I»4 I N S U L P I C I U M S E V E R U M
2 1 . Prodeat itaque quinto loco,Profperi chronicon Pithceanum di£lum
quod primum a Pithoeo editum fuit, aliud a Profperi chronico confula?
ri , quod paffim circumfertur . Ex hoc itaque chronico colligimus
Martinum obiifle anno cccc. nam ad annum V. Arcadii habet : Martinas
pofl egregie aliam vit am corpore exuitur . Petavius lib. XI. cap. 47. (non
44. ut citatur a Tillem. ) hujus Profperi auftoritatem pro anno cccl
xxxxix. facere vult, quod hie fit annus V. Arcadii & Honorii: fed non
attendit peculiarem Profperi morem in hoc chronico per annos Impera-
torum digefto ; nempe ut primum annum alicujus Imperatoris numerare
incipiat a kalendis januarii proxime port ejus eleAionem fequentis ; id-
que eo confilio, ne fi unum eumdemque annum, puta ccclxxxxv., ultimum
præcedentis Imperatoris > fcilicet Theodofii, & primum Arcadii & Honorii
pofuiflet, errandi occafio daretur leftoribus , ut unum annum pro
duobus fumerent . ita fane Tillemontius & alii vulgo. Sed clan mos file
ab ufu ceterorumfcriptorum videatur alienus & recht fuppütationi contrarius
, alia fortafle verior & commodior ratio hujus diferepantias & aliarum
hujufmodi aifignari poflit , nimirum librariorum incuria , qui annos Im-
peratorum in margine paginas notatos in eo chronico , una aut altera
linea inferius pofuerint ac in prioribus exemplaribus . nihil fane faci-
lius : nam cum pofl: ea verba , Martinas pofl egregie aliam vit am corpore exuitur,
fequatur ftatim , Pelagias vefanus dolirina exfecrabili ecclefias commacula-
re conatur , cumque iflis verbis e regione refpondeat annus VI. Arcadii
& Honorii ; quis non videt ad fuperiorem lineam eum numeruin fpe-
öare facile potuifle ? Fateri tarnen oportet non heri aut nudiuftertius
hoc de quo fufpicio nobis incidit , irrepfiffe mendum; liquidem, ut infra
videbimus, multis ab hinc fæculis Albericus monaclius Trium-Fontium,
immo & Sigeber-tus Gemblacenfis ita legerint, dumhoc idem teftimonium
protulerunt ad hanc quæftionem definiendam . Obfervat præterea Tille-
mpntius, Martini mortem ab hoc èodem feriptore collocâtam port annum
a Templorum everfione, duobus vero a Gildonis obitu ; quod poftremum
anno ccclxxxvm., alterum anno ccclxxxxix. juxta Idatium accidit. de-
nique quatuor annis * pofl flammas illas quæ fupra Conftantinopolim
vifæ fuerunt anno ccclxxxxvi. juxta S. Profperum & Marcellinum Co-
mitem : ex quibus omnibus evincitur Martinum anno cccc. vita funclum.
E x di&is porro ruit Baronii opinatio , qui hoc teftimonium in fuæ fen-
tentice confirmationem trahere volens , non annum V. Imperii Arcadii
& Honorii ab eo defignatum dixit, fed V. ipforum confulatum, qui nimirum
in annum ccccii. incidit: nam, ut vidimus hoc chronicon non per confutes,
fed Imperatorum annos eft ordinatum : & Baronio venia danda eft, qui ipfum
non viderat , fed a Sigeberto fub Profperi nomine laudatum inveniens,
vulgatum Profperi chronicum elfe fibi perfuaferat . Ceterum hujus chro-
nici (quisquis demum ejus fuit auâor ) magna in quæftione hac débet e lfe
auftoritas : compilatum enim videtur ex vero Profperi chronico eo-
dem fere tempore * quo iilud prodiit, qninquaginta aut paullo amplius a
Martini morte^annis. Neque multum nobis officit , quod , ut Pithoeus
ipfius editor in epiftolaad leftorem monuit, in annornm notatione valde confufim
1 . Non quatuor , fedquinqne auni elfent 1. V id e A nthelmium , & D u -P in ium , nec
ju x ta editionem L a b b e i , qtiippe q u x I . A r - non T illemontium T om . XVI. N o ta v t , in S.
cadii 8c H ono rii annum loco fuo m o v e r it . P ro fp e r i V i t am .
