20 G E R A R D V A N L O O N S
80 r.
rei naar Rome ( i ) gereysd was : al-
waar Paus Leo de I I I ., wanneer die
Vorst op Kersdag in de Sintpeters-
kerk, om de Mis te hooren, voor het
hooge altaar knielde,den zelven, vol-
gens het raadsbeiluyt (2 ) op den
voorigen dag in ’t by weezen des Ko-
nings, des zelfs Ho velingen, Bisfchop-
pen en verdere Geestlyken genomen,
in ’t opryzen eene goude kroon op
het hoofd zettede ( 3 ) met betuygin-
g e , dat men hem voorthaan niet meer
P A T R I C IU S (dat is Befcher-
mer ) van Rome, gelyk totnogtoe ge-
fchied was-, maar (4 ) Keyzervan het
fd^esterfche ryk zoude noemen. Ver-
volgens met de overige Keyzerlyke
ryksgewaaden zynde verfierd en in
die hoedaanigheyd, naar ’t gebruyk
der voorige Keyzers, van ieder aan-
gebeeden, dat is op eene ftaatlyke
wyze begroet, begaf hy zieh , naa
3t eyndigen van den kerkdienst en
alsnog aanhebbende de voorgemelde
ryksiieraaden naar zyn h o f, onder
den drang der toegevloeide menig-
te; welke hem in ’t voorbygaan toe-
riep-..lang ( y ) leeve Karelde door-
lu ch tig edoor de hand Gods gekroond,
veele jaaren en overwinningen aan den
Grooten en vreedelievenden Keyzer der
Romeynen. Welke voorgevalle Kroo-
ning dus het beginiel aan het voor-
heen vervalle Westerlche Keyzer-
ryk weer gegeeven , Karel zieh
dit beftaan wel laaten gevallen en dus
den Keyzerlyken tytel aanneemende
dien federt,-zoo in zyne ( 6 ) flaäts-
fchriften als op zyne geldftukken, ge-
voerd heeft; gelyk onder anderen
uyt dit (7) volgende kan worden af-
gemeeten.
Zyne beeldenis, naar de wyze der onde Romeynfche KcyZerèn, is op de voorzyde
( 1 ) Annal. Fuld. ad ann. 800. Inde reverfus,
propter Leonis Papae caufam , Romam proficisci-
tur.
O ) Veteres Annal. Franc, apud Marten, in antiq.
monument. Coll. tom. V .fo l. 907. Cum enim apud Ro-
mam tunc prasfatus Imperator moraretur, dilati qui-
dam funt ad dum, dicentes, quod apud Grzecos nomen
Imperatoris cesfasfet, & finem apud eos nomen
imperii teneret Audito Leo Papa & omnis
conventus Episcoporum, & Sacerdotum feu Abba-
tum, & Senatus Francorum, & omnes majores natu
Romanorum, cum reliquo Christiano populo concilium
habuerunt, ut ipfum Carolum regem Franco-
rum Imperatorem nominare deberent, qui Romam
matrem Imperii tenebat, ubi Temper C$lares & Im-
peratores, federe foliti fuerant . . . . Ideo justum
vifum est omnibus ut praedi&us rex cum Dei adjuto-
rio & univerfo Christiano populo petente, ipfum nomen
Imperatoris haberet: quorum petitionem ipfe
rex Carolus negare noluit, led cum omni humilita-
te fubjeftus Deo j & petitioni facerdotum univerfali-
que populo Christiano in ipfa nativitate Domini nostri
Jefu Christi cum confecratione domini leonis
-Papae fuscepit.*
(3 ) Annal. Fuldenf. ad ann. 801. In die Natalis
Domini ante Confesfionem Beàti Petri Apostoli,
cum rex ab oratione furgeret 3 Leo Papa Coronam
capiti ejus impoluit.
(4 ) Ibidem. E t post laudes, more antiquorum
Principum, adoratus-e s t, atque ablato Patricii nomine,
Imperator & Augustus est appellatus.
C i) Ibidem. E t a cunfto Romanorum populo ac-
clamatum est: C a r l o a u g u s t o a D e o c o r o n
a t o , MAGNO E T P A C IF ICO IMP E R A T O R I
R o m a n o r u m v i t a e t v i c t o r i a .
(6 ) E. Mortene in veter. Monum. Colleé. tom. I. fol.
59. in diplom. Caroli M. In nomine Patris & Filii &
Spiritus lanéti. K a r o l u s s e r e n i s s i m u s A ug
u s t u s , A D e o C O R O N A T U S , MAGNUS ,
PA C IF ICUS IM P E R A T O R , ROMANORUM GIIb
e r n a n s I m p e r i u m , q u i e t p e r m i s e r i -
c o r d i a m D e i r e x F r a n c o r u m e t L a n -
GOBARDORUM &C.
