6 G e O r g I h î Â R C G R A V l
rufefcentis&paulo dilutions quam illius, &in dorfo obfcurioris, fubmento albicat paulu-
lum, uti&ininfimoventre.
Crudelitate cxteris eft iimilis. Cato ejus etiam comeditur, uti & reliquarum duarum lpe-
cierum, & magis mihi probatur.
C À p. X I .
Senembi feu Iguana.
S Enembi Brafilienfibus, nobis Iguana, Cameliaon Lufitanis falfo, & falfiffime Belgis Le.
gum. Erat longitudo totius animalis, quod hie defcribo freperiunturtamen longe majores)
ab ore ab extremitatem caudx. trium pedum & o£to digitorum : corporis ambitus vel
craflities, decern digitorum, ubi maxima. Tota cutis eleganter viridis» ièd maculis nigri-
cantibus &albis, inmodum panni ondulati hincinde variegata. Cutis conftat è fquamulis,
in dorfo, cruribus & caudx initio paulo majoribus, quam in reliquis partibus. Squamx caudx
omnes xquales, non ut Car. Clufius obfervat, A cervice ad extremam caudam feriem
habet planarum, fed mucronatarum inftar ferrx, fpinarum fecundum dorfi longitudinem,
etiam virefcentis colorís : funtque fpinx iftx ad cervicem majores, femperque minores fiunt,
minimx in extremo caudx. Caput longitudinem habebat duorum digitorum fere aut paulo
minus, fingularibus fquamis, majoribus quam in aliis partibus te£tum: colli longitudo fef-
quidigiti, craflities quinqué. Magnos & claros habebat oculos nigricantes, & binos nares
patentes in prona & fere extrema capitis parte : fingulx mandibulx, cxiguorum dentium&
nigricantium & brevium numerumhabebant, & os linguam crafiam : Pone caput in utroque
latere albicantem maculam inftar branchiarum in pifcibus : fub mento ingluviem ad peftus ufque
propendentem, maximam partem nigricantis colorís-quam eontrahere poteft & cum iraf-
cimr vel terrore aflicitur propendere finit. Abore adingluviem feuin collo inferiori etiam
habebat fpinas quales in dorfo. Quatuor cruribus erat prxditum & totidem pedibus, quorum
quifque quinqué dígitos continebat; cruraque & pedes fquamis te£ti ut reliquum corpus. Bina
anteriora crura breviorapofterioribus, &non itacrafla, longitudo quatuor digitorum aut_
paulo minus, ufque ad pedes fcilicet. Pedes autem anteriores longi unum digitum aut paulo'
minus; digiti quinqué & in iis medii breviores, quammediipofteriorum pedum : intimus&
extimus digitus binis articulationibus, duo illis proximi tribus, medius quatuor conftabant:
omnium ungues nigri incurvati & breves inftaravium. Pofteriora crura longiora&folidiora
anterioribus, nimirum longimdo eorum ufque ad pedes, eademqux craflities colli vel caudx
prope corpus, nimirum quinqué digitorum-; pedum pofteriorum longitudo unius pedis
autamplius: digitomm prior extimus anteriorum digitis extremis xqualis magnitudine & articulationibus
duabus, fequens hunc tribus, tertius quatuor, quartus , qui longiflimus,
quinqué; quintusleuultimus verfus caudam etiam quatuor, xqualis cum tertio longitudi-
nis: ungues ut in anterioribus. Cotiledonum feries nulla ut Clufius alias obfervavit. Saltern
poftica crura (tam fuperius quam inferius) inftar humanx furx fe habebant, priora autem non
item : Craflities caudx próxima corpori erat quinqué digitorum, & attenuabatur femper donee
in extremitate plane efletexilis & acuta inftar fubulx. Quum mactaffem movebatur adhuc
pelle detraila & cor exemtum fubfiliebat. Habebat in utroque latere ova ultra decem,
quxdam cerafi magnitudine, quxdam & minora: pinguedinem infigneminftargallinarum:
inventricuioinfignemcopiam fruduum, maxime limonum dulcium, quibus pro cibo erat
ufus : comedunt etiam farinham Mandiocx aqua madefadam. Diu inediam tolerare poflunt,
habui ad duos aut tresmenfesfineomni cibo&potu, &denique aufugerunt, ita utjudicem
fine dubio famem diutius ferre pofle. Caro boni eft faporis, coita & diu frixa butyro, & xque
benefapitaccaropullorumautcuniculorum. Vigefimooctavo Maij, 1640. matiavi& fecui
unum, pinguedinem habentem multam inftar gallinx. Partes internas, cor» pulmones, jet
cur, vcficulam fellis, renes, veficam, genitalìavaià, habet ut alia ammalia: amplumjccur;
duplicem ventriculum, unum anteriorem, in quem cibum priusrecipit, hinc inteftinum habet
minimi digiti craflìtie, ac decem circiter digitos longum, cui anneOitur alter ventticu-
lus ; ubi cibus piane concoquitur : hinc extera inteftina ufque ad re£tum. In anteriori ventri-
culo magnam copiam farinx Mandiocx & Milii Angolenfis crudi habebat: Pofterior major
totus ièmicofto cibo plenus erat, cui multi vermiculi vivi inftar eorum qui incafeogenc-
rantur, inhxrebant: Inteftinum ultimum feu reaum ftercus continebat. Detrada pelle toti
anima.li & cauda amputata, hxc adhuc movebatur. Vivax animai, nec fi quinque autfex idus
in capite acceperit, moritur, nifi cervix cultro infixo vulneretur, tunc enimeumiànguine
vitam effundit.. Caudx caro metis fibtis & ne'rvis conftat.
