S Y M F H Y T U M cflidnalc.
Gmeene Smeerwortel
(fewooneïijk. Confolida major.
Hoogd. Gemeine Schwarzwurz, Schmeerwur-z..
*ïedert.'tym>m7n'.- Groot1 SmeerkrM, Waalwortel , Hëelwortelj Scheurwortel, Felje.
B lo e it in Bloei- Zomer- en Hooimaand %-
Ï-EN TA N D RI A M O N O G Y N I A, ■ V Y F M A N N I O E N EENWIJ V l S E N ,
' Natuurl. Rang vólgens linn. xu. J sp e r ifo fia , Scherpbladigem
Gésüachts Kenmerken. Corollte limbus' tuhulato-ventricoTus, fauce cfaufa radiis fobulatis; dé Board
yun de» Bloemkrans buisvormig gebuikt , n-eiks Hals door elsvormige firalen.is gejloten.
Soort^lijée Kenmerken. Foliis ovato -lanceolatis, deotirrcntibus ; m e t ' eirond -Jancetvomigë, neer-
isbfende'lilade'n.’
D e fcherphairige Kê’lt met den Stamper a. S e Boord van dén Bloemkrans is vijftdndig ■■ dezelve
dOorérfneden en uitgefpreid bij b. waardoor de Meeldraden en de wijze waarop dezelve aan
den Boemirans zijn gehecht, zigtbaar zijn geworden. B ij c. is de boord van den Bloemkrans
omcetl oger, om de dralen, welke m f c h e n iedere Meeldraad geplaatst z ijd , te doen zien. De-
z e dralen zijn met kleide g e le , als kristal gtinjlerende Kliertjes fra a i gewenkbraauwd, en maken
in den naauwen boord venen kegel, die iënzelien Jiuit, doch door welken de Stamper heendringt.
De Helmkmpies onder den geme/den kegel bejloten zittende, kan het fuif,neet bezwaarlijk aan den
.Bemoeikomen, hét geen, volgens C. K. SriEengel alleen door middel van Infekten, inzonderheid van
Hommels , zou kunnen gefchieden. Hruchtbeginfel en Jlamper afzonderlijk d. De vie r r ijp e, zwarte,
gtinjlerende Zaden op den voorlgégroeiden Kelk e. T n e i' zaden afzonderlijk f.
Dk wortel heeft een zwarten . huid gelijk dezelve is afgebeeld V U van binnen w it, vleeftg en Jlijme-
ri'r. D e Bladert zijn ru w en foherp en loepen t é r wederzijde . van d e kanten van den Steng fterk
neer. D e Plant gromt .ter hoogte van 4 voeten.
-yferfcheidenheden. M e t hemelsbïaauw e , roods, witte en bleek gele Blóemtn. Volgens dr opmerking
van Persoon' , zijn bij de witte Bloemkranfen d i Kelkftlppen bijna aangedrukt; terwijl z ij bij de
paar f d ie , d ié de doorgaande kleur is , wijd openftdan.
GÜÓÉI«A.VT5EN. In vochtige befchaduwde Gronden; aan de kanten van Vaarten en Slöoten.
Zeer alaeineén'door geheel Holland,' gelijk ook de verfcheidenheden; Pb. Miller verzekert, dat de
n a S c ie In witte nimmer bij -elkander< groeijcn. Dit kan in Engeland het geval zijn, maar mHol and
’ " “ e L witte dan 'bij de paarfehe :■ hier zijn de paarfchnde meeat-algenreene, daar dit in Engeland
de witte of bleekgele zijn.1 . .. . ’ ...........
Ka a niT'-* en Geneeskunde-G eerotK. De-Wortel-Sezer P lanrlwearveel 'flijm-of gomachtig Zap, en wordt
tti'tdieri hoofde veelvuldig en met nut gebruikt, als een verzachtend en infolvertnd middel, om ontitekingen
In o Uren te doen bcdnreS , -vooral als pijndillend middel in verzaehtende-omilagen. Hetafkookfel van dezelve
i ,o o k leer nuttig in Borstkwalen 4 gelijk ook tegen ontitekingen der Ingewanden, en In de ronde Loop.
Huishoudelijk Gebruik' De Wortel is zeer dienstig tot' Leetlooije'nvolgens opgaaf in t e ' J w e i .M i ,
„ V H o k t men 10 pond Wortels, In Wijnmaand gedolven,- met eene_ Hoeveelheid Water van eenen Emmer,
vol ' tót dit op de helft verkookt is : met deze Brij overfrrijkt men het Leder ’ t geen dan duurzamer is , dan
op de gewonewijze bereid; zijne zachtheid behoudt, en niet. hard wordt. - ' Ook -bevat de Wortel eene
roode oaarfche, of bruine Verwftof in . zich (H allerT. De Bloemen zijn rijk in Honig, CGlediTsch> Door
™e°'£whS v a l Blad en.Steno is de Plant, niet gofchikt tot Voeder, en verdient hierom op. Weiden uitge*-
rpeid te-worden, daar het-ook andere -nuttige planten verdringt.