futura &c. Quid enim ? fu r tales ne animos fuorttm , idefl Arianorum vocaret
Confiantius, quos omni ope tuebatur ? immo verbis Ulis Atbanafianos perfpicue
inteïlexit. Deinde res ipfa clamat : miferi nempe Atbanafiani, ubi epifcopos fi.
bi adverfos, quia jam partium numéro (fie) vidèrent, at que adeo certo fü r eut
adfuturam impunitatem beneficio epifeoporum, at que de conciliabulo Mediolanen-
fi id experti modo fuijfent , earn fynodum videlicet ejfe faéiionem & violent am
grajfationem (S fynagogam malignantium ( ut eam H ilarius vocavit ) ubi
A rianis amnia concejfa , Catbolicis denegata omnia , fupprejfaque eorum in di-
cendo libertas, at que fynodus «irpxxTos dim ijfa , tefte Sogomeno lib.q.. cap. n . ,
porroque ipfi ab Arianis yexarentur, injuriis afficerentur C atbolici. . . ju d icial
implorare fa s duxere, judicefque adiere, quos infuper ju ris religiofos feiren t.
E t ita quidem alferutra e duabus poflerioribus fententia bujus legis verijjima efl ,
illis qua d ix i argumentis .
18. Hæc omnia Gothofredus : quibus tarnen facile refponderi poffit :
primo , catholicos epifcopos epifcoporum judicium nullo tempore declinaf-
fe , -dummodo rite & fecundum canones haberetur : contra Arianos in fpe-
ciem quidem epifeopis judicium epifeoporum permifilfe , re ipfa autem.
Imperator! & ejus fatellitibus id totum dedilfe confiât vel ex.una Medio-
lanenfi fynodo. fecundo, eo tempore poriffimum de quo quæfiio eft , ex
jam diäis conftare, id magnopere in votis fuiffe catholicis , ut fæculares
judices de clericis, quod generale nomen epifcopos potiffimum defignat,
non judicarent. quis itaque credat, ipfo eofdem tempore ad fæculares judices
Arianos traxiffe/ at quos demum judices ? qui enim catholicis contra
Arianos faviffent, Imperatore palam hos fovente ,, illos opprimente?
A t , inquit, Conftantius lege lata catholicos contra Arianorum op-
preffionem non juviffet, hofque tam malis verbis accepiffet, fUriahs nempe
anisnos appellando ? Id faftum ab eo puto, ut a fe invidiam amoliretur,
quam recens Mediolanenfi conciliabulo fibi conciliaràt : ad quod potiffimum
conciliabulum refpexilfe opinor patres qui cum Hilario , ut diceba-
liius, hunc libellum fupplicem ei paullo ante porrexerant in quo licet
nomini Imperatoris parcant, ne eum , dum placare volunt, vehementius
infiamment ; ipfum tarnen tacite Imperatorem de officio fuo ferio: monent.
turn aliis , turn præcipue his verbis ». %. Intelligit_ fingulayis & admirabi-
lis fapientia tua non decere, non oportere cogi & compelli invitos $$ répugnantes ,
ut fe b is fubiiciant & addicant v i opprejfi, qui non cejfant adulterina doftrina
corrupt a femina adfpergere. Idcirco laboratis (3 falutaribus confiais rempubli-
cam regitis, excubatis. etiam vigilatis , ut omîtes quibus imperatis , dulcijji-
ma libertate potiantur, &c. Valde autem appofite Conftantius feu quifquis
ejus legis verba compofnit , contumeliofa ilia appellatione Arianos tradu-
cit, ƒuriales animos vocans ; nempe ut catholicis blandiretur, qui Arii fe-
dlatores aliquando Ariomanitas, quafi ’xpup.xn'0-xi , fcilicet Marte furentes,
ut notum eft, non frigida neque infulfa allufione per contemtum nomi-
nabant. Neque tarnen callidus Imperator , dum hanc tulit legem, fince-
ro animo in catholicos fe geffit; fed jam turn habito confilio, puto,cum
Saturnino, Urfacio & Valente, quos latæ in ipfos excommunicationis dolor
in Gallicanos patres maxime incendit , id machinatus fuit quod anno
fequenti factum videbimus , ut hac eadem lege Hilarium , aliofque ex
Galliæ epifeopis ad Beterrenfe concilium cogeret, ut in eo Hilarius fa-
ctione Saturnini condemnaretur . Hanc nos arbitramur Conftantio cauffam
feribendæ ad Severum fupra allatæ epiftolæ ; quem cum nullo diemitatis
chacharaftere
defignet , quis fuerit ignorare fatemur ; neque tamen ullate-
nus alTentiri poffumus eidem Gothofredo , qui fufpicatur hunc elfe Severum
ilium epifeopum Raveunatem qui Sardicenfi concilio interfuerat :
qui fi ea infignitus fuilfet dignitate, non omififiet profeflo eum epifeopum
appellare in falutatione fua Conftantius . fed nec epiftola hæc ad epifeopum
, puto, fuerat mittenda, fed ad fæcularem aliquem judicem ex pri-
marii's, qui fortafle fuerit Vicarius aliquis fub Præfecto Prætorio Galliarum .
