C a p . I I I .
Caa~opia. Mmidubigmcfá, fiu Pinbones. Caaguacuba. Iperoba.
CA a - o p i a Brafilienfibus, Arbor eft haud magna ; cortice è cinereo rufefcenti, ftriis
brunnis : ligno lento ; in multos ramos le fpargens. Folia habet folida, inferius ex viridi
quali rufelcentia, iiiperius
dilute viridia & Iplendentla.
Florum illius in umbellis
congeftorum exordia funt
globuli brurini, magnitudine
lentis, qui fiiccedente tempore
protrudunt flores,quin-.
quc foliolis conftantes, ex
viridi flavefcentes, interius
tomento albo veftitos & fta-
minibusfubtilibus luteis re-
fertos. Floribus fuceedunt
bacca:, primo virides, cerali
magnitudine,rotunds,molli
cortice te£ts,qu$ dilfccte ex
cortice Tuo liquoris aliquid
eleganter flavi exfudant, intra
corticcm autem contine-
tur pulpa alba, conftans mens
cylindris, juxta fe politis,
qui invicem adherent. In ex-
tremitate ramorum qui (lores
ferunt, femper duo folia
acuminata brunni coloris
compatta funt & quali fcini-
glutinata & haftamfeu vena-
bulum figura referunt : qua
decerpta è pediculoluccum
emittunt croceum.
Floret potiflimum menfi-
bus Novembri & Decembri:
Ianuario & Febrùario matura
funt bacca. Si cortex hujusarborismediusincidatur, prafertim quando incipit florcre,
linquatur per imum atque alteram diem, ex fudat lachrymam croceo-rubram qua coagtilatur,
initio mollis, fedfcnfimindurefcit. Convenit colore & conliftentia cum Guttajcrm & purgai
codcmmodo atque diflolvitur, eft ruftioris paulo coloris, crocei fere & tingit colore
aureo paulo faturatius : diflolvitur in fpiritu vini. Lufitani vocant Gomt lum .
M v n d v b i g v a c v Brafilienfibus,PinhonesLufi-
tanis, mihi Nux cathartica. Arbor eft in Ficus magnitu-
dinem & figuram excrefcens,ligno molli & fràgili. Folia
habet circa ramos inordinate polita, quodlibetfuo
pediculofemipcdemlongo infiitens: futitquc viridia,
ad taftum mollia, foliis Flcus aliquo modofimilia, led
non ita profonde fed a, verum lubrotunda & anterius
quali in tres angulos definentia. Lignum & folia fiin-
dunt è latteo aqnofumlitccum. Flofculos fert copio-
fos racematim, parvos, quinque foliis conftantes viri-
dibus anteriits, deorliim incurvatis, in medio flavis fta-
minulis, qus decangularem ftellam referunt j fubdulcis
odoris. Sequitur hos fruftus turbinata: iigurx ten in-
flat juglandis mediocris & ejufdemmagnitudinis /primo
viridis,_mox flavus, ubi piene maturuit fufcus five
nigpr ; finditut iponte in tres partes, quamvis lex partibus conflict ; in quolibet fruftu Hint tres
nuclei magnitudine nucleorum daftylorum, in tribus'concamerationibus diftin&i, cortice
nigro,
nigro, corticis caftanes crallitie, & in extremitate limt macula albx : ipfc nucleus amygdals
figura & magnitudine, albus inftar cuticnls ovi, exterius etiam pellicula alba obduftus, dulcís
làporis indar amygdalae. Validepurgant tres autquatuor nuclei comedi & quidcm nimis,
fi pellicula interior non feparetur; ideo femper’adimenda. Arborfacile tranfplantatur : nam
ramus décifus & terra infixus aliam arborem progenCrat ¡ ideo adfepes vivas faciendas circum
hoftos ufurpatur, nam citó crefcunt & fructus ferunt.
A n n o t a t i o . Hate Arbor in Nova HilpaniaàMexicanisvocatur £>uauh,ijchuachtU;
quam Fr. Ximenes ita defcribit. .
