58 G v i l i b i m i ? i s o n i s '
ram Ipeftes, juglandi fimilibus, fcd fragrantioribus, nec aromaticumodorem deponentibus
nifi diftifiafione fotti. Multo autem magis odorifera illa folia, qua verno tempore Brafilienfi
pullulant, & hinc quidem pulchrè & làturè rubicantia pafllm in filvis videas, annuaqus
f o l i a tamquam inutilia detrudunt ; circa hibernum tempus. Moxflos prorumpit pulchtrri-
mus, variegatus, rofaceoque fubinde colore ; adeo odoríferas, imprimis mane ( quod Sol
de.di'e vires multas attrahat & herbarum arbOrumque flores vehementer aíficiat ) ut totis tribus
menfibus Septembri, Oítobri & Novembri, integras lilyas tepleat & viatorem miri-
fice obleftet. In Alembico perignem communicant aliquem odorem aqua, minus tamen
fortem aut gratum.
Circa Decembrem pomifera hxc arbor incipit deflorefcere, caftaneamque phafeoli forma
ac cineritii colorís è fummitate pomi producit, oleo adeo mordaci&cauftico, inter duos
cortices, ut contreftanti valde noxium habeatur, quamobrem non nifi inter erodentia nume*
ratur. Calidum eli à tertio ad quartum gradum, nec nifi cancrofis & malignis ulceribus, vi-
tiofa carne laborantibus, adhibetur. Lychenes quoque, Scabiem, pcdum \'ermiculos, Bichos
diftos, aliaque cutis vitiaexpugnat.
Maturefcente autem caftaneaipfa cum oleó intus contènto fenfim mitelcit, acvimfuam
maxima ex parte deponit; quod principio quidem aufterum & acidum, dentibus ac palato in-
gratum & noxium, mox à Sole excoitum & matutino rore turgidum, noftris Europais
gratiflimum, &indeliciiseflèfolct.
Brafilianis vero non minus quam Arcadibus olim Quercus, pomum hoc, tum glans ei
adharefcens &fuperinnafcens, à tot jam fetulis, vita folatiofuftunt. Bella, qua frequentia
inter illos excitari folent, expartehujus fruflus amoregeruntur. Viclorcs enim caftris po-
fitis loci expugnati pofleflores tamdiu manent, doñee omnem arboris frudtum depafti fue-
rint. Aìtatem exinde fuomore dimetiuntur, nam femel in anno dumtaxat Celebris h ic fru r
chis provenit, idque menfibus Decembri, Januario &Februario, tune enim deficit fublatitudine
Parnambucenfis Prafefturs; quiameffis & vindemia tempora pro fitu regionis mutati
folent.
Pomum modicè refrigerat & fauces conftringit : ventriculo gratum, fi maturum, fin minus,
& immaturum inftar Limoniorum fucci, cprrofivum eft ac mordaci acore infeilum. Figui
»
d e F * c v [ t j t h » i S i H P t i c i v a Lib . IV . 59
gura eli: oblonga &mrbinata, pyrum,haud malum díceres: odore grato & fragrante colore
qua Soli obvertitur, rolàceo, estera croceo&adaureum vergente . Subftantia intus
Ipongiofa eli & multo faporolò liquore tumens, fedacinis&feminumccllulis carens. Cru-
dumsque cupidè ac cotlum & przparatum, expetitur. Saccharo quoque conditur à Lufi-
tanis& noftris.
Vinumquodexhocmaloàblndigenisexprimitur, infigne eft; nec dubiumquindiu perdurare,
& complurés in annos, ubi deferbuerit, firmum & floridum fervari poflìt. Vetds
citihs inebriat quam recens, non fecus ac licera Europaa; licet adftringat, urinas tamen
egregie moyet, ut in me & aliis comperi. Aquani quoque deftillatitiam, optimumque ace-
tum inde elici & componi videmus, quod urceolis exceptum, vicem aceti lùpplerefolet.
Caftanes autem feu glandes pingues & fecundo gradu calids, renis leporum figuram x-
mulantur. Cruda ac recentes, fi cum vino & momento falismanducentur, juglandes guftu
referunt, fin aflatas aut faccharo conditas comedcris, multo fuaviores, & durabiliorcs com-
peries-, quapropter quoque pro deliciis inter bellaria apponuntut.
Incoia arboris gummi redaitum in pulverem, ex liquore convenienti propinant mulie-
ribus obftruäionemenftruorumlaborantibus. Hac dz^Acajù arborum Brafiliafacile principe,
diäafulficiant. Utinam aque copiofe in defertis&remotis Brafilia moutibus& filvis
à natura ellfet collocata, ficuti in locismarivicinioribus.
C a p . V I I .
D e Ickariba, Ò ' ittius T^efind Idea,
TN areqofis&eflfatisnemoribus excelfa reperiturarborgummifera,quaàBarbarisrc/rarA»
-*-appcllatur à lachryma quam fundit, qua ipfis/«ra, Lufitanis Almicigz dicitur. Arbor hac
Fagi in modum crefeit, caudice
non ita craflo, cortice glabro &
gryfeo. Folia fcrt inramulis, duo
fèmper libi invicem oppofita &
tertium folitarium infine.Sunt autem
pyri foliisfimilia, oblonga, an-
terius acuminata, crafla inflar per-
gameni,late viridia & Iplendentia,
nervo fecundum longitudincm, &
venis oblique difteurrentibus. lil
ramulis adfoliórum exortum co-
piófi pronafeuntur flofculi, race-
matim feu verticillatim politi five
congeftl, parvuli, quatuorfoliolis
viridibus confiantes, ftellula pene
figura : Folíola autem illa in am-
.bitu lineóla alba funt circumdata,
&in medio exftant ftaminula aliquot
flavefeentia. Poli florem fe-
quiturfruftus,figura & magnitudine
Oliva, colore autem mali graS
nati, intus habenspulpamodoriferam, uti& lachryma eft arboris. Cortex exterior fi manu
vcl paulum mulceatur, infignem mox odorem de fe fundit. »
Cortex hujus Arboris alte vulneratus, plenilunio imprimis, ftatim , nonnumquam poltri-
die,aut tertiópoft die gummi feu refinam fundit odoratiflimam ( odoris inflar Anethi recen-
tis contulì ) praftantiflimamque, colore albicante &virefcente. Eft gummi Elemni piane limile
, quod tamen noftro officinarum, utpote recentáis, odore, & qualitate efficacius. Calidum
eft ad tertium gradum, primum molle, mox indurefeens, pracipuè frigefa ftum. In omni
• topico, live fimplex, live compolitum, ad vulnera aperta & ad interiora mala, ex frigore po-
tiffimum nata, adeo expetitum, ut profanum habeatur illud aut ignoralfe aut non applicuilfe.
Hoc cum, partim rufticorum indulgentia ad me allatum, in quotidiano ufu elfct, vix ulli um-
quam emplaftro ftomachali, vel ceroto corroboranti adeojfum fifus, quam huic. Vifcera
enim roborare, flatus diflipare&dolóribusfelicitermederialiquotiesiùmexpertus; ita ut in
frequentori praxi hoc pra cateris commendare, reliquilque omnibus praferre voluerim. Poliremo
, ut hoc quoque adjiciam, capitis vulnera, licetgravilfima, lànat, ac prima intentione
reftituit j cujus rei veritas facili experimentoelucefcit.
F 1 C ap .