tos longum, conftans è foliis latis, ellyptics figura, brunni coloris oblerai, ftriatis, quibus’
quafi pulvis cincreus afperfus : h sc complicata invicem conftituunt illud corpus turbinatimi:
fingulis autem diebus, unum, duo aut tria folia le pandunt, (ìtrfum verfus fe convolvcndo,
nam turbinate corpus dependet. Subter foliis hisexpanfìs apparent fex, feptem aut ofto flores,
ordine juxtafe politi, ex albo flavefcentes, quilibet duos circiter digitos longus, fca-
pus autem Gmilis parvs fcaphs, cujus pars qua iniidet exortui fuo, fit prora, altera extremi-
taspuppis, ex qua prominent quinqué folióla anguila, figurarti habentia illius inftrumenti
quo naura utuntur in humeftandis velis : eminent autem è p uppi floris digiti longitudine, ex
¿boflavefcentia, & in ambitu latcritio colore fimbriata : in medio porro eorum flamen luteum
cralfiufculum infidet, figura baculi cum nodo in extremitate, quali incedunt nigrits.
Dimidia autem parte fcapha tegmine fubtenditur à [prora incipiendo, ut in fcaphis noftris lu-
lbriis: lubhoc tegmine intus in fcapha manna leu lentus humor continetur, ad taftum frigi-
dus, faporis melici, conli (lentia & colore fimilis albumini ovirqcentis; in hoc humore or-
tum fumunt quinqué illa folióla cum flamine: deleftantur formic*admodumifloncftare.
Flores hosfequuntur fruftus ordine&arftejuxtafepoliti, quilibet brevi pedículo nitens, &
oftentans primo in umbelico luo florem, quipofteadecidit: fruftus autem indies augentur.
Continentur plerumque in uno ramo, decem, duodecimi, quatuordecim aut fedecim numero
, ut ita una pianta proferat feptùaginta aut oftuaginta, quos virides finunt donec flavefcere
incipiant. Fruftus autem juftam magnitudinem naftus magnitudinem habet cucumeris no-
ftratisoblongus&trilaterus quafi, corio craffioriteftus, quodfacillime in tres partes digitis
fe dividi & detrahi finit. Pulpa mollis eft inflar butyri, medullam quafi .cucumeris per
medium fecundum longitudinem habens : boni eft faporis & frequentiffime comeditur vel fo-
Ius vel cum farina Mandiocs, velcoftus&frixusin oleo aut butyro. Ramus autem illefru-
ftibus onuftus interea dum illi maturefcunt augetur, & ad duorum pedum aut majorem longitudinem
excrefcit, flore/que femper protrudit ex corpore ilio foliáceo, fed qui decidunt
finelpefruftus, nam una planta non fecit plus fruftuum quam nutrire & adaugmentumper-
ducere poteft. Maturis porro fruftibus ramus cum illis abfcinditur, ut & tota planta : nam una
planta unum tantum vivit annum & femel tantum facit fruftum ; fspiffime quoque accidit ut
antequam fruftus maturi lint planta cadat & pereat ni fulcris fuftentetur : five autem cadat five
prscidaturperindeeft; nam antequam fenefcat planta filiusunus aut alter ex radice natus eft
&adftat parenti, morientique fuccedit & fie in infinitum propagano hujus plants fuccedit:
ideo maximi horti aluntur his plantis pieni : nam femel fafta plantatione ulterius non opus eft
labore. T oto anno fruftus habetur venalis.
A n n o t a t i o. Iconem fruftus dedimus in dqfcriptionc Americs lib. xv. quam hic re-
petendam non duximus.
B a n a n a , Brafilienfibus Pacobucu, Congenfibus ¿¡htiluca quiancudn & fruftus Tincondo
quimcacnU. Tota pianta ut Pacocira, at turbinatami illud floriferum corpus paulo minus eft, &
flores parum differunt: funt enim duos circiter digitos longi ex albo lutei coloris, & dulcis odoris
teftqueflorisfcapus non inflarfcaphs, fedreftus, attamen cavus, reprsfentam canoam
Branfilienfium ; fex folióla anguila prominent èpuppi, figura ut in prscedenti, &ejufdem
coloris, fed flamen in medio deeft : medietas anterior canos etiam tegitur cavo tegmine
albó-flavefcente. Eodem autem modo ut in Pacoeira (nimirum o fto , novem aut decem digitos)
plerunque autem non ita craffi ; &funt curvi five lunati; &fubftantiaficciores quoque
& ita meliores ad coquendum aut frixandum.
