ex pyramidibus videtur compofita, filamentis quibufdam intermixta & multis nudeisfeufe-
minibus. Pulpa odore non male refert maflam panis fermentatasi, cui aliquid mellis admix-
tum: faporis ex dulci fubacidi &lubacriseft, mihi ingrati, fed odor gratus. Eo loco ubipc-
diculo infedit fruftus, durioris carnis corpus, fuppofitorii figura, in fe continet, quod feor-
fim extrahi potéft, quod comeditur & pro lautiifima buccella offertur principaliori in menù.
Semina fruftus funt ovalis figura:, compreffd, magnitudine fabæ, glabra ac dura, colorisfla-
vefcentis, lplendentis: quodlibet pellicula alba obduftum ; intus eftnucleusalbusduræfub-
ftantiæ, fapore non male referens radiccm Heleny, ita enim in dulci amarefcit.
Folia Araticu communis igne adufta & cum oleo apoftemati impofita maturare faciunt,
aperiunt& optime fanant. .
A n n o t a t i o. Haud male convenit cum Guanabano arbore, quant Oviedus lib.vm.
cap. 1 7. ita defcribit : Guanabanus procera eft arbor ¿c f ormoli, folia ejus Medica: mali, quam
Limoneram vocant, virenti: fruftu pulcherrimo, mediocris Melonis magnitudine , qui tarnen
interdum in capitis infantis craifitudinem excrefcit. Cortex huic fruftui viridis & qui cer-
tis quibufdam iquamis diftinftus videtur, ut ftrobylus, lenioribus tarnen, neque ita tumcnti-
bus, quandoquidem totus cortex tenuis nequecraifiorquaminpyris. Caro candidiflima, fa-
porifque delicatiifimi, quæ facile in ore inftar cremoris laftis diflolvitur. Per ejuscarnem
iparfafuntfeminamagna, cucurbitarumfeminibusaliquanto majora & nigricantia. Frigidus
eft hic fruftus & per æftusutilis. Nametfiquis integrum Guanabanum devoret, nullumindc
fentietnocumentum. Infirma eft lignimateries. Hue Oviedus.
Araticupuna, in arborent excrefcit haud grandem, ramis Araticu ponhe fimilibus, fed folia
nonnihil dif%runt & longe funt minora, très aut quatuor digitos longa, fefquidigitum lata,
figura ut folia noftratis pyri. Flos ejufdem figuræ & totidem foliis conftans quót Araricu
ponhe; fed minor eft & in totumluteus, fed omnia lex folia ad internam partem fanguinei
funt coloris, cætera in totum lutei ; nimirum ungues habent fanguineos. Florem fequitur fruftus
figura & confiftentia fimilis priori, per maturitatem flavus (alias yiridis) fed minor, pul-
pam continens auream, odoris ut caièus putridus & multos nucleos habens ex flavo albican-
tes, ejufdem cum priori magnitudinis. Fruftus propter frigidam fuamqualitatemeftvene-
natus. Profitnde autem radices agit hæc arbor, amplas, crafliifimas, longas, ligno levi inftar
Suberis, ex quibus clypei formantur,leves enimfitnt nec iâgittæ aut gladiorumiftus penetrare
poflùnt.
Semen Araticu ape figura &magnitudine convenit cum Ponhe femine, colore tantum dif-
ferens ; eft enim coloris obfeure brunni.
i^iraticu do mato excrefcit ut Pana & talia fert folia. Flores credo dijferre,fed nihil certi aufm
afirmare quia Auctor hic lacunam reliquit.
Fert fruftus congeftos.oblongos, cæpæ junioris oblongae figura, viridcs,quiinterius finguli
duo habent femina amygdalæ figura & magnitudine, at in una extremitate acutiora, coloris
coracini, iplendentia, in quibus nucleus.
A c a i a i IA & Acaiuiba Brafilienfibus, cujus fruftus Acaià & vulgo Cajùappellapir , af-
lurgit in Fagi altitudinem & late fe lpargit multis ramis, etiam humi ; Folia illius funt egregia,
lata, Verfus pediculum faftigiata, anteriori parte rotunda, nervo & infignibus venis prædita.
