C H E L I D O N I U M majus,
Stinkende Gouwe.
Gewoonlijk. Chelidoniui#majus.
Hoogd. Schoelkrant, BLatkrauc, Schwalben Wurz.
Engel sch. Celandine.
Nederd. Bijnamen. Schelkruid, Oogenklaar.
Bloeit in B lo ei- , Zom er- en Hooimaand. 21.
PoLYANDRIA, MONOGYNIA. V E E L M A 'N NI O E N , EeNWÏJVIGBN.
N a t. Rang, volgens L in n . xxvii* Rhotadea, Papaverachtigen.
Geslachtskenmerken. Corolla 4 petala, Bloemkrans van 4 Bloembladen. Calyx a-phyUus^
Reik van 2 Blaadjes. Siliqua i-locularis, linearis; éénhokkige, lijnvormige Haauw.
Soortelijke K enmerken. Pedunculis umbellatis, met eene Zonnefcherm vormende Bloem (leien,
D e Kelk bij a a a : deszeifs twee Blaadjes zijn eirond en hol; zij dienen alleen als Bloambot,
want z ij vallen terjïond af, als de Bloem zich opent. De Bloembladen zijn eirond en fiomp.
D e Haauw b , is regt^en glad, en bevat vele Zaden. — De Wortel heeft eene zwarte Huid,
doch heeft van binnen een faffraan-kleurig Vocht, welke er bij de doorfnede uitvloeit, gelijk
ook uit de afgefnedene Steng, Bloem- en Bladfieelen, 7 geen bij de afbeelding is aangewezen.
Door dit Vocht onderfcheidt zich deze Riant, rö/gmr Persoon, van de mees* e Europifche Planten.
D e Steng heeft aan de ok(els der Bloemjlelen zeer gezwollene Kt. o op en. De Bladen zijn
gevind, van boven glad, van onderen grijsachtig groen : de vinnen loopen in één en maken fiumpo
Lobben uit.
Jn de Bloembladen is veel verfcheidenheid: dikwijls zijn z ij v i j f in g eta l, ook zijn van de vier
Bloembladen meermalen \twee, t tegen' over elkander fiaande, uitgerand: (omwijlen is één der
Kelkblaadjes in twee gesleten. De Plant groeit ter hoogte van 4 voeten en hooger.
G r o e i p l a a t s e n . Op befchaduwde Plaatfen en in Heggen.
Algemeen door geheel Holland. ^
K racht en Geneeskundig Gebruik. De geheele Plant, doch vooral de Wortel heeft
eenen onaangenamen reuk, en het gele Sap van dezelve is fcherp en bijtende; zij is,een goéd Geneesmiddel
bü verftoppingen; ook worden aan dezelve pisdrijvende, zweetdrijvende en koortswerende Krachten
toegekend. Eertijds werd zij als middel in de Geelzucht geprezen; doch daarvoor was naauwelqks e'ènige
andere grond, dan de gele kleur van het Sap. Het verdikte Sap is thans nog de eenige bereiding,
welke van deze Plant in de Geneeskunde in gebruik is.
H u i s h o u d e l i j k G e b r u ik . De Wortel, als ook de geheele Plant, geeft eene gele verwftof op.
QRe u s s ). De Bijen winnen uit de Bloemen een citroènkleUrig Was. (M a t t ü s c h k a ). A l het
Y e e is afkeerig van deze Plant, wegens derzelver bitteren fmaak: zelfs zo u , volgens B r u g m a n s ,
de Melk hierdoor zekere vergiftige eigenfchap bekomen, even als van de Euphorbia, Wolfsmelk: ook
zoude het,ónder het voeder van Schapen en Geiten komende, voor dezelve doodelijk wezen.• M u n d
vom unkraute. Een afkoókfel der Plant doodt de wormen in de {tinkende zweren der Paarden. (S copo Li).
De Plant met reuzel gemengd, geeft een voortreffelijk fmeerfel op tegen het rotkreupel der Schapen, en
wordt hiertoe in Vlaanderen gebruikt. Dit is opgegeven in een berigt aan Sociteit van Landbouw van de Seine.