G e o r g I M a R C G R A v I
leo purpuréis (vcl edam incarnati coloris) flofculis egregiis, arttc junftis, ita ut capitulurri
hufutumvideatuf. Poli: flores proveniunt filiquuls tenues, ftriat®, hiípidae, mollibusaculéis
munir®, tres circiter digitos long ® , in quibus femen nigerrimum, fplendens I Oblongum,
fiouramferehabenscordis, magnitudine grani iiliginis. Radix hujus pianti pcrcnnis eft, &
femper protrudit caules recentes. Eft autém radix pedalis aut paulo majorisTongitudinis, quatuor
circiter digitos craffa fuperius, fed qu® paulatim attenuatur verfus inferiora; eft autem
contorta inftar funis, & multa habet filamenta ad latus è fui medio, unum aut dúos pedes longa:
exterius eft coloris umbra:, interius alba, lignofa, medullofa, lenta, íilamentofa. Tota
íadix fortem odotem habet plañe fimilcm raporum noftratium, diu in cella tempore hyberno
fervatorum. Herbainodora, fedfaporisfubdulcis. Mirabilis autem, nam manu, pede aut báculo
rada, ftatim contraili fe & componit, brevi autem poft iterumfeéxplicat, quod ab
aitante videripoteft. Etiam circa Solis occafum quafi ttiftitia affetta fe componit,
Reperiturhic & aliaHer- /
baviva fruticefcens, Lufita-
nis Silva dì Agoa ditta. Adfur-
git in altitucUnem pruni fil-
veftris: folia illius Emilia foliis
prioris fpeciei, fed àrtgu-
ftiora , in ramulis difpofita;
nimirumquilibetramus qua-
tuor, quinqué aut fex digitos
longus eft,habetque otto aut
novem paria ramulorum fibi
invicem oppol'in , quorum
quilibet fefquidigitum longus
, &in lìngulis multa paria
foliorum fibi oppofita. Flos
convenir cum flote prim®
fpeciei,paulo tamen ma; or &
cerali magnitudine. Ligniun
fubruffhm habet corticem,
cftque lentum, multis fpinis
rufefeentibusmunitum. Fert
femen in filiquis magnis, latís
, inftar'filiqu® pili, piane
hifpidis, brunni coloris, tres
digitos longisjquando femen
maturumeft, filiqu® iponte
in tot partes difllliunt, quot
feminis grana continent : &
fecundum longitudinem filiqu
® ad utrumque latus,filum
quoddam hilpidum etiam fe
abfolvit. quodlibet granum
feminis habet magnitudihem
farris, compreffum, coloris
olivacei, quadrai® feuparal-
lelogramm® capful® indu-
fiim.
A n n o T a t i o.
Piane fingularis & admira-
bilis eft filiqu® hujus compo-
fitio ¡ quam cum integram ab
Amicis è Brafilia ad me mif-
fam acceperim, oper® predimi
put-aviil l.nn hic adjunte
re ea mole quam habet, quamvis elegantiam ejus pittor vix exprimere poflit. vid.pag.feq^
Tertia lpecies, itidem fruticefcens, minor eft pr®cedente ; habetque folióla prorfus anguila
& multoanguftiorafoliolis prioris; atque ad hunc modum dilpofita"; ramuli fefquidigi-
tum longi & non per paria fibi invicem oppofiti, fed in orbem ftantes, fex, feptem aut otto
numeroj
H i s t o r - P l a n t a r v m L i b . I I . 75
numero; folióla tara infllis fibi invicem appofita ut in reliquis fpeciebus. Color ligni fimilis
fecund® fpeciei, uti & flos: verum fernen
continetur in filiquulis parvulis , tereti-
bus, hifpidis, fiifcis, quarum mult® con-
junguntur, figura R o l® ; quslibet autem
fìliquula fiabettria grana & totidem tu-
, , - I I bercula.Semen autem coloris eft olivacei
paulo obfcurroris, rotundum & paulo compreffum , inflar lentium , fed minus. Siliquul®
etiam iponte diflihunt in tot partes quot femina continent.' , • . .
C a p . X I I I . .