Flofcûlosfertumbdlatim,ofto, novem, decem juxtafepofitos, &in una umbella ad centum
ufquc conjunftos; cum primumerumpunt funt candidi, deinde obducuntur incarnatis
ftriis, odoris fuavifiimi, inftar Lilii convallium : quilibet conftat quinque foliolis anguftis,
acuminatis, deorfum incarnatis ut in flore Aurantiæ, in mediò autem habet ftaminulum
unicum cum parvo capitello. Poft florem primo prodit caftanea renis figura (cujus ietmem r ìdere
eB in deferiptione America) quaincrementum capiente inter illam & pediculum paulatim
excrefcit pomum oblongum, ovale aut etiam rotundum, quod maturum conftat carne fpon-
giofà, fibrofa ac lenta & abvmdat fucco dulci acido adftringente : exterius autem cutis ejus fla-
vefeit vel pattim rufefeit, vel etiam tota eft ruffa vel rubra : in quibufdam enim arboribus fruftus
ruberei! &rotundus&cæterisacidior: in quibufdam oblongus & flavus ; in quibufdam
rotundus & flavus : fuccus autem admodummaculatlinteamina ferrugineo colore, qui elui
nonpoteftdonecarboresiterumfloreant. Caftanea, utdixi, rcnisovilli figuramhabet, tè-
fta cortice cinereo, craffo & intus ipongiofo, qui oleum in fe contin'et acre & mordicans,
ita ut cuti etiam leviter illitum ignis modo urat, & fiquis incautus dentibus comminuat ita
labia&linguamexurit ut magno dolore afficiantur: nucleus quoque renis figuram habet, ai-
bus, cuticula flava veftitus, quæfeparanda: optime fapit toftus& antecellitlongecaftaneas.
Poflunt aliquot annis incorrupti confervari: urunmr igne ut oleum in cortice abiiimatui; Itine
malleó contunduntur & nuclei eximuntur & comeduntur. Brafilienfes majoris faciunt ca-
ftaneam ad cibunt quam pomum : ex pomo autem exprimunt vinunt : contundunt quippe in
mortaxima
H I S T O R. P i X N T A R V M L J B. t i p 9 J
nsortario ligneo & percolant liquorem, ve! etiam folis manibus exprimunt, fmuntque fubfidefe
I rédeiis hic liquor albicar inftar laftis, poft aliquot dies fit pállldior : fáporís eft adftrin-
gentis ; fortls & inebrians. Repofitus vero femeftri fpacio degenerat in acetum, vinofo fapo-
f e in aceto adhuc perceptibili. Florete incipit circafinem menfis Áugufti, maxime autem floret
Septenibri, & hinc flagrantiffimum Ipirat odorem per filvas & ¿ampos. Quando multum
pluit menfe Augufto & Septembri, pereunt flores & pauci fruftus náfcuntür, üt fáftum anno
cío lo ext. Novembri & Decembri, imo & Januario adhuc.floret: Decembri & Januario ma«
eft copia fruftUum maturofum : Plùviofis menfibUs triftes funt tue arbores afpeftu ; tunc
enim folia flava,rutila & pallida fiunt, & maximam partern decidunt,novis fìtbna/centibus:quaè
in quibufdam arborlbuselegantis ex brunnoruififunt coltiris, aipeftu grata ; hinc læte viridia
evadunt. Arbor hæc vulnerata fündit gummi pellucidum, confiftentia & colore piane limile
optimo gummi Arabico,in cujus locum & fubftituitur. JBràfilienfes annos ætatisfuæ per caftaneas
Càju computanti fingülis annis unam recondentes, Caftaneant autem vocant Acaguactya
& Acajuti & Itimaboera. ExLignovarlafiunt, eft enim durum : ufurpaturinftrufturalcapha-
rum fflajòrum quis ehalupas vocant, ad fuftentacula illa curva quæ bafis fcaphz funt.
Non fingulis annis æqUe eximius proventus hujus fruftus, nàm interdum certx pluviæ ca-
dunt, quæ caftaneas purgant de flore & voeantur à Brafilienfibus Acajuactiptracoba.