340
te in ’ t ' volle bezit van het aan
liem voorheen gefchonke Graafichap
Westflinge, en Godefrid wierdt doör
dien Kerkvoogd, volgens de voorheen
gedaane belofte, met het Graafichap
(1) Holland en de daarafhangende
landen,als een leen der Uytrechtfche
kerke, belchonken. Zulks de Lotteringer
, om zieh in het aldus verkreege
bezit tegen alle , aanflaagen van den
daaruytverdreeven Robbert te hand-
haaven, ftraks, een overfterk flot tus-
ichen (?) Ryswyk en -Ouderfchie
ilichtte’j ’t gene eenigen willen, dat den
aanvang der Stad Delft naamaalszoude
gegeeven hebben. Hoe ’t z y , deeze
üerkte alleen ter beteugelinge der
overheerde inwoonderen aldus zynde
yoltrokken, begaf zieh Godefrid in ’t
1074jaar duyzendvierenzeventig, aan ’t
— hoofd der (3) Vriefche, Tielfche, Bom-
mellchq, Nieumeegiche en andere
onder zyn gebied ftaande volken, ten
onderftand van Keyzer Henrik naar
Saxen; mids de voor eene wyl aldaar
ontftaane burgerkryg, ter oor-zaake
de (4 ) thans op den Päuslyken ftoel
gefteegen Gregoor den V I I ., de belangen
der tegen den Keyzer in de
wapenen zynde Saxers begunftigen-
d e , dagelyks meerder toe- dan afnam.
Sedert de tyden van Karel den
Gröoten waaren de (y.) Roomfche
Pauzen,zoo niet allen door de Ke y zers
aangefteld, ten minfte volgens
de door hen gegeevene wetten ver-
koozen, en gekoozen zynde beves-
tigd geworden: ja hadden zoonu
zoodan voor de Keyzers zelfs te
recht geftaan. De tegenwoordige
zoude niet alleen tegen deeze, nu
Zoo lang in z wang geweest zynde ge-
woonte zyn gekoozen, maar vergee-
tende (6) ¡den eed, dien hy gedaan
hadt van nooit die waardigheyd te zullen
aanneemen, de zelve daarenboven
nog buyten weeten des Keyzers aan?
vaard hebben, ja beflondt zelf federt
deeze zyne verheffing het aldus be-
kome kerklyk gezag op eene (7 )
wyze te doen gelden; welke in ne-
gen voorgaande eeuwen totnogtoe
was onbekend geweest.
Dus willertde Henriks perfoonlyk
gedrag, ’t gene zoo om des zelfs on-
tucht als het verkoopen der kerkly-
ke bedieningen te recht itraf- en
laakbaar was , verbeteren, räakte hy
met
" S a s s i srit a ¿ ü B s W e $ 1
( i ) Hedce Hifi., fol. 131. Godefridus D u x Comi-
tatum Hollandiæ de manu Episcopi in~beneficium
accipiens, orientalem five ulteriorem Frifiam armis
fubjecit &c. : • - ' :
‘ (2f Ibidem. A t Godefridus Dux quo fibi aç hæ-
redibus fuis do minium perpetuo ftabilir.et f placida
fruens pace, ædificavit inter vicos Ryswyck & Ouderfchie
, quoddam oppidum & areem munitisfimam,
quod, Delft nuncupavit. j
(3 ) Hifi. de heïlo Saxon. Lib. I I I . vfu 97*
. P o il hos infignis Du x agmen agit G o t e f r i -
D US
.. Corda gerens Patris, quamvis fit corpore dispar,
Confuetas juvenum, ducens ad bella phalanges,
R i p h e a s h a b i .ta .n t u r b e s , t u i l e n n i-
m a g iu m q u e
EXTREM'OS REGNI FINES, ubi bella ^ DIO"
, yentur
Semper, & hoftili crudescit fanguine terra.
E t Weit val vor um , F r e s 'On u m , B o j e m i o-
. r u m &c.
; (4) Sigeb. Gemblaç. Cbron. ad ann. 1076. Gregorius
Papa, totus ïn Henricum Imperatorem invehi-
turôc quosçunque ppteil, ab eo verbis & feriptis
avertit, animum edam Agnetis, matris ipfius , ab
eo aliénât.
(5 ) Zie dit zeer w ydloopig beweezen b y Le Blanc
dans fa Disfertation Hifi. fur quelques monum: deCbarle-
magne, de Louis le Débonnaire, de Lotbaire 6? de leurs-
fuccesfeurs, in 4. a Amfterd. 1692.
(7 ) Sentent. Episcop. Impérial, damnons Hildeb. Pa-
pam. T u ipfe bonæ memoriæ Henrico Imperatori
teipfum , corporali façramento obitrinxisti, quod
numquam vivente ipfo Imperatore aut filio ejus D omino
noftro gloriolQ rege . . . . . Papatum aut ipfa
lufeiperes aut alium, quantum, in te eft, fuscipere
patereris, absque asfeniu & làudamento vel patris,
dum vivèret, vel filii dum ipfe viveret. Atque hu-
jus iacramenti funt hodie tefies plerique Episcopi,
qui hoc tune & oculis fuis videre & auribus audie-
r e , &c. », •••;. é T - 9
(8> P. Daniel Hift. de Franc, tom. I I . pag; 388.
On voit dans ces, maximes le plan du gouvernement de
ce Pape, foit par rapport aux Evêques foit par rapport
aux Souverains, & il le fuivit , t o u t p e u c o n -?
y o r m e q u ’ i l e s t o i t a l a c o n d u i t e d e s
P a p e s d e s n e u f p r e m i e r s s i è c l e s d e
l ’ E g x i s e .
met den zelven, wegens het aanftel-
len der Bisfchoppen en ’t begeeven
van andere geestlyke waardighe-
den (1). in zeer groot geichil, en
door dat weer alle: de geestlyk-
heyd tegen de andere onderling ver-
deeld; mids de eene de belangen van
den Paus, de andere weer die van
Keyzer Henrik äankleefde.
