w
T U S S I L A G O hybrida.
Bastaard Hoefblad.
Hoogd. Pestilenzwurz, grofser Huflattich.
Engelsch. Long - ftalked Bmter-bur.
M d erd . Bijnamen. Pestilentie p wortel, Podde - b ladenDokke - bladetj
B lo eit in Grasmaand. 4
<8 yN S E N E S lA ) POLY 6 A M U SUPER. F LU A; z A M E N T E LE N D E N J O V E R B O T> ï G E VE E L W Y Y E R Y-
Natuurl . Rang volgens L i n n . x l i x . C om p o f i t a e , Zamengejlelden.
G e sl a c h t s K e n m e r k e n . R e c e p t a c u lu r a n u d u m ; naakt Ontvangbed. P a p p e s f im p l e x ; eenvoudige Ziadku'f.
C a l y c i s f q u am ï e s e q u a le s , d is c u m s e q u a n t e s , fu b in em b r a n a c e a s ; - de Kelkfchubjes gelijkvormig, evenlang ,ah
de fchijf, vliesachtig.
Soortelijke K enmerken. T h y r f o o b l o n g o ; met een langwerpigen Bloemfpies. F l o f o u l i s fo em in e i s n u d i s ,
p l u r l r a i * ; veelvuldige, naakte vrouwelijke Bloempjes.
X>aar de Plant bloeit, eer hare Bladen uitkomen, zoo is bij A a f geheeld een Steng ,en Blo smfpies,
gelijk dezelve zich blöeijende vertoont, en bij B . mede verkleind, een Struik met eerst uitkomende
Bladen. __ Een Kelk bij a . Eene Bloem van den Kelk ontdaan, van boven gezien b , waaraan de
■ veelvuldige vrouwelijke , en de zeer weinige twéékunni,ge Bloempjes , die Jl echts ten getale van a of
, in het middenpunt van de Bloem fiaan, zigtbaar zijn. Een tweekunnig Bloempje, eenigszins vergroot
c . Een vrouwel jk Bloempje , mede iets vergroot d ,. hebbende een tweefpletigen Stempel. De
-Zaadkuif, zich nog in den Kelk bevindende je.■ - Een Zaad afzonderlijk f. — De Steng ?s pijpachtig
en geheel hol: dezelve heeft, gelijk aan meerdere foorten. van dit gejlacht eigen is , vele en
zware lancetvormige fchubben ,■ doek welke fchubben, beneden aan den Steng, aan der zéivervoet
.eirond zijn ; bovenwaards zich vernaauwen, en verder zich in een kraagje uitbreiden , van gelijke
gedaante als de Bladen , zoo als ook iets der gelijks plaats heeft bij fommige Zonnefcherm -bloemt ge
planten. Men zie de befchreven fchubben aan den verkleinden Steng A , en één der onderJle
fchubben van natuurlijke grootte bij g . — De fchubben aan den Bloemfpies en Bloemjlelen moeten
als Schutbladen gerekend worden.*. De Stengfchubben en Kelken zijn allen roodkleurig. — ■ De
Bladen gr o ei jen in den Zomer tot eene aanmerkelijke grootte, zelfs velen tot eene breedte van
3 en 4 voeten. Deze foort .en de T . P e t a f i t e s hebben dé grootfie Bladen van alle onze Inlandfchc
Planten, zijnde ook gr boter dan die van d,e gemeene Klis , Arctium- L a p p a . Hetzelfde merkt ook
L i n n e u s aan wegens Sweden.
W i L L D E N O w heeft deze foort f echts aangemerkt als eene verfcheidenheid der T . P e t a f i t e s , en
de onze genoemd f o e m i n a , en de T . P e t a f i t e s v a » L i n n e u s , h e rm a p -n ro d it a . Doch het ónder-
fcheid, dat bij kei de plaats heeft,'te weten', van langwerpige en eironde Bloemfpies; van veelvuldige,
of zeer weinige, of zelfs geheel geene vrouwelijke Bloempjes, en van het gejpleten e of knods-
Vormige van den Stempel , fielt het onzes inziens buiten twijfel, dat zij voor twee onderJèheide
foorten moeten gehouden worden. — Zou in het tweefpletige van den Stempel der T . h y b r i d a , niet
eene wijze voorzorg gelegen zijn, dat, namelijk de Stempel hierdoor te gereeder zou kunnen opvangen
het Stuifmeel van de weinige Meeldraden, dis in elke bloem voorhanden zijn ; terwijl deze op-
yauging minder gemakkelijk is voor den knodsvormigen Stempel der T . P e t a f i t e s , maar zulks ook
minder noodig was , om dat ieder Stempel v ijf Meeldraden heeft, om hem liet Stuifmeel toetedienen.