Menlc Decembri anni 1641, vidi eximi lapidem è. ventriculo Senembi, ovi gallinx medio-
cris magnitudine & figura, ièd'comprefliorem paulo; exterius glabrum albicantem, interius
comptiiituin c tunicis inftar Cepx, ita ut una ab altera ieparay poflit lapide contufo. Colons
eratinterius alhicaiitisféugryfei, durx fubftantix utBe^oar.
' Capiunturfuiie, namarboribus infidere folent, quodBrafiliani feientes, fufti longo ada-
ptantfunem, hoc videns animai, miratur, nec tarnen ièmovet» fed fune ic illaqueari finit &
ita capitur, alias curritvelociflìme. Juniores toti funt viridis coloris, grandiores xtate variegati
fiunt vel cinerefifenes enim ut plurimum funt fufei vel cinerei coloris.
A NNo t a t i 0, E)ixi dehoc animali, quod in tota America frequentiflimum eft, de-
icript. Ind. Occident, lib. i.eap. ix. Ubi&hocobiervavi, Er. Ximcnemfcribcrc; in capite
hujus animantis interdum reperiti lapillos, qui prxfentiflimo remedio lapides renumcom-
minuunt & dejiciunt, dragmx pondere è liquore idoneo haufti, aut etiam corpori alligati.
An autem qui in ventriculo reperiuntur aliquando, eiflJem viribus polleant, mihinon conftat,
periculum poflit capi fine ullo, meojudicio, diferimine.
C a p . X I I .
Tejuguacu &■ Temapara. Taraguira. Americhna. C^rapogeba.
va. Haraguico ¡ìAycuraba. Tejunhana, Omnes Lacerti,
' I 'E i v g v a c v & Tem A P A r a Tupinambis: Lacertusegregius: corporis figura, capi-
-*• tis, oculorum-, oris, pedum, caudx, convenit cum Senembi; in hoc autem differt. Primo
totius corporis color eft niger, elegantiflimis maculis albis infperfis Variegatus , &verfus
extremam caudam, fex quafi aculeos habet albos. Secundo cauda craflior in exortu. Tertio
caret illis dentatis aculi&per dorfi longitudinem. Quarto in pedibus pofterioribus exterior
digitus paulo remotior eft à reliquis, & brevior. Quinto linguam habet bifidam longam, ru-
bram, glabram, quam velociflime inftar ferpentis ad digiti longitudinem protrudit & retra-
hit. ’Nullam edit vocem : patiens eft : lubenter vefeitürövis, qux cruda forbet. Inediepa-
tientiflimum animal : detinebam alligatum, fed cum fe à vinculis abfolviflit, liberum permifi
per cubiculum eurrere, & interdum dedi hauftum aqux è vitro bibendum, ita adhuc obam-
bulat quando fitit, alias toto die in angulo fuoordinario fedet. Libenterincumbitcineribus
calidis: vigefimo Martii quiipiampartem caudx calcando detriverat; poftea tamendenovo
ad duoS digitos crévit ; primo Julii moriebatur inedia piane tabidus faftus, ieptem enim meii-
fium Ipacio nihil comederat, tantum aliquando hauftum aqux fumièrat lambendo, Caco ejus
comeditur.
■ Plinius lib, 1 1 . Naturai. Hiftor. cap. 3 7: fetibit. Lacerili bifida eli lingua & p i lo fi. Idem cap.
50. dicit: Lacertis & ièrpentibtis amputatas caudas renafei. Idem ièntit Ariftot. Hiftor.
Animai, lib.2 .cap. 20. qui&lib.v.cap.28. Lacertos non annum vivere, fed tantum ièx
Gg 3 ’ meniès.