9 6 G v i l i e l m i P i s o n i s
Radix cjus eft gracilis & dura, interius albicans, calida ad tertium gradum, & faporis amari.
Hujusrefinaadpugillum, plusmi-
nufve, alfumta, excitat vomitum.
Contraque ilia venena potiffimum
operari teftantut Empirici , qua:
lcnte vires fuas deleterias exierunt
& tarde vitam depafcuntur.
C a p . L V I I .
^fibandi,piper hngumfiufi-
que jàcultates.
TN arboreícentis fruticis pene al-
■J-titudinem affurgit fiiveftris planta,
quae Pimienta dos Indios áLufi-
tanis vulgo appellatur. Caule eft
faturate virenti, & maculis albis di-
ítincto. Folia fertlevia,ut Araticu,
& oblonga: piper órnate produ-
cit longum, idque creclum, pri-
mumex viridi flavefcens, mox faturateviridem
coloremacquirens. Orientali piperi oblongo,
craifitienonnihilcedit,efficacialicetnèutiquaminferius. Aromatici
eft faporis & infigniter urentis,‘ praifertim fi maturum
media sellate decerpatur , lènfimque fub Sole arefcat & ni-
grefcat, atque tunc calidum cenfeturin lùpremo gradu. Digiti
eft longitudine, conftanslòlis quali grànulis, congefto ordine,
(plantaginis inftar feminis) difpofitia: femelquc tantum in
anno provenit.
Paffim interra foiida& pingui, maxime autem circa oppi-
dum Olindam conlpicitur.
QuOniam autem tot Captici Brafilienfis lpecies in hortis
aluntur, hoc piper non admodum expetitur. Pharmacopolia
etiam minus ilio indigeni , ob rariorem illius in Medicina
ufum. Sed tamen radices & folia , cum fnmme fint fortia,
etiam exficcata Se diu refervata, vicem herbarum calidarum
& corroborantium ,• ad balnea concinnanda, contra univer-
fam illam frigidorum morborum cohortem, abunde fupplent.
C a p . L V I I I .
D e Sape, fine facape, ejufqueufu.
Ramen junceum ad hominis prope altitudinem, ex radicula geniculata juncea, alba, ex-
'^ fu rg it , caule primum fimplici, inftar culmifiliginis,tereti, quipoftea in aliquot folia fin-
ditur graminea, angufta, in medio album nervum fecundum longitudinem habentia. Nullius
eft odoris, neeflorem gerit neefemen. Solo, utplurimunVcffseto ,nafcens, radices fub terra
longe
D e F a c v l t A t I b v s S i m p i i c i v m L i b . IV . 97
longe lateque agit,& mire luxuriantes extendit, novafque herbas tenaces & dudtiles protrudit,
quibus Indigenæ plerique&Lufitani utuntur, ad membrorum vulnera liganda, morfufque
ferpentum,quo minus virus ad cor afcendat, conftringendos, donee vulnus fanatum fuerit.
Sed mill'a hac fuperftitione, vires & facultates poti us commendo, quæ illius radicibus jun-
ceis fucco grato turgentibus, infunt. Multis enim profuilTe experientia comprobatum eft,
fi decoitoillarum, praifertim quibus male fuit, ex fumtoaliquo veneno, utantur.
Prior in fruticis altitudinem, inque terris tantum folidis & pinguibus crefcit; folio
& flore Lauro fimilibus. Caulibus alfurgit minimum digitum craffis , per longa intervalla
nodofis, teretibus & fature viridibus, quiadnodos habent ramulos itidemnodo-
fos. In his & illis folia vel adpofita, vel etiam alternatim polita, à fex ad decem digitos
longa, làturate viridia, Iplendentia, &inextremitate mucronata. Semen julisinhxretintenfe
calidum Sc urens. Radice eft tenui & luxuriante, in qua hujus plants dignitas quali tota confi-
ftit. Ad tertium gradum calida eft & ficca,fùbtilium partium & caufticarum, pyretrique vicem
merito fupplet in praxi-
Pofterior ob eafdem qualitates, licet non aeque intenfas, idem nomen obtinet, eftquc fruti-
cefcens, ocymo non multum abfimilis, ficcis ac fiticntibus locis gaudens, fuafque virtutes,
non minus quam prior, in radices transfundens. .
Utriufque radicum qualitates Brafiliahis, qui illas Lufitanis & noftratibus revelarunt, adeo
commendantur, ut inter Panaceas hodie habeantur, ufumque in Medicina praeftent eximium,
& vicem Antidoti non raro fuppleant, Pngillus fiquidem recentis radicis conmfus, èque geiV
nerofo
D e Iaborandi, ejufque facultatibus &• ujù.