4.2 G v i l i e i . mi P i s o n i s
anguis vel ex dumetis profilit, caudxque fiixnitens, horrende ie etigit & ftrennuc cumfcris
& hominibus ludatur, &fibulâtirritatus : vel ex arbore infidiofe in vìatorem delìlit, eumque
validiflimis cingit amplexibus, ita ut veliola eonaplexione interimat : nec minus validi atque
feroces exiftunt, duo ingentes illi Arabo & Cucuraciu , hominibus aeque ac capreis infidian-
tur. Quippe omnes hujus generis folidis vertebris & coftis praeditos ex Anatome animadverti.
I£tus eorum vix cenfetur venenatus, & per fe aliquando, etiamfi nullo vel leviori lattei« ad-
hibito remedio. curatur. Ifa ut hi inter non venenatos Serpentes, de quibus pafíim aurores
multa teftantur,debeant numerari : quibus Caninatta, M avina & Vicix annumerare licet. quod
nihil vel parum faltem hominibus noceant.Vide V offium de Idololatria Gentili lib.iv. cap. 5 s.
I a r a R a c a .
Brevis eft hic Serpens, raroque lèmicubiti longitudinem excedit, veni? quibufdam in capite
prominentibus, inftar viperarum, & haud aliter quam illa: ftridens : rubris & nigris maculis
infignis, exterum terreo colore : ejus morfus venenatus non minora adfert fymptomata,
quam vefreliquorum Serpentum, exceptisiisquilentè&clamvitamdepafcuntur. Ipfa fera
poftquam vulnus inflixit, à cute, cauda, capite & intraneis repurgata, & in aqua radicis Iure-
peba, cum fale, oleo, porro, anetho & fimilibus c o d a , à vulneratis comeditur, magnoque
illis folet effe præfidio. Convenit denique præ cæteris, Coatta, quæ merito Herva de Cobra! di-
citur. quodforis & intus exhibita, hujus aliorumque Serpentum morfus facile reftituat. Idem
feliciter prxftant acini arboris Guibira, contufi & morfibus applicati.
B o i t i a t o .
B oitUpò Brafilienfibus; Lufitanis, Coire de Cipo, anguiseft vix brachium craffus, feptent
pedes longus, Olivacei coloris, vi&itans ranis. Maxime venenatus, ac acque calamitofis
malis audor exiftit, quam morfus Cucuructe, quippe eadem v i, eodemque modo ab extrenu-
tate membrorum lànguis diftillat. Remedio autem vix ulli cedit,nifi igni forte vel ferro,modo
pars læfatamviolentum remedii genus admittat.
X B i i a R A.
I b i i a r a m viperam ( Iconem vide apud Marcgravium ) Coire Vega, vel, Cobra de dos Ca-
becas appellant Lufitani, quod duo capita videatur habere, fed falfo. Ipfe Plinius, qui idem de
eadem teftatur aliorum forte relatn, deccptus fuit. Familiaris &frequenseft,fubruderibus in
terra latitans; Eormicis vefeitur: digitiefteraflitie, fefquipedlslongitudine, atqueargentei
coloris. Ejus morfu nihil eft virulentius, non tamen citra fpem curationis exiftit, fi fupradidis
remediis tempeftive interne & externe utaris. Qua:, quod nihil immutandunjoccurrit,toties
repetere fupervacaneumduco.
I b i b o b o c a .
I b i b o b o c a Brafilienfibus, anguis pulcher, Lufitanis Cobre de Coráis appellatur,duolso pnegduess,
d e V e n e n i s e o r v m q v e A n t i d o t i s L i b . I I I . 43
longus, pollicem autem craffus, colore niveo, & nigris, rubrifque maculis variegatus. Morfus
illius venenatiffimus, non cxtemplo vitam depafeitur, fed tarde fe promovet. Sanatur empla-
ftro è capite Serpentis concinnato & efficaciter appofito. Pulvis pianta Nhambi, turn & fuccus
ioiiomm Caapeba Se Caiatia, vulneri inftillatus, extrahit virus.
B o 1 o b i.
B o i o b i Brafilienfibus, Lufitanis Cobre verde, ulna eftlongitudine &pollicis craffuie-
coloris porracei & pulchre micantis. Ädificiis gaudet ; neque ulli nocet nifi irritanti ; morfus
tamen illius venenatus, remedio quamvis eximio vixcedit. Radix autem illa nodofa herba
Caà-ajià contufa & ex aqua pota,fummopereprodeft.caterifqueherbisantidotalibusfacile
palmam in hoc cafu praripit. Miles quidam gregarius anguem hunc inter arbuftalatitantem,
dum pedeforteconterit, ab eo in femore demorfus, paucispoft diebus, toto corpordtu-
mefaao&livefcente, deficiente radice Caa-apia, caterifqueremediisfruftraadhibitis, pra-
fentibus commilitonibus, quam milèrrime exfpiravit.
