j a S U L P I C I I S E V E R !
eft tarnen, eodem fere tempore fuifse' in Hifpaniis juvenem , qui
cum fibi multis fignis audloritatem paraviffet, eo ulque elatus eft ,
u t fe Heliam profiteretur . quod cum plerique fernere credidilfent ,
addidit ut fe Chriftum efle diceret : in quo etiam adeo illufit, ut
eum quidam epifcopus , nomine Rufus , ut Dominum adoraret ; pro- 5
pter quod eum poftea ab epifcopatu dejetäum vidimus. Plerique etiam
nobis e fratribus retulerunt, eodem tempore in Oriente quemdam ex-
ftitilfe, qui fe Joannem efle jadlitaret. ex quo conjicere poflumus , i-
. ftiufmodi pfeudoprophetis exfiftentibus, Antichrifti adventum immi-
nere , qui jam in iftis myfterium iniquitatis operatur , Non præter- ro
eundum autem videtur, quanta Martinum fub iifdem diebus diabolus
arte tentaverit. quodam enim die pracmifla prtc le & ç ircumjcclus
ipfe luce purpurea, quo facilius claritate aflumti fulgoris illuderet ,
velte etiam regia indutus, diademate ex gern mis auroque redimitus,
calceis auro illitis, fereno ore, las ta facie, ut nihil minus quam dia- 15
bolus putaretur , -oranti in cellula adftitit. cumque Martmus primo
adfpedlu ejus fuiflet hebetatus , diu mukumque lilentium ambo te-
nuerunt. turn prior diabolus , Agnofce, inquit, M artine, quem eer-
nis : Chriftus ego fum : defcenfurus ad terram prius me manifeftare
tibi volui. Ad hæc cum Martinus taceret, nee quidquam refponfi re- 20
ferret, iterare aufus eft diabolus profeflionis audaciam ^Martine, quid
dubitas credere, cum vide a s ? ^Chriftus ego fum . Turn ille, revenante
fibt
1 in Hifpaniis ) in Hifpania Cap. Biv.
Ven. & Momb. Sed vix mihi perfuadeo
•ïta primitus fuiffe fcriptum; nam jam turn
Seven* ævo dïcuti Gallia non Gallia, fie
Hifpania non Hifpania dicebatur , ut
ex ipfius Hiftoria patebit . ^ Ratio omnibus
nota, nimirum ex divifione provin-
ciarum.." .
4 addidit ut fé Chrifium effe diceret )
Brix. addidit fe Cbiflum eße .
5 ut Dominum ) ut Deum Cap. Paç.
Momb. Sc apud Gifèlinum Trud. liber
cum Pare.
•5 adoraret ) adoraverjt Ven.
8 jaftitaret ) Cap. jaftaverit.
10 qui jam in ißt s ) quia jam in iß is
Brix. Refpexit ad Paulli verba j i . Theft
I I . V. 7.
10 Nan prat er eundum autem - yide-
tur ) ïta Cap. Brix. Momb. Editiones
vulgatæ, Neque enim pratereundum eß.
h fub iifdem diebus ) fub ißts diebus
Cap.
upramißa pr.a fe & circumjeftus ipfe)
Laz. pramijfa fra fe poteßate &cjrcum-
teftus ipfe, cüi apud 'Gifèlinum confèn-
tiunt nonnulli licet recentes MSS* libri *
fed idem Gifelinus hanc leftionem improbat.
circumteftus eft etiam in Pat. Brix,
habet circumdatus.
i j quo facilius ) utque facilius Pat.
& Bivil.
17 hebetatus j Corrigendus hie Fortu-
nati locus , ubi legitur , etiam in Lon-
din.Poetarum Editione: Cujus ad afpeftum
fanftus habet ore repreßo. legendum , in-
quam, hebet , cui hebetatus Sulpicii re-
ipondet.
17 diu multumque fibntium ) diu mu-
tum filentium Brix, .diumutumque legerat
Sc Gifelinus in nonnullis libris.
18 tum prior diabolus) Ita emendare pla-
cuit ex Cap. Brix. Pat. Bivil. Momb. Aid.
Prius legebatur, Tune prior Diabolus .
19 ad terr.am ) ad terras Bivil. Ven.
Mopib.
21 quid dubitas credere , cum videas*)
Cap. Sc Momb. quid dubitas ? crede cum
videas. Brix.’autem, quid dubitas} cer-
ne, cum videas . fed hie cerne pro crede
feriptum mendofe.
