præcipue Turonis, qui, fi ea minus veritati congruere deprehendiffent,
palam vulgoque arguèrent ; adeo ut ne mutire quidem contra is au-
fus fuilïêt. Sed contra omnino accidit: qui Martini fanftitatem de virtu-
tem aut non noverant aut nolle reculaverant, de Sulpicio non fatis bene
fentiebant j qui contra S. Martino difciptili, amici, confcii fuerunt, cum
Severo in prædicandis quæ Deus per ilium prodigia patraverat , conve-
niebant. Nihil in hac parte clarius de evidentius tertio Dialogo proferri
potefi: y quem ( nifi quis fibi fingat, fiftam omnino fabulam fiftalque^ut
in comoediis, perfonas in fcenam ab eo produci: quod opinari ridiculum
fit^ tot tamque graves ad fingulas narrationes producit laudatque adhuc
fuperfti tes telles, ut ad hiftoricam fidem adftruendam nihil fupra defi-
derari poftit . Reliât îtaque ut nec in ceteris mentiri voluerit Severus, aut
potuerit. Sed Glericus, cui flat pro rations voluntas, hæc flocci omnia fa-
c it, dc fidenter, immo infolentilfime, ita pronuntiat :
l dl protefle aux chapp. 1. <£? Proteftatur capite I. dt X XV . dc
I I . qu il n a rien écrit qui ne X X V I I . Vitæ S. Martini, fe nihil
fu t veritable , ô* dont il ne fe fû t bien fcripfiffe qiïod non efiet verum,quod-
informe , foit de S . Martin lui même, que probe non didiciffet vel ex ipfo S.
foit .des .autres, mais c* efl encore là Martino, vel ex aliis . verum ea erat
une partie du rôle , qu’ il avoit entre- perfona quam fibi fumferat a^endam;
pris de jouer: il n’ avoit pas réujjj, maleque ipfi res celfiffet , S,-ante-'
s ’ il s\etoit demafqué, avant que la quam comoedia finem habuilTet, il-
piece fu t finie, dec. Iam depofuiffet.
yideamus poftremo, num quæ de Martino vivente a Severo narrantur
mira de conluetas naturæ leges prætergredientia , ejus perfonæ de me-
ritis , .atque , ut ita dicam , indoli fan&itatis refpondeànt , nec ne.
Profeélo fi unus Severus de Martino mira dixiffet , ceteri omnes fîiuif-
lent, locus effet aliquis dubitandi, num ei foret fides præftanda : nunc
vero cum Martini jam mortui miracula teftentur de prædicent omnes
provinciæ , ætates omnes de innumerabiles pæne feriptores , cum ejus
gloria to ta Europa ceieberrima fuerit ftatim ab ejus excelïii, multifque
deinceps fæçulis perduraverit de adhuc duret j quis jure fibi perfuadeat
Severum falfa ejus viventis venditalïe prodigia? Prætereo Profperi Pi-
theeani de Idacii de Martino teftimonia in Chronicis , quibus eum ob
miraculorum frequentiam maxime illuftrem prædicant •: prætereo alios
qui peculiare aliquod eidem retulerunt acceptum mirificum beneficium :
paueps led maxime infignes au&ores proferam. Vix anni fexaginta aut
paullo amplius a Martini morte effluxerant, cum S, Perpetuus Bafilicam
quam fuper ejus tumuhim S. Briccîus exædificaverat, in ampliorem de fplen-
didiorem fo.rmam exftruxi.t.. Verfiis quos ejus parietibus ipfe Perpetuus
inferibendos çuravit , quofque, ut promifimus, in Appendice I. infra da-
bimus , multa habent de miraculis quæ per illud tempus ibidem patra-
bantur. Præterea idem Perpetuus ,au£tor fuit Paullino Petrocoricenû,
ut yerfu defçriberet .tum miracula quæ profa oratione feripferat jam pri-
dem Seyerus .( de cuj.us fumma in feribendis Martini rebus fidè luculen-
tiffimum tefti.mpnium habetur libro V . , quod nos infra cum ceteris refe-
remus) turn alia non pauca quæ ipfemet faffa viderat de in charta pro-
Pr*a manJ.1 hgnata eidem Paullino miferat; quæ proinde pro authenticis
habenda funt . Sane hue fpeâans ille libro VI. verfu 28. de feqq., hæc
habet ; ™
Perpe-
Perpetuus felix dofto ( 1. do flor juxta Jureti MS. ) vifturus in oevo ,
JsLon fama incertum narrat , nec credulus aura
Rumorem attentas proper at vulgare per aures:
Cor am v i f a probat , teflis fidijflmus ad fl a t .
