i s G e o r g . I M a r c g r a v I
de frattura diftinguuntur, alioquin conftituentes radicem planaoa latam. Recens eft cxterius
coloris inftar lythargyri anri : intus vero flavefcit j viridis fapdris eft fortioris quam ficcata qua:
ex India affertur, quae astate corrùpta -, noftra
h«c optima eft. Quando cum caule & folio
tranfplantatur, folia decidunt & poft trime-
ftre demum fpacium nova generantur -, ideo
fine caule fòla radix plantanda , nam facile
crcfcit. Habui interdunl integram radicem
parietiappenfam, quae ibi progcrminavit ad
duorum digitorum longitudinem. Februario .
& Martio terra: commifi & item egregie cau-
lem & folia protulit. Magna quantitate hie
faccharo conditur.
A n n o t a t i o. VideGarziamabHorto
lib. i. cap. ju.1. Aromatum Hiftor. & quae
Car. ClufiiOTt Vir dottiffimus apud eundem
de hac planta annotavit.
F r. Ximenes. Quod Mexicani vocant Chil-
t i , Orientis Arabes, Turcae & Perlae dicunt
Ginhibit, officili« Ginz,tber : duae autem illius
reperiuntur fpecies •, quarum una dicitur mas,
altera foemina, Mashabet folia magisaipera
quam Gingibcr & craffiora,veruni ejuíHcm fi-
gúrae : radicem quoque majorem & craffio-
rem > iàapris acris & 'aliquantum amari : u-
furpatur adverfus affettus ventriculi & inte-
ftinorum è cauià frigida -, contufam & 4rriga-
tam oleo è Coco applicant parti dolenti, eft
fingiilare remedium : prodeft itidcm adveriiis
podones venenaras, &; cum oleo jam ditto
mixta imponitur vulncribus venenatis, caque
fànat -, dicitur majoris effe efficaci« quam foe-
mininiim. Indigen« Philippinarum confi-
ciunt ex ilio vinum quoddam medicatum.
Foemina eft vulgare Gingiber : herba eft duas tertias partes uln« longa, habens radices plenas
riodis & tuberibus, atque decuffatas, è quibus enafcuritur caules fimiles cannis, cum fo-
.liis longis & anguftis, fimiles L ilio , & iniiimmitate eorum capitella, haud diffimilia St«-
chadi.Nafcitur pene in omnibus Americ« provinciis ubi feritur & propagatur tarn per femen,
quam per vivam tadicem : nam quod fponte nafcitur vile eft. Colitur autem in folo »pingui &
bene ftercorato atque culto, iiib umbra arborum : in terris calidis menfè Martio, dividun-
tur radices in partes pollicis magnitudine, qu« diftantia quinqué aut fèx digitorum, in fcro-
bes altas fingul« diíponuntur & terra opcrt« ftatim rigantur, & poftea bis fingulis fèptimanisj
ubi autem prodierunt diligenter mundand« funt & folum farriendum, ne detrimentum ca-
piant: radices-quotannis colliguntiir ubi folia aruerint, quod fere fit initio Ianuarii: dcmi-
tur autem exterior cortex & conjicitur in muriam t & hora aut ièiquihòrio maceratam cxpo-
nunt Soli tantumdem temporis -, turn iiib tettò iuper ftoreas collocatur donee omnis humidi-
tas fuerit cojifumta, nifi forte opus fuerit iterum aut tertio exponerc Soli.
He r b a {cut Auttor nullum nomen aàfcripjìt) in duorum aut trium pedum altitudinem a fi
fiirgit, caple lignoio, tercti: radice lenta, alba, filamentosi. Caulis autem in ramos iè pandit,
qiiialternatimoppofitahabent folia alata, unum, duos aut paulo plus dígitoslónga-,
nimirum qu«libet ala continet duodccim aut plura paria foliorum viridium, fimiliurti foliis
Herb« Viv«. Ad quemlibet exortum alarum prodit flos brevi pediculoinnixus, luteus,quinqué
foliis conftans, quorum duo reliquis minora, fine, odore. Poft florem ièquitur filiqua
compreflà, duos aut tres digitos longa, ièmen continensut in Herba Viva.
H e r b a (cujus nomen AuEior nofter non prodit)* in novena aut décem digitorum altitudinem
aflurgit, inftar arbuicul« in multos ramos expanià. Folia fertalternatim fibiinviccm oppo-
fìta & Rorifmarini foliis fimilia, ièd inodora : flofeulos fiiperius in ramulis albos, párvulos,
Polygonat« «mulos & eodem mòdo diipofitos, radix tenuis, albicans.