I n a i a G v a c v i b a cujus fruftus Innjaguacu Brafilienfibus : In Congo vocatut Ejaquiam-
Itetu & fruftus £>uui inga quiambutu : Palma nucifera, Lufitanis Coquiero, & fruftus illius
Coco : qui tribus fuis foraminulis larvam reprsfentat. Arbor caudice raro refto, fed plerumque
incurvato, quatuor, quinqué, fex aut etiamfeptempedes craflo, triginta, quadraginta &inter-
dum quinquaginta pedes alto. Cortex cinereus inflar juglandis& quafi vibicibus hinc inde
tranlverfim per ambitum notattis. Lignum ejus nullius ufus, conftat enim ex meris filamentis
& eft dulce quafi lafteo lucco turgens, linde arbore esfa à formicis expetitur. Caret ramis.
Infummitate quindecim, oftodecim, viginti aut plura habet folia magna, alata, in orberà
difperfa, partim furrefta, partim protenfa, partim dependentia, grati afpeftus. In exordio fuo
-hsc folia alata textura quadam veftita fiint naturali, oblcure gryfei coloris, quafi ctudum
textum cannabinum eflet, & fuccelfu temporis hsc textura le folvit fubfequente altera & à
yentocircumagitur. Quodlibet foliumalatum longum eft circiter fedeeim pedes Rhinlan-
dicos, acin exortu pedem circiter cralfum, difleftum in alas ordine juxta fe pofitas & oppofi-
tas,: quodlibet tale folium circiter tres pedes longum & longius, duos digitos latum&verfus,
extremitatem, anguftius, acuminatum, habens in medio lecundum longitudinem nervum
olfcum flavefeentem, ac tranlverfim ordine fubtililfimas lirias virides (ut & iplumeft) acto-'
tum
tum catinatum, cavitate furfum vetfa : fubftantia inflar foli! gladioli, Iste viride ac fplendens.
Inter folia alata exfummitate arboris orimr filiqua five vagina duos&femis circiter pedes
longa, craffa m medio novem aut deci m digitos, faftigiata, viridis, ftriata, qus fucceflu tern-’
pons fufcefcit ac fponte runjpitur. Antequam autem rumpatur, eleganter intus compofitus
reperitur caufis, pedjmlongus, tres aut quatuor digitos craflus in plures ramos pedales aut fcf-
quipedalesdiftinftus, qui ramiitaapteànatura in theca complicati magnamfpicamreprs-
fentant. Rami hionuftifunt ubique triangularibus corpufculis magnimdine amygdalarum.
albis, qus nidimenta funt florum & hinc nucum : namrupta vagina rami hi fe explicant inftat
arbufculs & flofculos.exhibent lúteos. Hinc fuccrefcunt fruftus, quilibet infiftens fuo brevi
pedículo, penna® anferinam crafro, & cupuls fquamis conftanti ex ruffo flavefcentibus
Nux minor eft viridis, maturef tens fit pallide flava, fed plane matura lignei eft coloris figura
oblongs feu ovalis & qugfi triangularis : longa plerumque decem, duodecim, autquatuorde-
cim digitos, in ambitu craflà duos &lius pedes. Conftat fruftus totus primum exterior!
tegumento, fecundo cortice, tertio nucleo & q u a r ta n a . Exterius tegumentum, rvtrrnr
glabrum, in totum cenftat è filamentis craflìufculis, lóngis, coloris rufefcentis inflar lini tefe-
rerts ftuppam cannabinam crafifamac crudam ;.clique'in iUa parte qua nuxpedículo adhsret
fupraduos digitos cralfum, in reliquis latcribus-circiter tmum. Cortex eft cralfus inftjr cranii
humani, & ea extremitate qua adhsret ramo, tria habet formina, nucleum..cerali capien-
tia. In cavitate hujus corticis feu in ambitu ejus interiori adhsret nucleus, qui & ipfe lúa cutícula
veftitur in fua convexitate finter corticem & fe j ruffi coloris ', ad vifum ut nux m
Nucleus, nuce matura, craflus eft duas tertias partes digiti, albiflimus, lafteo fucco turgens!