Arbor, inquit', qiue fert pineas nuces purgattices ,c d mediocris magni tudinis, foliisgran-
dibus inftar Lapp«, quailrotundis & angulatis : fruduspene fimilis eft nucibus communibus,
continens tres nuces exiguas, filis lèptis & cavitatibus divilàs, valde fimiles pineis nucibus
forma &me4ulla : verum facultatibus multum divertís pradira , nam Ungulati virtute eva-
cuant fuperne & inferne omnes humores, pracipue craflos & lentos : quare potilfimum ulùr-
pantur in mórbis inveteratis : quinque aut lèptem numero, & nefeio quo myfterio aut.quam
obcaulàm,etiamnovem: nonnihil autem ante torrendslunt, ut'lcniusopercntur, deinde
frangendo & in vino aut aqua macerando : funt calidx natura & pingues. Nafcitur arbor in
regionibus calidis ut Tepeapulco & alibi. Hxc illesi.
Quum autem è Bralìlia noftra acccpiflem frudus Íntegros & bene maturos, eos ad vivum
delineandos curavi uti hic exhibentur. Dedi autem operam ut integra & vivens pianti hue
transferretur, fed negligentia nautarum in itinere exaruit; pcrvenerunt tamen ad ine folia &
flofpufi exficcati : foüa conveniunt cum deferiptione Auctoris noftri ; flofculi ita contraili
erantutformadignofcinonpolfet. ScribebatautemAmicusqui plantam mittebat : Plantarn
hanc ubi à radice duos aut tres pedes afeenderit, nifi putatione corrigatur fe inftar frutici?
Ipargereinramosnequeinaltumfe-attollere: corticem Stolonum & minorum arborumefle
quidemviridem & glabrunv, adultiorum vero arborum effe fcabrum & fiflum: folia confu,
firn & confertim ramis adnaifei, fiipcriori quidem parte intenlè ,• inferiore pallide virentia,
utraque lsvia & minime villofà, & quinque ut plurimum venis diftincta : Florem emergere è
fummitate Stolonum, exiguum & coloris herbacei, conftantem ièx foliolis & in medio aliquot
ftaminibus itidem virentibus. Licet autem flores confertitft& interdum quadraginta aut
quinquaginta numerò prodeant, tamen raro fupra duos aut ttes fruftus producere. Radix
craifa eft & pene inftar Bryonia:, verum lignofa & teda defeendens in terr am : in adultioribus
arboribus interdum ad quatuor & plures palmos. Porro fruaus in Brafilia raro fupra tres núcleos
fimul exhibent : ut mirum videri poflit in Nova Hilpania ad novem exhiberi, nifi vis «
eorum plurimum toftura illa corrigatur. Ex omnibus autem qua: Auctores hi produn t liquido
patet cum fumma cautione exhibendum eflè hoc purgans medicamèntum,& fummam elle ha-
bendam rationem xtatis & virium illorum quibus datur.
C a a e v a c v i B A Brafihenfibus : Arbor parva, creilo caudice alTurgens, haud craflo tarnen
& fine ramis ; fuperius autem ingentibus veftitur foliis copiolis, lèlquipedemlongis, plus
quam pedemlatis, cum infignibus venis, ad tactum mollibus & hirfutis, luperne viridioribus
quani inferne. Flores fert parvos umbellatim congeftos, floribus Tilix fimiles, albos, quinque
foliis conftantes & in medio habentes umbelicum luteum, odorem quoque florum Tili«.
Cortex arbo'ris cinereus, lignum fragile. Fruítus maturas eft niger, qui ab avibus comeditur.
I per'oba Brafilienfibus: Arbor cortice cinereo & punftulìs albis variegate: Folia fert
crafliufcula fere fimiliá foliis T remulx noftratis, ex viridi cinerei cororis, in quolibet pedículo
duosáuttres dígitos longo, tria more phafeolorumappofita. Lignum arboris aíbnminflar
Betulx, ad varia utile.