C7) L e Blanc. Monn. de Frane, pag. 103«,
0
A L Ö U D E H O L L A N D S C H E H IS T O R I . 21
zyde met eenen lauwerkrans verfierd, en in den rand omzoomd door deezen nieu-
wen tytel:
D o m i n ü s N o s t e r . K A R LUS , I M P e r a t o r A U G u s t u s ,
REX F r a n c o r d m E T L o n g o b a r d o r u m .
ONZE HE E R K A R E L , DOORLUCHTIG K E T Z E R ,
KON ING DER F R AN K EN EN LONGOBARDEN.
En-dewyl dees zeegeryke Vorst alom zoo veele ( i ) kerken gefticht, zoo veele (2 )
Bisdommen opgerecht en zoo groote uytbreyding aan het Christengeloof verfchafc hadt 5
zoo is te recht op de andere zyde eene Cliristenkerk, omringd door dit randfehrift, af-
gebeeld:
X P I S T I A N A R E L I G I O .
D E C H R I S T E L T K E G O D S D I E N S T .
De nieuwe Keyzer (3) federt den
geheelen Winter te Rome hebbende
802. doorgebragt, begaf zieh nevens zy-,
nen Zoon Pipyn den vyfentwintig-
ften van Grasmaand naar Padua, Waar-
omtrent, te weeten : in de vlakte
tusfehen Ver^elli en (4)Ivrea, hy aan
de Gezanten van den Koniftg Van
Perfie gehoor gafj welken hem uyt
den naam huns Meesters, onder an-
dere zeldzaamheden, eenen (5) Elefant
met naame Amhulater, Zynde de
(6) eerfte waarfchynelyk, welke in
Gallie ftaande de regeering der Fran-
fche Köningen gezien was, ten ge-
fchenk aanbooden. Danklyk wieraen
deeze eergaaven aanvaard, en
dierhalve, als z y , naa eenige maan-
den vërblyfs in Vrankryk, naar hun
land flonden te rüg te reyzen, aan dei
zelven tot een tegengeiehenk eenige
Spaanfche paarden en muylezels,
midsgaders eene groote menigte zoo
wittc , gryze, "purpere , als fafier-
kleurige Vriefche (7 ) lakens, mids
het in Vriesland was dat zoodaanige
lakens het best van geheel Europa in
dien tyd gemaakt wierden, voor hun-
nen Koning mede te geeven.
Enzekerlyk dat en de verw- en de
(8) weefkonst hier te land al van zeer
oude tyden is bekend geweest, kan
uyt
( 1 ) Cbron. Bremènf. apiid Méibomiumtóm. I I . fol. 19.
Anno Domini feptingentèfimo oftuagefimo o fta v o ,
Beatus Karolus, qui juxta nùmerum Liceràrum Al-
phabeti in Almanis partibus ad laudem omnipoten-
tis Dei ejusque dignisfim® gerietricis folemne.s fun-
davit ecclèsiìas.
(2 ) Ditmarus Lib. F l I . fol. ^iS. Carolus ad,fua2
vircutis & bonze operationis. deaurationem in una
die I I X. Episcopacus in Saxonia , Christo (pbditä,
dispofitis fingularibus paroclìiis, conftituic. ’
(3 ) Annoi Franc. Astronom, ad an. 8öl. Ordinatis
deinde Romanze urbis, & Pontificis totiusque.Itali*
non tantum publicis, fed edam ecclefi-asticis & pri^
vatis rebus .(nam .tota hyenie nori aliud fecit Impera
to r ) misfaqüe in Beneventanos iterum expeditio-
n e , cum Pipino filio fuo post Pascha V I I . Calend:
Maii Roma profeftus.
_ (4 ) Ibidem Imperator de. Spoleto Ravennani ve-
nit, & aliquot dies ibi moratus, Papiam perrexit,
ÌL D e e l .
ibi nunciatum est e i, legatòs Aaron regis Pérfarum
portum Pifas intrasfe, quibus obviam mittens inter
yercellas & Eporediam eQs: fibi fecit przéfentari.
(5 ) Regin. Cbron.ad ann.,802. Eodem a n n o X I IL
Calend: Augusti, venit.tffaac cum Elephante'& coe-
teris muneribus a rege Perfarum misfis in przefentiam
Imperatoris; nomen Elephantis erat A m h u l a t e r .
(6 ) P. Daniel Hift. de Franc, tom. I. pag. 472.
On transporta VElepbant en France avec beaucoup de
précautions. C'estoit apparemment la premiere fo is, qu'on
y en avoit vu depuis que les François regnoient dans
les Gaules.
(7 ) Monache Sangall. de Reb. bell. Caroli M. Lib. 11.
cap. 14. Porro autem Imperator regi Perfarum dire-
xit nuncios, qui deferrent equos &mulos Hispanos,
palliaque Frefonica alba, cana,. vcrmiculata, vel
faphyrina, quæ in illis partibus rara & multum cara
comperit.
(8) Z ie 'hier voore I. Deel fol. .10.