Gelyk nu Willem, tegenwoordig
Bisfchop van Uytrecht, welke thans
alles (2) by den Keyzer vermögt,
naar ’t voorbeeld der Luykiche, Ka-
merykfehe en veelvuldige. andere
naastgelegene Kerkvoogden, b y ’t
ontflaan van dit gefchil, zieh tegen
den Paus voor de belangen des Key zers
met veel naadruks verklaarde,
zoo hadt 00k Hertog Godefrid, ftaande
zyn verblyf in Saxen, door zyne
dapperheyd niet weynig des Keyzers
zaaken aldaar bevorderd: want als des
zelfs leger, in zeker aangegaan ge-
vecht, öp het punt ftondt (3) om
door de aangevalle Saxers uyt het
veld geflaagen te worden, viel Godefrid
met zyne (4 ) Vriefche en andere
derwaart gevoerde hulpbenden,
met zulken naadruk, de reeds zoo
ver doorgedrongene vyanden op t
lyf, dat die deezen aanval niet langer
könnende weerftaan, het eerlang op
een vlugten (y) ftelden, en met
het veld de glori der overwinninge,
ten koste van veele duyzenden der
hunnen, den Keyzer in handen lieten.
Dan als Godefrid , naa het dus IQ„
gloriryk eyndigen zoo van deezen -----
als den volgenden veldtogt ,zich eyn-
delyk met zyne onderhoorige hulpbenden
federt uyt Saxen weer naar
het thans genaamde Holland begaf,
kwam hem Herman (6) Bisfchop
van Mets den derden zondag voor
Kersmis op des zelfs flot Bouillon, ter-
wyl de Hertog zieh aldaar eenige da-
genophieldt, onaangezien de ftreng-
heyd van de als toen zynde vorst, be-
zoeken. W elke hoorende naa middernacht
, eenige klokken luijen van Godefrid
I die met dien Kerkvoogd in de
zelfde kamer fliep,vroeg wat dit zoo
ontydig geraas beduydde, en verftaande
dat zulks was om de door zyn vader aldaar
6 1 5
fi") P. DanielHist.de France Tom. I I . pag. 3S7-
Greèoire n e fu t pas plustost fur le tronede S. Pierre, au'm-
miateant les étranges dertglemens qui régnaient dam Ibglt-
fe en Allemagne , en Italie, en France, en Kfpagne , ü
prit la refolution d’y apporter remeie quoy qutl en pujt or-
river II regarda l'établisfement de l'autorité & de la
puisfance abfolue du S. Siege dans l'Eglife tffu r tous les Souverains,
comme le moyen général, & le feul efficace pour
mettre en exécution ce qu'il meditoitfur tout cela. C ejt où il
vild d'abord 6? toujours fc? à quoy il fit ceder tout le refie.
Dans ce desfein il s'appliqua principalement a rendre les
Eveaues dépendons de Rome a diminuer leur dependan-
c e des. Princes. Ses predecesfeur anoient deja beaucoup
eamé fur ce point-là ( f le gouvernement Hiérarchique à.
cet égard estnt alors tout différent de celuy,imel’biJtotre
nous reprefente fous nos Rais de la première Race. .
( a ) Lamb. Scbafnab. Cbron. ad ann. 107<5. Is
(IVübelmus') eo cempore Régi adraodum carus ac-
ceptusque erat, eique Rex omnium, quæ privatim
quatn publiée agenda ernnt I .poil fe ordraacionem
delegaverat, vir lecularibus liceris apprime erudi-
tus, fed fallu nimio inflatus, v ix feipfe ferebat.
(3 ) Ibidcmadann.ioys. Et Régi fréquentes nuncn,
falucem fuorum in extremo fitam, nuntiabant; . . .
tum Gozelo , Dux Locharingorum , mulns prius
periclitancium in prælio legadonibus & fupplicanoni-
bus fadgacus, fuas uterque copias, incitacis aaeurfum
aquis, immittit. Non ultra Saxones vim multì-
tudinis fusdnere poterant. - .
f (4 ) Hifi. debello Saxon. Lib. I I I . v fu 78.
E t Weftvaluorum, Frelonum, Bojemiorum
Exi,bant acics accitu Regis aìacres .
Miília multa nimis decorata, nitentibus. armis.
His comitatùs. inter Rex ultor tendit in hoftes.
Cyj Ibidem vfu 199. - #
Sic transportatus cum turmiis Dux Gotefridus
Hoftes ex undis fervatos irruit armis
Fervidus innúmeras proftravit & ipfe catervas,
. Circumquaque premit fugientes, atque peremit.,
(6 ) Hifi. Andag. Mona f i . cap. 38. Aceidit uc
Domnus Hermannus Metenfis Episcopus ad eum Bu-
lonium veniret. Erat autem dominici adven tus dominica
fecunda, & ut fuum est ejus temporis inhor-
ruerat pasfim hiems afperrima. Exceptus a Du ce ,
ut decebat tantum Pontificem, cum poli cccnam
in lefio Ducis paufaret. Duce altrinfecus in eadem
camera quiefeente, primo gallicinio apud fanctum
Petrum furrexerunt ad vigilias fratres, Theoderico.
abbaté tùn’c cum eis ibi demorante. Miratus Episcopus
ea tali horà fe campanas audire, interrogavit
Ducem quo vel ad quid ionarent. - Respondit D u x
fratres apud fandlum Petrum ad vigilias furgere ,
eosque ex eleemofyna patris fui ibidem Iocatos
confifterè., . ?