eene Wyze voorben kan. Derhalyen heeft de
Schepper , hem begaafd met reden, en een vindingrijk
vernuft *. waar door hy zich naar die noodwendigheden
fchikken kaa.
Hier van daan i-s ook reeds in de oudfte tyden,
door de verfiandigfte Volken, dit Voornaamfte
voorrecht van den Mensch, de geest naamelijk
dsr uitvinding, Goddelyfee eére bewezen. Té
weeten onder den nacun van Thoth door deAegyp-
tenaaren, van Hermes doör de Grieken. ;
. Want dus heeft de Mensch » om korteijfe
veeïe dingen te bevatten, dus heeft hy zich zei*
ven werktuigen verfchaft, en Frankjin noemde
hem derhalve* zeer vernuftig- een werktuigmaa-
kend Dier ml - making mimaij) bereidde
hy zich geweer en wapenen dus.toedacht;hy zich
middelen om vuur te verwekken; dus heeft hy
c^ok , om de een den ander ten hulpe en dienst
te kunnen zijn, iq J$rmk uitgevonden, welk«
men insgelijks onder de dingen., welke dea
Mensch. eigen zijn, moet tellen (m) , daar de-.
zelve
( wj) Oneindig zijn de ipitsvindigbeden der oude en
laatere Wijsgoêrelï over de fpraak der Dieren. Het :zy
hier als. een ftaaftje een plaats aan te haal én uit
Albe r t de Gr o o t e , welke behalven den Mensch * al*
leen lyk aan den nienschgeiykeijden Aap Pygmaeus de fpraak
toekent, echter niet zonder eene merkwaardige bapaaling.
zelve hem niet is aangebooren, gelijk de Stem
de Dieren , maar door hem verzonnen en in gebruik
gebracht is ( n ) , het welk de willekeurige
verfcheidenheid der Taaien alleen genoegzaam
leert.
§. 19*
Kort dijk iets over het lacchen
en fchmjen.
Eehslven het zoo even gemeld vermogen
om het gevoelen onzer ziel te kunnen uitdrukken
, de fpraak naamelijk, moeten wy nu nog
handelen over twee andere zaaken, waar van hec
nog
ling. „ Pygm aeu s P zegt h y , loquitur q u id m
ig cum taarten J k irrationale a n im a l, Vï s u m ï ïo n d ïs -
* p u t a t , nee lo qu itur de m iv e r fa lib u s rebus , f e i pb-
; Mw faae voces, diriguntur ad ree pwtictdarss ie qmbus,
,, loquitur.
(« ) Dat d© Mensch de fpraak voor zich heeft uitgedacht
, (waar aan in onze dagen dé anders zoo geleerde
Sufstpi lch »og tw^ffelde), heeft Hobbes reeds
begrepen : ,, The most noble and profitable invention, of
>t all other , vras that of Speech, whereby men declare
j, their Thoughts one to another for mutual utility and con*
} verfatiori; without which there had been amongst ■ men 9
„ neither common - wealth, nor Society , no more than
,, amongst Lyons, Bears and Wolvet” Zie desz. Le v i athan
pag. 12. Ed. 165s»