JnfpeSlæ ajfertor fidei, miracula prodit
JLuminibus oblata fuis , & tradita votis.
Ibidem pergit narrare quæ hominum frequentia effêt y qui concurfus ad
Martini reliquias venerandas.
Hue ex diverfis certatim partibus orbis
xîgmina conveniunt , numerofas millia cauffas
Multiplicant, iterantque preces. dat gratia velox
Optât a pietatis opem : lætantur ovantes
Emenfi fruftum celerem fe ferre laboris.
Centum circiter poft annis eadem miraculorum gloria celeberrimunt
erat S. Martini fepulcrum : ita enim circa ea tempora feribebat S. Nicetius
Trevirenfis epifcopus ad Reginam Chlodofvindam , ex miraculis D.
Martini de aliorum San&orum adverlus Arianam perfidiam veritatem
catholicæ fidei adftruens : Hic (Alboinus rex Arianus ) ß jubet ( 1. lubet )
ad Dominum MartinUm per feflivitatem fuam, quam undecima die facit Ho-
Vember, ipfós (Arianos puta Sacerdotes) mit tat, ibi ? f i audent, aliquid
præfumant, ubi ca cos hodie illuminari confpiclmus, ubi furdos audit um mutos
fanitatem recipere. nam quid dicam de leprofis, aut de aliis quamplurimis ?
quantumcUmque debilitate percujfl funt , ibidem per ßngulos annos alii & alii
fanant ur . Fort affe dicunt ( forte dicant j fed locus omnino corruptus de muti-
lus eft ) conflngunt vel cacosj qui cæci a nativitate effe videntur . Quid dicam?
cum inde illuminator confpicimus, ad propria Deo mifer ante fanos r evert i videmus.
Circa idem fere tempus Venantiiis Fortunatus quatuor editis libris
iterum verfu exprelfit Severï opufcula de S. Martino, in quorum poftremo
circa finem narrat, ut morbo oculorum ipfe Ravennæ lanatus fuerat
oleo inundus ex lampade quæ ante ejus imaginera in quodam templo ar-
debat: quæ illi cauffa fuit ut inGalliam proficilceretur ad Martini lepul-
crum adoraturus. Idem etiam Gregorio , qui poftea Turonenfis epifcopus
fuit, referre erat Iblitus multa quæ in tota Italia Martini invocato
nomine edebantur miracula , ex quibus aliquot lib. I. Miraeulonun S.
Martini ab eodem Gregorio narrantur. Hic enim , ut notum eft, quatuor
libris collect quæ de Martino maxime admiranda éx certis teftimo-
niis audierat,vel quibus ipfemet teftisoctilatusinterfuerat: alia etiàmin-
feruit libro cui De Gloria C'onfefforum titulum fecit, nec non Hiftoriæ Francorum
: de quibus in univerfum dubïtare nefas omnino fit. Hæc porro
omnia quæ commemorata fimt, quo fpeftent, facile quffque per le vi-
det . aut enim una cum Severo mendaces Gregorium dt Fortuna turn,
falfum Nicetium, vanum Perpetuum dt Paullinum , viros dignitate , pie-
tate , feientia etiam, prout ilia ferebat ætas, primafios; ceteros autem o-
mnes ubiqiie gentium homines hebetes , ftolidos, talpas fiiiffè fîngas a-
nimo oportet ; aut verïfîïma elïê fateri debês pleraque omnia quæ, licet
naturæ vires luperantïa de prorfiis admirabilîa, partim ipfi de Martino-
jam mortuo narrant, partim a Severo an tea litterïs confîgnata de Martino
vivente iïdem de ampleftuntur de adftruunt -
C % $. X T ;