M v c v n a Brafilienfibus: cauleíarmentoío, iàtiscraffb, lento, altasafeenditarb’ores&
implicatièramis: in quolibet pedículo duos, tres autquatuor digitos longo, tria ubique
folia
folia fibi invicem apponuntur, phaíeolorum more, oblonga nimirum tres aut quatuor digit.
nervo & venis obliquis pr«dita,
fuperiusfaturate viridia, inferius albi-
cantia & íubtiliffima lanugine ad ta-
ttum lericum «quantia. In pedículo
tres quatuorve digit, longo, qui fuperius
in plures breviores dividitur, pro-
veniunt flores quatuordecim aut fede-
cim juxta fe , calicibus infiftentes inftar
filiquarum pifi: figura floris eft quali
du« filiqu« pifi apert«, una alteri infètta
effent : nam quinqué foliis conftat
flos quilibet , quorum quatuor duos
digit, lìngula Jonga , quintum unum
digit, fine odore, coloris flavi -, in medio
ftamen fiftuloiùm pallidum, fuperius
multipliciter divifum in fila, quorum
quodlibet apicem habet fufeum.
Flores fèquuntur filiqu«, fpithamam
long« aut etiarn longiores, tres digitos
circiter lat«, exterius rugofie, ut-
poteiètis pungentibus, ruffis, pr«dit«j
qu« non foliim adh«rent & pungunt,
fèd etiam puftulas ardentes excitant,
qu« vix ottiduo fànantur & infignem
excitantpruritum : filiqu« matur« exterius
nigrefeunt & aperiunt fé atque
diffiliunt : interior earum fuperficies eft
inftar matris perlarum, alba, fplendi-
da & quali polita: in qualibet conti-
nentur ut plurimum tres phaícoli orbiculares,
compreíh, coloris luridi, cum
fèmilunari macula nigra in uno latere,
majores verticello. Floretplerumque meniè Iunio Sc Iulio. Fruttus cum.filiquis convenit
cum anagyride Car. Clufii Rar. Piantar. Hiftor. pag. 9 3 . A n n o t a t i o. Fallitur Aqttor quod judicet cumfruttuA-
nagyridis convenire, ut ex comparatione liquido apparet. Memi-.
nit a'utem hujus fruttus Clufius Lib. 1 1 . Exoticorum cap. xi. &
fcribit iè lobos recentes accepifle è Pernambuco Macouna appel-
latione infignitos -, fèque phafeolos terr« commififfe quorum unus
tantummodo germinav’erit , & in binorum cubitorum altitudinem
exereverit : fèd, inquit, quum fèrius germinaffet, ad frugem
pervenire non potuit & pr«matura hyems corrupit antequam ul-
lum Floris etiam rudimentum dare poffet.
Herba h«c [cuinomen Auctor non àdfcripfit) humi fèrpit caule
cavo, qui hinc inde folia obtinét in longis pediculis polita, cordis
figura atque Smilacis «mula. Flos albus magnus , inftar orbis
menlàrii minoris, uno tenui folio conftans, in quinqué ángulos
expaníb , iiibftrata pallida ftella quinquangulari. Sine odore eft,
nec lattefeit h«c planta.
H e r b a [quam AuBor non nominai) longe fèrpit caule fuo farmentofo, cinereo, paulum
pilofò •, qui duorum circiter digitorum intervallo folium habet brevi pedículo infidens, quatuor
plus minulve digitos longum*, figur« cylindrace«, nervo fècundum longitudinem &
venis aliquot obliquis conlpicuum, pallide viridis coloris. Prope quodlibet autem folium
cxoritur brevior pediculus, fuftinens tria folíola figura cordis, quibus infidet flos campanu-
1« figura, albus, & in medio fèx ftamina alba habens, apicibus umbr« coloris. Nigrit« An-
golenfès hic vefeuntur foliis & floribus.
IB a T i Brafilienfibus, pianta caule íarmentoío, exterius cinereo, interius viridi, fpongio-
fo , longe humi ferpit, aut aliis plantis fé implicat. Folia fèmper fert bina in fuis pediculis fibi
oppofita, figura cordis quando vetuftiora, oblonga cum júniora, mollia fubhiriiita, exterius
C 2 * paulum