate viridja, fupra terram repunt. Flores ferunt exterius dilute
virides, interius candidos. U t videre eli: apud Marcg. pa<*. 1 6.
Qui autem Inhame dicunturfuntpondcrolìores, multoque majores, fed viliorcs quam Batata,
filofi ac tuberoiì, à pauperibus folummodo expetiti.
Inhame de S. Thome, Bralìlienlibus Cara , Congenlìbus ¿¿htiquoaquecongo, pianta eli caule
quadrato, &paulumhincinde contorto; longiffime repit fuper terram aut edam, afeendit
lèpes, longilfimequefepropagat: n'àm ramuli illius terram contingcntes, fibras protrudunt
& novas agunt radices. Interftitio lèptem aut etiam plurium digitorum ad caulcm proveniunt
pediculi duo oppoliti, quinque aut lèx digitos lóngi, itidem quadrati, quorum cuilibet ialidet
folium Sagittali! noftratisfigura, novem aut decem digitos longum, latum circiter fex,ubila-
tiffimum, quod latta viriditatelplendet, lolidum,.feptemautnovemnervis ex pediculiinlè-
£tione prodeuntibus & per longitudinem difeurrehtibus, inferius promincntibus, fuperius
profonde jacentibus, in extremitate acuminatum. C ralla ell radix, unum pedem longa, cu-
ticula ex cinereo fufea veilita, fub qua.flavefcit, intus autem habet cameni fucculentam &
quali la&cfcenRm.
Inter csimenduìnat radices, oblongae praeftantiores, quae duós cineritii coloris nugleos,
optimi nutrimenti & palato gratos,lèd flatulentos,atque ad'Vencrcm incitantes.loculamento
includunti ut merito pillacei fubterranei dicantur: ex Africahuc deportantur. Ignobiliores
bulbi rotundi Tq/naotarana à Bralilienfibus nominantur.
De ea nunc agamus radice, quae Lulitanis Batata depurga alias Mechoacan,Brafilianis liticata
appellatur : paffim in agris & locis incultis proveniens.nullaque olitoris induftria t r a i la ta aut
M 3 exculta.