22 revelante fibi fpiritu ) Ven. fibi
Spiritu San ft 0 .
d e V i t a b e a t i m a r t i n i . n
fibi Spiritu, ut intelligeret diabolum efle non Deum ; Non le , inquit,
Jefus Dominus purpuratum & diademate renitentem venturum,
efle pnedixit. ego Chriftum, nifi in eo habitu formaque qua palfus
eft, nifi crucis ftigmata prasferentem, venifle non credam. Ad hanc
ille vocem ftatim ut fumus evanuit, & cellulam tanto foetore com-
plevit, ut indubia indicia relinquerer , diabolum fe fuifle . Hoc ita
geftum ut fupra retulimus, ex ipfius Martini ore cognovi, ne quis forte
exiftimet fabulofum . Nam cum olim audita fide ejus, vita atque
virtutibus > defiderio illius asftuaremus, gratam nobis ad eum viden-
dum peregrinationem fufeepimus: fimul, quia jam ardebat animus vita
m illius feribere , partim ab ipfo , in quantum ille iriterrogari po-
ru it, feifeitati fumus; partim ab his qui interfuerant vel feiebant,
cognovimus. Q_uo quidem tempore credi non poteft qua me humili-
tate , qua benignitate fufeeperit, congratulatus plurimum & gavifus
in Domino, quod tanti efl'et habitus a nobis, quem peregrinatione fuf-
cepta experiflemus. Miferum me ( pasne non audeo confiteri -) cum
me fandlo convivio fuo dignatus eilet adhibere, aquam manibus no-
ftris ipfe obtulit; ad vefperam autem ipfe nobis pedes abluit. nec re-
niti aut contraire conftantia fuit: ita audloritate illius oppreflus fum ,
ut nefas putarem, 11 non acquieviflem. Sermo autem illius non alius
apud nos fu it, quam mundi hujus illecebras & fieculi onera relin-
quenda, ut Dominum Jefum überi expeditique fequeremur; prasftan-
tiflimumque nobis pratfentium temporum illuftris viri Paullini, cujus
fupra mentionem fecimus, exemplum ingerebat , qui fummis opibus
T non Deum ) non Dominum Cap. Bivil.
Momb.
4 ßigmata praferentern ) Expunximus
proferentem , quod erat in Vulgatis , &
praferentem fubftituimüs ex Cap. & Brix.
Utitur alibi hoc verbo in eadem fignifica-
tionè , ut infra Cap. ultimo latitiam vul-
tu praferens , & in Epift. ad Aurelium
Ubellum... dextra praferebat: Sc alibi.
Porro hie locus totus pendet ex Cap. i.v.
U. AÛ. Apoft. ubi dicitur : Hic Jefus ,
qui aßumtus eß a vobis in calum , ßc
veniet, quemadmodum vidiflis eum eun-
tem in calum . Videfis Fortunatum hoc
loco.
6 Hoc ita gefium j Hoc itaque geßum
Cap. Ven. Laz. Idem lib. Cap. mox vita
atque virtute •
7 fupra retulimus ) fupra retuli Cap.
Brix. Momb.
1 1 ille interrogari potuit ) ilium inter-
rogare potui Brix.
16 expetißemus ) expeteremus Cap.
17 dignatus eßet adhibere ) Sic Cap.
Brix. Patav. Bivil. & Momb. adhibere
præterea habent Ven. Sc Aid. cum Tru-
donenfi libro apud Gifèlinum . Vulgatæ
abjeeditiones
mendofe , dignatus eß -adhiberi:
XXV.
26.
quod ex Lazio adoptavit idem Gifelinus,
plerifque libris, ut ipfe ait , confentienti-
bus;. quin & exemplis ex Hiftoria facrä
petitis ftabilire hanc fuam le&ionem niti-
tur, fed fruftra . Exempla funt ex Lib.
i. Cap. xvi. ubi de manna :fexto tarnen
die, quia fabbato colUgi non liceret du-
plum prafumerent . & Cap. x i n . nec
dijfimvlari eruentum Imperium licebat. ad-
di poifet quod i-nfi/a Cap. xxvi i. habetur in
Gap. Sc aliis: nec vero quemqaam nomina-
ri neceffe eß. Mox Cap. non habet ipfe:
aquam manibus noßris obtulit. Vide quse
Paullinus Epift^ xxm.num.4.habet hue
facientia.
18 ad vefperam ) ad vefperum Bivil.
Aid.
18 nec reniti aut ) Vulg. habent nec
reniti ad hoc, aut contr. Nos expunximus
ad hoc, quia minime necefTarium, nec re-
ceptum a Cap. Brix. Bivil. Ven. Vorft.
Momb. Aid. Laz.
2i quam mundi hujus illecebras )
Cap. non habet voculam hujus.
24 mentionem fecimus ) Momb. com-
memorationem fecimus •