7Q • G V I L I E L M I P r s O.N I S
multi fingulis dicbus fe aperiunt, & mox fpontc decidentes, ob gravitate«!, ftrepitum inter
cadcndum edunt.
.{^4'raticu ape iczc per omnia hnic eftfimilis: utrjeque poma ex acido dalcia pioferunt,
efculenta, led filveftria & frìgida, &
propterea quibuidam non expetita.
Figura & magnitudine nucis pines,
flavefcentia, fubftantia & carne intus
molliorifeminibus ex fulvo nigri-
cantibus turgida.
De Medica harum qualitate vix'
quicquam mihi conftat, nifi quod
folia p iratica maxime communis,
in oleo olivarbm macerata & apo-
fthemati applicata, tumorememol-
liant, extergantque.
Ilia autem arbor qua Araticu fjtnn
vocatur, csteris fimilis eft, nifi quod
magnitudine differt : Flore enim.fru-
« £tu, ligno & folio quoque eft minore
, & crefcit in locis paluftribus;
c-etera: vero in filvis confpiciuntur,
esque infinitx, prsfertim circa pa-
gum Iguara^u.
Arbor haec magnitudine & foliis
eft iriftar citrii, fed magis craffis &
faturè virentibus, flore pieno & ju-
cunde flavcfcente : frudu, fi cut reliquie
Ardlicu, fquamofo & conatim
defcendente ; cui tantum ineflè fri-
goris perhibent, ut crebro vefcen-
tes interimat, quamobrem inter ve-
nenahabetur.
Radix illius leviflima eft, inftar
fuberis, tantsque magnitudinis, ut
integri dypei ex ilia fiant, qui.mol-
lioris & tenacioris cum.fintligni, tdum immiffum, ficet à valido lacerto, mordtcus retment,
ne facile retrahantur. . Notatu autem dignum, arboris hujusin paludibus crefcentis radicem pTofunde in terram
defcendere (quod tamen in aliis Brafillx arboribus haud facile confpicias ) unde credibile,
noxiam hanc frigidamque quaUtatem, qua firuftum nocete conftat, ex infefto teme frigore
acquirere. , #
D e Caaroba arbore ejujque qualitatibus.
CAaroba filveftris & procera arbor, terris tantum folidis & gleboils in Præfedura Parnam-
bucenfi deleda tur. Florem fert è coeruleo purpurafcentem idque menfeJulio: Sergen
autem nigricans, quod maturdfcit menie Septembri : frudum rarum, fed inutilem » phafeolo
maximo Gmilem, quimaturus fadus aperitur, manctque vacuus.
Ejus folia oblongafunt, linguæ figura, dilutè viridia, nervo iècundum longitudinem&
coftis obliquis eminentibus prædita. Guftu iunt amara $ ficcata & contuia fomentis ac balneis.
peridonea. Quæ exillis conficuntur remedia, five interné aflumta, exficcandi, mundifi-
candi & lànandi vi pollent: quod féliciter inplurimis morbis, imprimis autem in Lue Venerea
curanda, fum expertus. Eadenÿrita atque in emplaftrum preparata, ulceribufque applicata,
mirifice profimt, morbumque radicitus fæpe expugnant. Præfertim, fi rèpurgâto
primum corpore, eçrum decodumper aliquot dies bibatur, & fudores provocentur.
C A P.
d e F a c v l t a ' t i b v s S i m h i c i y h L i b . I V , 71
D e Embira feu Dindaiba ; ejujque facultatibus.
OEquitur nunc filveftris haec arbor Embira, five Pindaiba, dida Brafilienfibus, juxta Olindo
^promontorium ipeciofe ut plurimum nafcens, & ob acrimonianrfrudus , castcrafque
qualitates pipcris Brafilienfis aemula. Folia fert exigua & acuminata, & Olivx foliis fimiilima:
lignum ejus eft tenue. Procera eft admodum arbor, & in fummam altitudinem reda aifurgit.
Menfibus pluviis acini illius
virent, fed maturefcentes menfibus
Decembri & Januario ru-
bent, atque decidunt, qui fi fue-
rint deficcati, nigrefcunt, urunt-
que linguam mafticata, & aro-
maticum quid fapiunt, ablato
ieminenigro pblongo, quod in
illis continctur, quod Tunipe-
rum redolet.
A jejunis manducata ftoma-
chum debilem corroborant &
difcutiunt flatus. T um contufa
& applicata morfibus ferpen-
tum medentur.
Excoquuntur ut reièrventur
in officinis. Culinis quoque vicem
piperis praeftant.
Ex Arboris denique cortici*
bus, funesigniarii, quo milites
ignem -fovent, conficiuntur,
D e Ibiraee arbore,ejujque
facultatibus.
A Ntìqua nemora hahe va-
d- -^-ftam&proceram arborem
producunt. Indigent ibiraee, id
eft, Lignum dulce, non autem
Hiouraee, utLerius & Thevetus
prodiderunt, appellant.
Folia hu jus arboris Laurum prorlus iemulantur. Truncus cortice glabro, intus albicante,
exterius rubeicente ipedatur. *
Früdus fert flavefeentes prunis fimiles, gratiifimique faporis, verum non quotannis.
Ligno eft prieftantiflimo & praeduro, & putredini refiftente quod à Naupegls expetitur.
Arboris hujus virtutes auxiliatrices foli cortici incile creduntur, qui recens avulfus, liquo-
rem albicantém fibi agglutinatum habet, cujus color mox perditur, paulatimquedecrefcit,
& cortice fimul exficcato, in naturam & dulcemilliusfubftantiam abit. Duriflimus exiftit,
femidigitali craflìtie, fapore aromatico cinnamomum, dulcedine Glycirizam sequans. Sunt
qui Guiaci ièu ligni fandi /peciem effe contendunt,à quibus non difientio. Moderate calidus eft
& tenuium partium, quapropter pedoris & jecinoris affedibus optime convenit. Praecipuum
enimincolarumrefugium eft in veteribus illorum vifeerum obftrudionibus,utjamdiximus:
tum quoque adverfus Luem Véneream, eximium remedium fubminiftrat decodum illius ex
aqua fontana, palato quidem non ingratum, per aliquot dies reiteratum.
Pugillus denique, ventriculo adhuc jejuno, ex ovo forbili, jufeulo aut aliquo conveniente.
liquore aflumtus, bronchia pulmonis aperit, & ceflantem quoque urinam educit.
Quapropter omnibus artis Medicx indagatoribus fuaior fuerim, ut corticem hunc in ulterio-
res ulus reponant. Succus autem ladeus ex recenti cortice exprefliis, fcabici & tinea: capitis
, pras ca:teris medetur.