ü
De çjlrimgd T e ri, ejujàue facultatibus.
AHinpaVeri Brafilienfibus difta eft planta fruticefcens, quæ paffimin filvis Brafiliæ na-
fcitut, flore exiguo albicante, cui paucae uvula: è coetuleo nigricantes, Sambuci baccis
fimiles, fuccedunt. Eoliis decoratur lanugino-
fis, ovalis figurse, trifte viridibus quidem, fed
afpe&u pùlcherrimis ; ad taâum inflar urticæ
mortuæ, mollibus &veluti lanuginofis, quse-
que nervis multis & cralïis diftinguuniur.
Folia recenter contulà vel in pulverem rè-
da£ta, recentibus & inveteratis ulceribus mc-
dentur prima intentione, fi profunde illorum
fuccus aut pulvis iis immittatur.
C a p . X C I I I .
D e M e e n , five Canna Indica.
TNter eas plantas quae in Europse regionibus
•^■calidioribus ex Indiis tranflatse vigent, haec
ornatiffima quoque datur, quam Carmam Amcricanam non immerito appellarunt, quod
ejus Stolones Cannarum, five
àruridinum modo firmi, no-
dofi extus & Ipongiofi intus,
reda in odo vel novena pedum
altitudinem exfurgant. Prima
illarum occurrit ilia qua: Mee-
ru Brafilianis dida : cuius cau-
lem viridem folia folitarie po-
fita ambiunt, duos fere pedes
longa. Caulis fuperius in alios
ramulos dividitur, aurei colorís
flores inodoros producen-
tes, quibus capfulafivefrudus
echinatus,primum viridis, mox
nigrefcens, ubi maturuerit, íuc-
cedit, in quo per cellulas divifa
funt multa feminis grana , nigra
, levia, magnitudine & du-
ritiepifisfimillima, albaq; fub-
ftancia quadam repleta.
Radix mirum in modum efl:
erada, tuberofa, longa, fuccu-
lenta, íplendens, & inflar Cepse
íquammisruffis prsedita. Hujus
planta vel Canna Indica ulte-
rioremDefcriptioné apudClu-
fiumLib.4. Cap. 54.. tum quoque
apud noftrum Marcg. vide-
reeft. Ego enim ejus foíiorum
dignitates experientia compro-
batas exhibere fatago, qua ad
fècundum gradum refrigeran-
tia, tum & abftergentia contra
multa mala cutanea calida externa
atque interna applicantur.
Hypochondrio denique dextro
contra Hepatis calores cum
oleo Aningae äcNymphsex Brafilicse
impofita, curationem abfolvunt fcliciter. C ap,
De p a c v t t a t i b v s S i M i t r c i Y M L i * . I V . 1 17
C a p. X C IV .
D e Albara, aliis cPach>ìra, ejufijuefacultatibus.
TIfdem locis filveftribus atque triviis umbrofis luxuriat alia quadam pianta afpedu pulchra,
Aftolonis Se radicis firmitate atque pondere Canmm quoq; Indicam ; fed fummitate fua Lihum
Americanum filveftre semulans:
foliis quoque licct prxlongis,an-
guftioribus tamen cft&cximo
caulis erumpentibus. Flore denique
(licet seque flavo & inodoro
ficut Canna Indica) majore
& cochleariformi, nunc incurvato,
nunc in poftica parte inftar
cufpidis extenfo. Semine eft ni-
gro, & radice bulbbfà,ficut Mee-
r», prsedita.
Folia vulneribus & ulceribus
utiliteradhibentur, undeHcrba
ios feridos vulgus Lufitanicum
nominat. Tuberofa & fuccu-
lenta ejus radix à Nigritis come,
ditur & ab omnibus pariter In.
colis intenfse habétur calidita-
tis, ac proinde Hiipanis seque ac
noftris Chirurgis Batavis in quotidiano
habetur uiu -, maxime in
Apoftematis & ulceribus ma-
turandis.
D e Dupaipi, aliis
VrucatU.
pLan ta efl nobilis, quse mine
A humi,nuncfupcrarbore(ficut
alise multa: plantse) fineradice luxuriat, interque bulbofas, quod bulbum habeatprsegrandem
&utilem, facileprimumlocum meretur. Cujusfiformam extemam, fi vires (pedes, fquil-
lam Europseam díceres, quod illam per omnia referat; ac proinde Brafilienfes Indigente á potiori
videntur nomenfupaipi, quod bulbum
fignificat, Lufitani Cebóla, impofuiffe. Folia
habet numero quinqué vel (ex, tribus nervis
fecundum longitudinem prsedita, nec florera
nec fru&um ferentia; funt autem cubitum longa
, gladiata, inferius definentia in bulbum il- .
lum prsegrandem, quitqedullam virefeentem
pinguem & inodordm, fed fatis efficacem fup- 9 /
peditat. Dolores enim fedare ex calore natos, '
perhibent BarbarúLufitanivcromecumipfum
bulbum in ufum quotidianum ficut fquillam
Europseam feliciter applicabant,
C a p . X C V I .
D e Iuquiri, aliis Caaeo,Jpeciebus}
ejufque facultatibus.
"r \U a s Herbse caftse vel mimofie, (ut quídam
-^-^nuncupañt) differentias notavi.
Prior quse fruticefcens eft, in mediocrem altitudinem attollitur, caulibus ftriatis, quadratis,
f ¿ viri-