gewests te verzoeken. Echter hadt
hy, onaangezien dit aan hem opge-
draage Graaflyk bewind, de magt
niet om de zulken, welken over die-
very o f andere misdaaden wettig ter
dood veroordeeld waaren , her ( i)
leeven te fchenken
Wat het krygsbewind des Graafs
aanbelangt, dat vindt men ook door
vqrfcheydene wetten bepaald. Dus
moest h y , de Koninglyke bevelbrie-
ven tot den heirban hebbende ont-
fangen, die zyne onderhoorige land-
Zaaten aankondigen, midsgaders zyne
volken, onder’t beleyd der Centern-
rii o f Honderdmannen der dorpen,
op de yerbeurte.van Zestig,(2) fchel-
lingen, van ieder die hierin naalaatig
was, in het veld rukken, en tydig
naar de betekende (3) verzaamel-
plaats, met de behoorlyke wapenen,
doen afzakken. Welken waaren een
fclnld, fpeer o f boog ( 4) voorzien met
twee fnaaren, en twaalf pylen, midsgaders
een pantier, helm en verdere
wäpenrusting, over welken de wa-
penfchouw den Graaf was aanbevoo-
len. Even gelyk ook het opzigt (?)
Over de troswagens, den aanvoer
der leevensmiddelen, beilaande uyt
C1 ) Capit. 1 1 . Caroli M. aan. 813. cap. 13. Quia
postquam Scabini eum dijudicaverint, non esc li-
centia Comitis . . . . ei vitam concedere.
C2) Capit. I I I . Caroli M. anno 813. cap.. 9. De
Hoste pergendi, u t . Comes in fuo Comitatu per
bannum jinumquemque hominem per fexaginta fo-
Jidos in hostem pergere bannire ftudeat, ut ad pla-
citum dénuntiatum ad ilium locum, libi iubetur,
veniant. ,
(3 ) Capit. I. Lud. pii anno 815. cap. 1. Eo videli-.
cet modo, ut ficut ceceri liberi homines cum Comite
luo in exercitum pergant, & in Marcha nostra
juxta. rationabilem ejusdem Comitis ordinationem
atgue admonitionem explorationes & excubiàs quod
ufitato vocabulo Waftas dicunt, facere non negligane.
' ®
Ì O ) ' Cap. I I I . Caroli M. anno 813. cap. 9. E t ip-
ie Comes prawideat quomodo fint parati, id, esc,
lanceanr, icuttim aut arcum cum duabus cordis &
lagittis duodecim . . . ' . habcant, loricas vel galeas
^ temporalem hostem, id e s t , sstivo tempore.
(5J Ibidem cap. 10. Ut regis fpanXa in carra du-
catur . . . . fannam, vinum, baccones & vj&um
abundanter, molas, dolatorias, fecures, faretros,
twee derde deelen van ’s lands vrug*
ten, de ilingergevaarten en die ’er het
bewind van hadden j de legermolens,
vragtfcheepen, bruggen en verdere
grove naafleep; Midsgaders dat zyne
onderhoorige benden buyten het bevel
van zynen Hertog niets met ge-
weld onderwege in zyn Graafichap
roofden,’t graan ofhooi (6 ) mede-
voerden, o f de huyzen in den brand
ftaaken : op verbeurte (7)'. van de
fchaade, zoo hy ’er geen onderzoek
naar deedt,’ dan zelfte boeten. Eyn-
delyk Zoo ilondt het geenszins aan den
Graaf, onaangezien die een derde (8)
derbreuken wegens het achterblyven
trok, aan iemand daartoe verlof te gee-
ven,maar moest, zoodanig verlof des-
onaangezien gegeeven hebbende, de
daaropftaande (9) boetezelf betaalen.
Uyt dit alles is nu Iigtlyk op te
maaken hoedaanig het Graaflyk bewind
was ten tyde van Keyzer Lo-
dewyk den Godvruchtigen. Dari
als des zelfs ryk , gelyk wy (10)
hiervoorgezienhebben, onderzyne
drie Zoonen Lotharis, Lodewyk en
Karel den Kaalen bÿ des zelfs leeven
op nieuws verdèeld, en aàn Lothar
ris by die nadere verdeeling dat deel
te
$ ctg o o g a gn
fundibulas & illos homines, qui exinde bene fciant
jactare. . . . . Et unusquisque Comes duas partes
de herba in fuo comitatu defendat ad opus illius
hostis, & habeat pontés bonos , naves bonas &c.
( 6) Capital. Bajoar-regisDagob. ann. 630. cap. 5. 1.
Si m m exerejtu infra provinciam , fine jusfione
Ducis m i, per fortiam hostilem aliquid deprsdare
yoluerit, aut feenum to lle re , aut granum vel cafiis
mcendere, hoc omnino testamurnè fiat; & exinde
curam habeat Comqs in fuo Comitatu. rona t enim
ordinationem fuam fuper Çentenarios .& Decanos,
ut unusquisque provideat fuös quos regie, ut contra
legem non faciant.
. „ ( 7) Capit. Dagoberti anno 630. cap. 5. §. 3. E t IT
ille Comes neglexerit inquirere, quis hoc fe c it , il- •
le omnia d eTuis rebus restituât,* tarnen cempus re-
quirendi habeat.
{■$). Capit. Caroli M. ann. 812, cap. u . E t ei (co-
miti) exinde tertiam per jusfionem nostram donee.
(9> Capit. I. Caroli M. ann. 812. cap. 3. Qui di-
!?a t> jusfione Comitis . . , . i s , per cujus jus^
lionem ilia remaniit, bannum nostrum reuvadiec ac-i
que perfolvat five fit Comes &c.