D I S S E R T A T I O IL 185
{«[um © ob feue um f it , cujus rei infigne fpecimen habes apud Norifiura
Hiftoriæ Pelagianæ lib. N I cap. 15. Nam cum m Martini morte defi-
gnanda Severo perbelle refpondeat, non eft cur fufpicemur in hac parte
confufum perturbatumque fuifle . quis enim credat cam fieri potuifle auC
errore , ut ei fere anno aptaretur Martini mors , in quern annum tot
aliæ partim probabiles conjefturæ, partim evidentes rationes concurrunt.
22. Sed prodeat fexto loco Gregorius Turonenfis , qui licet unus fît
qui Severo in hac quæftione litem intendere videatur , non levia tarnen
pro illius calculo momenta ultro ipfi fuppeditat . Primum eft , quod
Martinum media noôe Dominica obiifse feribit * . exploratum autem eit
anno cccc. Dominicam incidiife in ipfam diem XI. novembris , quæ na*
talis eft S. Martini: quod anno ccclxxxxvi 1. nullo modo convenu ; nam
eo anno die x i. novembris quarta feria agebatur . Ut hinc fe fe expédiant
Gregorii adfertores , multum adlaborant ; fed fruftra . volunt itaque
obiifse Martinum die novembris octava, quæ nimirum anno ccclxxxx
v u . Dominica erat : die veroundecima Turonos ejus corpus fume allatum
& tumulatum, folemnemque idcirco quotannis apud pofteros ob ejus me-
moriam diem hanc fuifîfe . Verum obftant multa : primo I difficile ad-
modum creditu effe tanti præfulis memoriam non celebratam ea îpia die
qua obiit, prout fuit femper communior Ecclefiæ confuetudo, led qua le-
pultùs fuit . fecundo, ex Gregorio aperte colligi die XI. celebratum ve-
re fuiffe natalem , feu mavis emortualem Martini diem . fie îlle lib. mB
cap. ai. Mirac. S. Martini: Nox ilia erat vigilia tranfitns Confefioris : & lib-
iv. cap. s- ad feflivitatem qux de beato ejus tranfitu celebratur : fie alibi,
his Gregorii locis accédât antiquius teftimonium ex MS. Capitulari no-
ftro , quod anno i d x v i i . exaratum fuit Verona: ex al'10 certe antiquiori
archetypo ex Gallia hue allato . in hoc porro, ut fuis locis notavimus,
fempl "poft Martini Vitam , iterum poft epiftolam m . quæ eft ad Baf-
fulam , fie legitur : Cujus adfumptio efl tertio Idos Novembris . Neque
obiieias , Gregorium eumdem Turonenfem Hift. Franc, lib. 1 1 . cap. 14.
habere , Depofitionem quoque ejus tertio idus Novembris ejfe cognojces : nam
juxta ecclefiafticorum feriptorum morem tam depofitio quarn adfumtio (qua
itidem voce ad Martini'mortem indicandam utitur Gregorius ipfe , ut ex
ejuldem verbis infra citandis patebit) diem emortualem fanclorum figni-
ficat . eadem figniiicatione interpretanda eft etiam vox receptio , quæ ia
præfatione Concilii Turonenfis primi ad B. Martini natalem diem in-
dicandatnadhibita fuit :Cum ad facratijfimam feflivitatem, quaDomnt Mflr-
tini receptio celebratur, in civitate Turonum beatijfimi Sacerdotes , quorum jufi-
feriptio fubter adjeHa e fl, convenient &c. ƒ quæ verba nonnuili male inter-
pretatifunt velcum Baronio * de receptione ejus corporis in civitatem Turonenfem,
quas X I V . die novembris celebraretirr , vel cum Cointio *.& Pa-
gio de translàtione quæ eodem in Concilio fafla fit a Perpetuo, cum bafi-
îicam S. confefforis reædificare aggrederetur. ) Sane Guibertus Gemblacen-
1. Scaliser Lib. v i. De Emendat. Tempor. jure Scaligeri feutentiara fubrumit . ideire#
hoc* potilîimum argument® iniuxus Martini earn obiter fulBciat . „ .,,,„ .1 , .;.,
obitumad annum 395- revocavit,- quo itidem. a, Baron, m Marryroiogtum XI. novembrts,
anno dies XI. novembris Dominica fuit. fed & ,n Annal, ad an. 498-
quoi fere argumenta contra Gregorii calcu- 3- Co.nttus ad an. 49«- & Pagius in prttrta
Uun faciunt „ tot & mulro plura potiortque editione Gnttc* «dan. 375.
Sülpicii Severi Tom. I . A a