19. Sed fatis multa de hac lege & contra Gothofredum difputavimus :
cetera ex ordine perfequamur. Saturninus itaque Arelatenfis , homo, ut
eum Severus appellat, impôtens & fa ttio fu s, ægre ferens fe a communione
ceterorum epifeoporum Gallorum nominatim utcanceratum membrum re--
feiffum , qua pollebat apud Imperatorem gratia , præcipue operam in id
ipfum conferentibus Urfacio & Valente, eadem qua Saturninus fententia
damnatis j quo vicem Hilario rependeret, ab Imperatore Conftantio eliaiit,
ut ad fynodum Beterris prope Arelate a fe cogendam convenire compel-
leret Galliæ epifcopos , Hilarium certe nominatim . Rem omnem aperit
ipfe Hilarius libro contra Conftantium ». a. poll ea quæ fupra retulimus.
Oui poflea per faliionem eorum pfeudoapofiolorum ( fcilicet Saturnini , Ur-
facii, Valentis ) ad Biterrenfem fynodum compulf us ( antea editi, Quibus poflea
, fcilicet Gallicanis epifeopis . . . compulfis ) cognitionem demonjlranda
bujus barefeos obtuli. fed h i (fcilicet pfeudoapofioli fupra nominati) timentes
publica confcientia , audire ingefla a me noluerunt, putantes fe innocentidm fuam
Chriflo pojfe mentiri, f i volentes nef cirent, quod gefiuri poftmodum ejfent feien-
tes. fed & libro De fynodis ». z. Pofl fynodi Biterrenfis profejfionem, in qua
patronos bujus barefeos ingerendd quibufdam vobis teflibus denuntiaveram .
Habita hæc fynodus eft anno C C CLV I. cum adhuc Julianus Cæfar non
longe a Beterris , fcilicet Viennæ , effet . itaque certior fieri potuit de
omnibus quæ ibi gefta funt : nifi malimus opinari , per eos dies quibus
fynodus habita fuit , adfuiffe Beterris , ita volente Conftantio , ut fua
præfentia ei fynodo majorem auftoritatem conciliaret. Ex allatis porro
verbis Hilarii difeimus, ipfum ftatim de fide difputationem & quæftionem
de epifeopis hæreticis propofuiffe j fed ab adverfariis minime auditum . ex
aliis autem ejufdem Hilarii locis conftat , graviffimis criminibus a Saturnino
oneratum., & epifeopatu indignum judicatum . fic ipfe in libro
contra Auxentiiim ». 7. Damnatum quondam-me a Saturnino audi-
ri ut epifeopum non oportere. cujufmodi fuêrint illæ accufationes , colligi
non poteft ex verbis infra citandis ex lib. II. ad Conftantium ». z. : id
unum ex iis elucet, obiefta crimina fuiffe laitro etiam viro indigniffima.
Neque tamen tanto in fan&iffimum virum infliffo dedecore exfaturata eft
Saturnini rabies , quoad eorumdem ad Imperatorem criminum reo de-
lato, per fubreptionem tandem injpetravit, ut una cum Rhodanio Tolo-
fano epifeopo in exfilium deportaretur. Ex iifdem Hilarii verbis tamen
aperte colligitur, Jitliantim Hilarii innocentiam agnoviffe, & eumdem in
fe (licet fruftra) fufeepiffe defendendum apud Conftantium Auguftum.
en ipfa : E p if copus ego fum in omnium Gallicarum ecclefiarum communione ,
licet in exfilio , permanens , & ecclefia adbuc per presbyteros meos communio-
nem difiribuo . Exfulo autem non crimine, fed faffione , & fa lfis nuntiis fynodi
apud te Imperatorem pium , non ob aliquam criminum meorum eonfeientiam
per impios homines delatus . Nec levern habeo querela me a teflem dominum meunt
religiofum Cafarcm tuum Julianum , qui plus in exfilio meo contumelia a malis ,
quam