C A N I N A n a .
C a n i n a n a Serpens, ventre eft flavo, dorlo autem viridi, ofto circiterpalmos longus,
inter minus venenatos habetur : ovis viftitat & volucribus : Capite & cauda'tefeftis, ab Afris
& Amcricanis comeditur. De peculiari illius antidoto, nihil adhuc certi affirmarepoffum.
Vulgaribus alexipharmacis five Europais, five indigenis fupra enarratis, malum fi quodinfert
facile expugnatur. familiare autem illud decocfum antidotale , ex radice lurepeba, cum
pauxillo filis, huic aliilque morfibus vel puncluris venenatis ffepe applicandum eft j nec non
iruäus^i^»^< viridis, ilquein cataplafmatismodum contufus. Denique fi neceflitas ulterius
urgeàt, pars lafa fcarificctur, moxquevivusgallinaceuspullusimponatur.
I b 1 r a c o A.
I b i r a c o a Brafilienfibus, Serpens eft variegati coloris, albis, nigris, rubrifque maculis
infignis. Ejus morfus eft admodum venenofus, & peflima fymptomata infert, haud iècus
quam Cucurucu, ut à Brafilienfibus accepi ; quippe fanguis quantocius à morfu, ex auribus
naribus & oculis profluit & nifi ftatim fubventum fuerit, moritur vulneratus. Si virus nondum
adcorabierit, carne ipfìus anguis cofta cum radice lurepeba,Iaborandi, Malva Ifco, Caapeba,
Capypuba, additis fummitatibus Nhambi, ex vino interne exhibitis vulnerati reftituuntur. Ad-
dätür externum remedium, ex capite ipfius ferse contufo & cum Herva de Cobre, aliifque ejuf-
niodi ante enarratis, prieparatum.
T ar e i boya & C acaboya.
Poliremo angues duo amphibiorum more, modo in lacubus, modo in ficco degentes con-
Ipìciuntur, ac proinde hydri velnatrices jure dici poffunt, tametfi non Aqucpcrnicioiì ac no-
ftri Europaci èffe perhibèad/ur. Atri funtprorfus nec valde magni. Irritati nocent, vulnufque
facile curabile infligunt..Prior Tareyboia, pofterior Cacaboya appcllatur, qui lutei eft coloris, ièx
palmas longus, rurìcolis potius extiméfcendus quod Gallinas devoret, quam quod homini le-
thale venenum inferat. Tamen fecuritatis caufa Herbae TSdiambi & Erva de Cobras appofitte ex
arte, vim veneni, fi quod modo fit, retundunt.
C r o c o d i l u s .
Crocodili in fluviorum, ftagnorumquelatebrisdegunt, Africanis Crocodilis fimiles, fed
utique minores: raro quinque pedumlongitudinemexcedunt, /¿MreBrafilienfibus, noiiris
fftlpllUIUS diai ; hominibus natantibus infidiantur, riau late diduao, acutiffimiiq; dentibus,
ingentia vulnera inferunt. Qux vulgaribus remediis coalefcunt, prsfertim vero adipe ipfius
animantis. Vulnerati pariter, & non vulnerati Crodilos fummo ftudio venantur, partim propter
virtutem Medicam adipis ; partim obipforumteftesmyrotheciuminfigniterredolentes,
quos magno pretiodivendunt. Omafusquoq; hujus lacare exficcatus &inpulvercm redadus,
contra morbos calculi ab incolis exhibetur. Ova qux plus quam vigiliti veltriginta fubinde
profert, anferinorum ovorum magnitudinem excèdunt, nec folum à Barbaris, fed & militibus
noftratibus expetuntur & comeduntur. Idem de ipfa carne Crocodili exenterata didum volo.
B 1 b o R A.
Inter tot lacertorum exercitus, quipaflim in filvis, xdiumque ruderibus conipiciuntur,
unicus tantum, quantum quidem coniiat, reperitur vencnoffis, qui Bibora dicitur. Cxteris
lacertis non adeo quidem diflimilis eft, fed minor, digitique majoris magnitudinem vix exce-
dit. Cute eft cineritia & magis albicante. Corpore omnibusquemembris craflioribus, vene-
noque tumentibus; cauda denique multo breviori&latiori exiftit. Plaga ab eo illata dilutant
foetidamque faniem effundit, cum tumore livido, cardialgia, torminibus, ac magnis crucia-
P 2 tibu's.