Fìper cauciatum feu Jfhamdu. Frutex innomìnatm. <tAIter innominatus.
p 1 r E R C A v D A T v M, Betre quibufdam Lufitaftis ; Nhamdu Brafilienfibus generali nomine:
íubfrutexeft, inftar àrbufculsexcrefcens ad trium, quatuor, quinqué & interdum
fex pedum altitudinem. Caulis illius lignofus, teres, viridis, no-
dofüs, ad adlpettum fere ut caulis Solani. Folia fingulatim funt
polita, quorumquodlibetfuum habetpediculum, qui ad nodos
oritur : funt autem lata, figura cordis ut pingitur vel vome-
■ ris, multis venis arcuatim fecundum longitudinem elegantiffi-
xme notata. Ad nodos itidem proveniunt multi juli, quatuor,
Iquinque aut fex digitos longi, incurvati, figura fere ut muris
»cauda, virides, qui menfe Ottobri aut Novembri decerpuntur
ac in Soleficcatinigrefcunt : contineritque granula rotunda, nigra,
feminis papaveris magnitudine, arile juxta fe in uvam com-
pofita, acris fa p o r» inftar piperis optimi quod ex India Orien-
tisaffermr. Radix in alias plures tenues dividitur, fnfcjs, infi-
gnis odoris, inftarThymi, &làporisqui iinguam vellicai.
Folia hujus plant® medentur ulccribus tibiarum. Radix mi-
rabiliter valet adverfus apoftemata.
Reperitur in Brafilia & alia ejus lpecies ubique obvia & fre-
quentilfima in filvis mediterraneis, per omnia fimilis priori, excepto
quod folia anguftifiima funt & oblonga, & fruttus fcu.
caqdapiperina fongior, &melior, eftcnimgrandior.
A n n o t a t i -o.
Fi-. Ximenes de Plantis N o v ® Hilpani® agens, deferibit cand
an hànc plantam ad lume modum,
Piantana qua fert piper longum folent Iufularum Philippi-
narum indigena appellare Buyo buyo & Mexicani(apud quos non
minus nafeitur) Tlatlanquaye, atque etiam-ìm/Wì. Habet autem
truncos contortos inftar farmentorum, & in illa folia piperis
candidi^ verum longiora & acutiora : fruttum fert tere-
tem & oblongum: folia funt odorata, fapore acri & mordaci, calida & ficca in tertio gradu
atque fubtilium partium; Fruttusnulquamperfette maturatur ita ut fementi fit aptus, ita-
que decerpitur cum jam rubefeere c®pit, & exponiturfoliutmaturefcat&fervaturin ufus:'
ficcus autem atque etiam viridis manducatur, neque male nutrit, additque cibis bonum fa-
porem, modo ne igni admoveantur, nam fi ebulliatur ftatim illum amittit atque etiam vires.
Cortex radiéis contuíhs & hauftusevacuat commodiffimemelancholicos humores, fànat
vulnera venenata, prodeftnervis refolutis, difeutit flatus & fanat omnes infirmitates è caula
frigida ortas, refòlvit humores craflos & lentos. Haftenus in Nova Hiípania tres illius fpe-
desfueruntobfervat®, licet in Philippinis Infulisquinquedicantinveniri, quarum ramulos
nobis attulerunt ; nam prster Buyo buyo, de qua jam diximus, memorant & alias quatuor quarum
poftrema appellami- Buyo fama aut de femi, qu® licet fimilem fruttum ferat, differt tamen
gravitate odoris, & foliis qu® obtinet perforata & fcabiofa, itemque fapore acri & adftrin-
gente : ali js duas lpecies ajunt differre à Buyo buyo parvitate foliorum & afperitate, prxfertim
minimam, quia major producitmajora,c®terumvaldeEmilia. Obtinet faporem piperis ni-
gri & precipue radix, nam fruttus magis accedit ad piper longum, licet lùbtilior fit & acrior;
cortex eft colore melleo, acutus & corroborans. Radix utriufque fpeciei exhibetur contra
venena uti estera alexipharmaca,unius unci® quantitate ex aqua Cocci aut vino palniarum
K 2, I recenti;