C a p . X'.
DeArmisDrafìlienfium, exercitiis illomm.
ARcus habent è duro ligno fa&os, quos vocant G u i r d ih i ra Sì l r a p a t a . Lignum autcm undc
fiunt Guirapariba & Frapariba, Lufitanis Pao d'Arco. Cordas arcuum è goflÿpio contor-
quent, vocant Guirapacuma. Sagittas ex arundine filveftri faciunt & vocant utra'mque rem uno
nomine Fóba. Extremitates làgittarum, quas anha vocant, iùnt ex ligno alperatæ, vario modo:
quædam cnim multa acumina Futapoaeta, quacdam unicum acumen habent, quædam dentata,
quædam ferrata : quibufdam ctiam tìentc.s pjicium qui Ipt'ru- vocantur- aptant.
lampara appellant làgittam quae acumen habet ex arundine Tacoara vocata.
Tapuyarum nationes quædam nullis arcubus utuntur, fed fagittas fuas emittunt manus
jafturafolummodo, imponendo ligno cuidam excavato inftar tubi per medium iècundum
longitudinem diffefti. Cariri autem arcubus utuntur.
Tapuyæ clavas habent ex folido ligno nigro confeaas, vocant Tapema, longas & latas ante-
rius, & officulis interdum afperatas. Manubrio autem circumvolvunt teniolas è goflypio, vel
aliud quid : vocatur Iatirana quicqud ita circumligatur. In extremitate clava: poitica depen-
det fafciculus pennarum è cauda Atara, uti & in medio parvus falciculus adligatus eli. Vocatur
id quod fie à clava dependet ¡Mtirabebe & Patirabebe.
Tubas faciunt ex oflibus humanis, quas nommant Canguenca.
Habent alias tubas, quas vocant Maremme.
Alias itidem tubas grandes faûas ex conchis quas Guata pi guacu nominant, & ipfas tubas
Nhumbugoacu. Item alias quas dicunt Vruca.
Tuba item alia quæex canna eftfa&a, ipfis dicitur CMembiapara. Tubas autem noftrates
vocantltamembi: quia è metallo fadtælunt-
Saltationibus fupra modum funt addiâi, quas generali nomine vocant Gaau.
Habent autem varios faltandi modos : quorum unus vocatur Frucapi. Habent Si inter fal-
tandum varios cantandi modos.
Pueri quoque certos exercent lufus; quorum unus vocatur Curupirara: alter Guaibipaie:
tertius G u a t b i g u a i b i a b u c u . Atque hæc tantum obiter ab Auftore defignatainveni, uberius ex-
plicaturumfuiffe liquet, fifupervixiffet; fedapud Joannem Lerium hæc pluribus explicata
inveniuntur.
C a p . X I.
D e Drajìlienfium religione.
CRedunt at antiquorum traditione immortalitatem animarum, & foeminas & fortes viros,
quimultos inimicorumtrucidarunt& commederunt, poftmortemad campos Elylèos,
quos pene montes quofdam effe autumant, abire, ibique tripudiare. Cæteros ignavos & iencordes
qui nihil in vita digni gefferunt, credunt à Diabolo ftatitfi p'oft mortem cruciari. Vocant
autem Diabolum rMnhattga, lurupari, Curupari, Taguaiba, Temotr, Taubimama.
A n n o t a t i o. InHiftoria noftrafeuDefcriptione IndiæOccidentalis lib.xv. cap. i r .
diximus de Religione Brafilienfium, verum quia de quibufdam poftea melius edotti fuimus
ab iisqui diutius inter illos egerant, totumiUum locum ita conftituimus, pro fecundaedi-
tionc. • .