( io ) m e bier vôor I I . heel fol. 73^
te beurt gevallen was, ’t gene federt
het ( 1 ) Lotteringiche ryk ge.naamd
is, en onder ’t welke het thans ge-
naamde- Holland en Westvriesland
behoorden, zoo is in opzigte der
Graaflyke bedieningen eene zeer
merkelyke verandering voorgevallen,
Want deezen flraks, naa huns vaders
dood ,wegens die verdeeling onder-
lingin oorlog raakende, trachtte ieder
de Graaven van zyns Broeders
iiaaten, door het toevoegen van ee-
nige totnogtoe(2 )onbezeetenevoor-
deelen, aan Zyne belangen te. hechten.
En dus zyn aan de Hertögen
en Graaven, welken totnogtoe hum
ne bedieningen maar tot weder-
Zeggens beZeeten hadden, de zelven
voor hun geheél leeven IN b e n è f i c
i u m , gelyk men dat toen noemde ,
dat is*, volgens de (3=) laatere uyr-
drukking, t e L e en gegeeven.- ' Op
deeze wys getuygen ons de: oude
fchriften, dat die Zelfde Lotharis(4)
aan den Noordman Roruk, van wien
w y hiervoor Zoo menigmaalgewaagd
hebben , verfcheydene Graaffchap-
pen in het thans genaamde Holland,
( 1 ) Lud. PU vita cap. 19. in fine. Lotharius vero
partem • Francise fibi vindicavit, quæ usque in ho-
diernum diem, ex fuo nomine , L o t h a r i i reg-
num äppellatur. '
(2 ) Nitbardi Hifi. Lib. I I . fo l. 91. Quibus arti-
bus uni verfilm Imperium liberius invadere posfet, de-
liberare coepit.
• Ibidem. Audieris Lodharius patrem fuum o b i s f e ,
c o n f e s t im n u n t i o a u B i Q ü e . . . i . m i t t i t . . .
P R O M I T T E N S M I C Ü I Q X I E H O N O R E S à P a -
t r e c o n c e s s o s , f e concedere, & e o s d e m
AUGERE VELLE.
P. Daniel Hift. de Franc, tom. I I . pag. 2. I l envoya
fecretement diverfes perfonnes par tout l'Empire
François , mais principalement-en France a plufieurs Seigneurs
pour leur declarer fes intentions l ve u r p r o m
e t t a n t D’AUGMENTER LEURS P R I V I LE GES
E T DE LEUR FAIRE DE GRANDS AVANTA
GE S , s'ils voulaient le reconnoistre pour leur Souverain
ë? leur donna en mesme temps ordre fous peine de
la vie, de le venir joindre auffi-tost qu'il auroit pasfê les
Alpes. Tandis qu'il tâcboit ainfi fous main de debaueber
les Sujets de fes freres &c. > f
Ç3) Charta Balduin. Comit. Hann. ann. 1078. In
Mirai Cod. Donat. Belg. fol. 515. Exceptio quod ab-
I I . Deel.
die hy voorheen als Hertog aldaar
bezeeten hadt, in beneficium o f te leen
gegeeven heeft, onder beding dat hy
de Synzen en andere zaaken tot de
Koninglyke ichatkamer behoorende
getrouwlykzoudewaarneemen en die
gewestenj tegen de alom in ’t land
vallende Deenen, beichermen. Een
voorbeding, ’t gene ook by deeze
aanftelling van Graaf Dirk wordt in
achtgenomen, mids Koning Kare l,
naa ’t Hechts afftaan ( y) der breuken
en tiendheffingen, den eygendom
der Fiskaalfche Hofländen van Nieu-
meege en der zelver dienstmannen
aan-zieh behoudt, op dat’er niets af
te loorgaa, maar die, als zynen ftam
eygen zyn de, met hunne rechten
gelyk voorheen bewaard blyven. En
wier jaarlykiche inkomften en detwee
derde deelen der uytgewonne breuken
door de Graaven aan de Köning-
lyke ichatkamer van het (6) H ö f des
gewests, als-was dat vamNieumege
in opzigte van het thans genaamde
Holland, jaarlyks ook moesten worden
overgeleverd,
Om welke hiervoorgemelde Deenen
bas vel fuccesfor fuus prò molendino fuo unóquoque
anno folvat militibus, quibus contingit b e n e f i c
i u m , quod vulgo dicitur, f e o d u m .
C4) Annal. Fuld.adann. 850. Roruc, qui . . . vi-
cum Dorestadum jiire B e n e f i c i i tenuit . . . in
fidem receptus est ea conditione ut tributis cseteris-
que negotiis ad regis ^rarium pertinentiBus èdeliter
infervirèt & pìratìcis Danorum incurfionibus obvian-
do refisteret.
(5 ) K. Kolyn vs 470.
KDtgcnomcn cettige lanhett
(€i onfe fiamme epgen funt/
<Dacc ’cm irte bucufic o f to a r t gegunt
<£n hi ttenhen te ijeffen mehe.
<Defe bipben 0110 ter fiche
J©et ijaten recljtcn beiuactt alo boo?/
l a t t e e met ahe g a te Ioog.
(6 ) Capit Caroli M. anno 793. cap. 5. Si Comites
ipfàs caufas cómmoverint, ad requirendum, illam
tertiam partem ad eorum recipiant opus , d o à s
v e r o a d p a l a t i u m . E t fi per fuàm negligentiam
remanferint . . . . . tunc volumus ut ipfe Comes illam
tertiam partem non habeat, s e d c u m i n t s -
c r i t a t e a d - p a l a t i u m v e n i a t .
Q q