faporis inflar optimarum avcllanarum. Sufficit unius nucis nucleus ad tres faturandos, denique
in ilia cavitate nuclei continetur aqua, pauca quidem quando piene maturuit nux & nucleus
fuam perfeftionem adeptus eft, ncc ad potandum grata : fed quando, medís statis nux eft,
nimirum quando tegumentum flavelcere incipit, cavitasilla eft plena aqua fuaviffima (conti-
net enim pintam Hollandicam aut amplius j pro magnitudine. Aqua hsc turn gratiffima eft ad
potandum, dulcis, frigida ac clara. At hinc quum aqua abundat, nucleus adhuc mollis nec ita
gratus eft. Ergo pro aqua haurienda eligimtur medís maturitatis, pro nucleo edendo plane
matura: namaquahscin nutrimentum nuclei cedit. Ex nucleo maturo exprimitur lac, cui
incoquitur oryza pro pulmento.
:: Hsc arbor in fiunmitate fua medullajn aìbiffimam cohtinét quafi bulbofam, nam in partes
facfle feparari poteft inflar allii aut ceparum. Hsc vocatur Latine palma & ea ablata arbor
moritur, undeproverbiumpalmanireferre. Medulla ea eft albiffima; punftulis quafi poris
dotata, fucculenta, dukis faporis,'melioris utique quam optimarum nucum; comeditur
cruda vel per fe fola, vel cum oleo &aceto, atque etiam coqifitur. Arbor toto anno fimul flores,
fruftus immamros & maturos eontinet. Amat autem loca maritima & arenofa prope fepes
& macerias : in mediterran eis non aut raro admodum reperitur, autfiplanteturibi infrufti-
fera eft, nec juftam magnitudinem nancifeitnr.
Nuncetiam dicamquomodo plantetur&tranlplantetur, omnia expropria meaobferva*
done ; nihil enim umquamfcribam , quod non ipfemet videtim & expertus firn. Fruftus integer
feu nux cum tegumento fuo terra leviter fuppofita ftu tantum fuper terrain projefta, feptem
menfium Ipacio progerminat: ex germine planta tranfplantata poll annum, demum
poll feptem annosprimitiasdat fruftuum. Modus progerminatjonis hic eft: Nuce tota cum
tegumento terra comrnifla, ex foraminibus illis progerminat filamentofum germen, brtum
ducens ex aqua ilia qus in nuce continetur: antea autem aqua ilia in fpongiofam,albiffimamque
fubftantiam fiiit congelata & in figuram nucis formata ut germen inde piodiret. Germen
quando prodiit textura illa cannabina ftatim cinftumeft& habet tria vel quatuor folia arfte
fibi adhuc applicata fine caudice. Nam etfí proveniret ád fex, o fto , vel decem pedum altitu-
dinemadhucnihilfuntnififoliaatquecaudices. Et quodlibet folium junioris arbufculs integrum
eft non feftúm in alas ut inveteribus, lèd plicatum ut pallia mulierum in Germania-
SucceíTu autem temporis Iponte finditur & fiuflt alata, & tunc arbor caudicem lènfim acquirit
íüb tunica illa texta qua infejius cingitur. Gerftienporro, dequoante, cum emerfit è nuce,
tunc ftatim per totum craffius tegumentum Ipargit radices filamentofas, flavas, qus hinc inde
perforant illud tegumentofum & prodeunt foras (nimirum pedalis aut majoris longitudinis ac
.lumbricorum craffitudine) ac in tcrram fc ingerunt : fucceflu temporis tota nux punedine ab-
lumitur. Sin qusras unde nutrimentum habeat plantapriufquam radices in terra firmentur
quod non ftatim fit, dicam : Supra innui’ex Ipongiofa ilia fubftantia prodíre germen, ex hac &
fimul nucleo qui adhsret fuo cortici nutritur arbulcula, nam quo citius eximas aliquam ar-
bufculam priufquam radices egit in tert am, eo plus nuclei invenies & contra. Tenaciter Ipon-
gia adhsret per fibras fundo arbufculs, ita ut ex nuce eximi poffit nucleo appendente. Iunio-
S 2 res f s - .