G r o e ip l a a t s e n . A a n k a n t e n v a n d i j k e n w a l l e n , f lo o t e n e n v a a r t e n .
D a a r d e B l a d e n v a n d e z e f o o r t e n v a n d e T. Petafites, v o lk o m e n g e l i jk . , e n d e b e i d e f o o r t e n a l l e e n d o o r
'd e b l o e iw i j z e z i jn t e o n d e r k e n n e n , d i e e c h t e r v o o r h e t u i t k om e n d e r B la d e n i n h e t b e g i n v a n G r a sm a a n d ,
w a n n e e r n o g w e in i g e p l a n t k u n d i g e w a a r n em in g e n g e f c h i e d e n , k a n n a g e g a a n w o r d e n ; z o o f c h i j n e n w e in i g e
P l a n t k u n d i g e n i n d e g e l e g e n h e id g e w e e s t t e z i j n , o m , z o o w e l b lo em e n a l s b l a d e n v a n e l k e f o o r t , o p o n -
d e r f c h e id e p l a a t f e n w a a r t e n em e n . W i j g e lo o v e n o n s h ie r om w e i n i g t e k u n n e n v e r l a t e n o p d e G o r t e r '«
o p g a v e v a n g r o e i p l a a t f e n d e z e r B e id e f o o r t e n . — W i j k u n n e u a l s z e k e r m e l d e n , d a t d c T. hybrida g e v o n d
e n w o r d t l a n g s d e f lo o t e n om h e t Hazepatersveld, b u i t e n Haarlem b i j d e n H o u t t , v a n w a a r d e a f g e b e e ld e
g e n o m e n i s , d o c h w e l k e p l a a t s 'd o o r d e G o r t e r n i e t v e r m e l d , m a a r .w e l b i j .d e T. Petafites w o r d t o p g e g
e v e n , f c h o o n o n d e r d e m e n i g t e , d o o r o n s a ld a a r i n d e n b l o e i t i jd n a g e g a a n , n im m e r g e v o n d e n . — C om-
M E L i n h a d d e Petafites a a n g e t e e k e n d t e g r o e i j e n t u s f e h e n Breukslen e n Nieuwerfiuis, m a a r d e G o r t e r
■v e r z e k e r t , d e e z d e T. hybrida t e z i jn : v o o r t s la t e n w i j d e p l a a t f e n d o o r d e G o r t e r , v o o r o n z e fo o r t
o p g e g e v e n , h i e r v o l g e n , a l s : a a n d e d i j k je s i n d e Wittefieeg t e Haren b i j Groningen; a a n h e t B o lw e r k t e
Leeuwaarden; t b i j Herbajum e n Dronrijp in Vriesland; b i j Harderwijk In d e fVeifieeg a a n d e H o v e n e n
o m t r e n t Bi f e l ; t e Arnhem o p h e t G l a c i s ; t e Westervoort o p d e S c h a n s ; a a n d e V a a r t t u s f e h e n Rotterdam e n
Overfcjtie; e n b i j Delft. — D e B l a d e n v a n e e n e v a n b e i d e f o o r t e n , h e b i k a a n d e Koedijkfche V a a r t bij
Alkmaar; \ t e Loosduinen b i j d e B u u r t . , + e n p p d e w a l l e n v a n d e milemflad, f i n d e n Z o m e r a a n g e t r o f -
j j e n , z o n d e r d u s t e k u n n e n b e p a l e n , t o t . w e l k e f o o r t d e z e l v e b e h o o r d e n .
Huishoudelijk Gebruik. D e B la d e n g e h e e l g e l a t e n , . z i jn o n a a n g e n a am v o o r h e t V e e , m a a r k l e i n g e fn e d e n
e n m e t a n d e r v o e d e r v e rm e n g d w o r d e n d e , z i j n z e v o o r h e t z e l v e a a n g e n a am ; ( G m e l i n ) ’ t g e e n z e k e r w e l
a a n m e r k in g v e r d i e n t , om d a t z i j e e n e g r o o t e h o e v e e lh e id v o e d e r , d i e m e t w e i n i g m o e i t e t e v e r k r i j g e n i s ,
z u l l e n o p l e v e r e n : a n d e r s b e h o o r t z *j w e g e n s d e g r o o t t e d e r B l a d e n , w e l k e a l l e b i j f la a n d e P l a n t e n o n d e r d r u k k
e n , o p w e ld e n u i t g e r o e id t e w o r d e n .. L i n n . m e r k t e o p , d a t H o e n d e r s e n a n d e r k l e i n g e v o g e l t e b i j z w a d
e n regen o n d e r d e B l a d e n f c h u i l e n . £ Flora Succ-j