Brafilienfes Barbari nullum pene habent rellgionis fenfum, nec de origine, & creatione hu-
jus univerfi quicquam norunt, de diluvio univerfaliobfcure & fabulofum quiddam recordan-
tur : nimirum mortalibus omnibus aqua hauftis, fuperfuiffe unum aliquem cum germana (ha,
jam uterum ferente, atque ab ¡is rurfus genus fuum originem & incrementum accepiffe. Ne-
que Deum aliquem noverunt, neque proprie adorant quicquam, unde nec illud nomen in
iplorum idiomàte reperire eftquodDeum exprimât: nifi forteTupa, quo excellentiam ali-
quam fupremam dénotant; unde T onitru vocant T vpacmunga,id eft,ftrepitum fa&um à fuprc-
ma excellentia, à verbo Acunvng ftrepere : Eulgur autem Tupaberaba, id eft, fplendorem ex-
cellentiæ,àverbo AberabieCplendete. Illifeligones&agriculturæ feientiam debere profiten-
tur, atque ideo pro numine aliquo agnofeunt. Coelum aut inferos poli hanc vitam pariter
ignorant, licet animas pofl: lèparationem à corpore lupereffe credant, atque nonnumquam in
dæmones converti,& ad campos irriguos, variifque arboribus amoene confitos, traduàas, ibidem
jugiter choreas ducere. Spiritus malignos impenfe metuunt, quos Curipira, Taguai, Ma-
caebora, lurupari, Marangigoana vocant : fed diverfis fignificationibus, nam Curipira lignificai
numen
Petiguares finSuntboni
r ip a r ti A n h a n fa Z k Z m faIUtÍS * * * » »
fed animara à corpore feparatam vel alindnn'ri ' Ü i ir ‘,ní ‘í omit n°n lignificar numen,
h m b h h h h h m m í n *
accidere debeat. Utuntur hi multisceremoniis Velall0lfum’ P^dicunt quicquid
gicarum quidem artium rudes, fed ludendi & duftandi mineS:neliuaP:1 > <I“
fuadentadturam ffl& inMrdum inteStis provinciis .pe*
fuá ipfis fit produítura, Sq^te ípli f«£ Aih ^ f i r e r o L f c e , J ' p . ^ i?US ^U<ij omnia íponte
ante à &isa^hm a1perfemLntirbusUtruc^^ mipoftor illc folus fuperfit", nifi
illispoteftasmiracula perpetran*: quare Lufitanos X 5 Ä
captumfuperabant, C ^ a p p e lla b a n t, atque ita etiam hodie vocant & Europios muñes
fit praeftigiis illi qui medicinara inter illos profitentur,
hom,n.I,us tegns illuda«. Narrar lacobm Rabbi, cum Regulus D r r J b * grommi
magnumquedolorempateretur inlatetibus &cruribus; nequeáfuísmedicisqulcqufmfola-
tu acciperet, ad vicinum Regulum profedum, ut ¡pfius medicis uteretur f adhibit^tres quorum
pnmus, tabacofumtorotumRegis corpuseoperroravit, deina r r c p ü s i l l i u s S
ita fuxit quali devoraturus effet, & boatu quodam inftar tauri edito, primüm plurimum fputi è
Í S Ü m manumeífiidit, atque una limivivum animal inftar parvte anguill^quod Reguíum
f d° ‘^ cr“ claircairereb«- Alter medicus poftquam ventrera Reguli adéundemmodum
luxiffet,& inflar fera ruguffet, album lapidem e gutture evomuit, figura pene rofe. Et reperita
fudtione in latenbus, eyomuttaltquidfimüe radici. Ad eundem modum perpetuo a^unt &
a credulo vulgo crcduntur magni effe medici. Sed perm Marcar aviar. ' ° ’
Braflham 'am wftraaiiunt in religione Chriftiana : non tarnen feduli fimt in doarina
dcDeo . nee magno ardore afEciuntur : Deum vocant Pupa & Tupana. Dant noftrates ope-
ram utin capmbus rellgionis Chnftianaeinftituantur & quidamfatismagnos pro<rreffusfece:
rimedtmantü” COrngendlsmaximad‘*cultaseft, obagnata quidam vitia,°qu^ *gcr-
Tapuiyaeadhucpejores funt reliquis omnibus, nihil de Deofciunt, neque indimi volunt
Diabolum maxime colunt ne ìplìs damnum inferat. Habent &ihos fortilegos quibus utun-
tur &multum defcrunt. Hactenus Auttor noßer, quihauddubio pluraaddtdiffet .fiDeùeipShm.
■ H f l lar&,tM; ?L°S htc quadam de Tapuyia adjungemm e Relatione lalobt Rabbi,
cjtttttn illußt. Cowes lo. Mauritius nobis Juppeditavit,
C A P. XII.
DeTapuiyarum morihus,&- confuetudmim, è % elatm e I a c o b i R a b b i ,
qui aliquot annos inter illos vixerat.
TNcertis plerumque ledibus vagantur inftar Nomadum, inter ceftostamen limites, inter
quos caftra mutant fecundum Anni tempeftatum mutationem ; itaque Regulus eorum qui
Otshtcayayna dicuntur à maximo flumine quod fines eorum permear, ut fupra diximus, cu ius
gentile nomen eft Pandut, Velperi & mane per caftra proclamati curat pro arbitrio fuo, & confulfts