35« A P P E N D I X P R I M A .
dorent vov.avit. magnum efl , ut ferunt, opus , nominandumque , )V &ow-
m» faits viri fadum y talés vir fecijfe debuerit. bu jus me parietibus infcribere
Jupradidus Sacerdos hoc epigr anima compel lit , recenfebis \ ut efi in bis
quacumque depofcif privilegio caritatïs imperiofijfimus. Atque utinam molis il-
Uus pomp am five donaria nil bujus obfequii turpet oblatio . quod ƒecus fore
plurimum timeo : nifi for jit an inter omnia venufla fie epigr ammatis ifiius fcedi
t as placeat , ut niger ntevus candi do in cor pore, qui quidem folet fic face-
re rifum, quod accipere fujfragium. fed quid bine ( forte heic) ampli us? pone
fifiulas tpfe pafiorias y & elegite no fir ce, quia pede claudicat, manum porri-
ge . Hi porro verfus inferipti dicuntur in abfida , ideft in parte bafilicæ
nobiliori 6c maxime cenfpicua, in qua altare collocari folet: quo in loco
fepulcrum S. Martini pofitum fuerat a Perpetuo , referente Gregorio lib.
X. cap, ultimo j de quo tamen infra agemus,
( 13 ) Depôs. Defignatus videcur hac voce , ut alibi , locus file , in
quo ea quæ fequuntur, delcripta fuerint, itaque depojl legerim ,fcilicet in
bafilicæ latere i'llo , quod abfidi opponitur. Depofl fane mediæ latinita-
tis vox eft, de qua Du-Cangius : lîc de ante a , defttb. Sed cum hoc loco- fê-
quatur Depofitio , librarius ambiguitate vocum forte deceptus Depôs. feri-
pfit , quail & hie Depofitio effet legendum . Ceterum quæ fequuntur,
Paufavit in pace dni node media , alibi , 1c. DilTert. II. nuin. 24., ita in-
terpretati fnmus, quali Dominica node media feriptum effet, fperantes con-
jeduram noftram ope aliorum codicum pofle a nobis confirmari : quod
cum minime præftarc potnerimus , rem adhitc in.medio relinquimus : non:
omittimus tamen monere in Chriftianortnn Epitaphiis , cujufmodi hoc
fere eft , fæpiftime occurrere <*>in pace & has formulas quiefeit in pace , dormit
in pace, 6cc. nullibi tamen x quod feiamus, addi vocem Domini.
( 14 ) Hic ovat ex utero fan dus Baptifi'a Joannes : nimirum in hac balili—
ca nativitas S. Joannis Baptiftæ ceiebrata fuit : liabetur enim inter fta-
tiones S. Perpetui, N a ta li, S . Joannis ad bafilicam Domni Martini. Natale
autem proprie didum, non, ut fæpius fit, diem obitus fignificari, hinc patet,
quod ibideni' habeatur, Pajfione Sandi Joannis, ad bafilicam in baptiflerio.
Sequuntur Felix 6c Vidor martyres : fed cum multi* in facriy ecclefîæ tabulas
eo nomine recenfeantur, difficile eft ftatuere quinam potiflimum hie
dtfignati fuerint. Facile tamen mihi perfuadeo utrumque elfeFelicem &
Vidorem ilium , quorum Mediolani memoria in honore erat , quorum-
que meminit S. Ambrolius Comm. in Lucæ'cap. XIII. Cur id mihi perfua-
deam>,- ex iisquæ deGervafio 6c Protalio martyribus itidem Mediolâneh-
fibus dicenda funt , planum fiet . Poll Felicem itaque & Vidorem poni—
tur Ger^afiusPi'otafiufque, quorum reîiquiæ a 5 . Àmbrofio inventas fum-
mo in honore habitæ funt. earnm partem non parvam habuit S. Marti-
^us, quæ in ecclefia fub eorum nomine Deo dicata ab Euftochio collocate
, in alias' deinde afltiquiores ejus civitàtis balrlicas difpertitæ funt.
Greg. Tur. lib. X. cap. ultimo in Euftochio: Ædificavii etiam ecclefiam•
intra muros civitatis , in' qua rcliquias Sandorum Gervafii & Protafii martyr is
£ leg. martytum )/ condidit , quæ Sando Martino £aliq: libri edrti, a Sando
Martino y fed perperam) de It alia' funt delà tee , ficut Sandus Paullinus in
epiflol'a fua meminit. & 'lib. I. de Gloria Martyrum cap. 47. quod eft de-
Gervano & Protalio , de quorum reliqmis quia maxime Turonica urbs fenio-*
A P P E N D I X P R I M . A . 397
res ecclefias continet illuflratas ( locus mendofus ) )fed j$ per totum Galliarum am-
bitum Deo propitio dil at at tc funt. . . .ex quibus Sandus Martinus mult a fufee-
p it , ficut Paullini beatiffimi narrat biftoria. Uno eodemque itaque tempore etiam
Viftoris Felicifque reliquias-Turonos ad Martinum a S. Ambrofio milfas
omnino probabile eft. Non nihil fane difficultatis pariunt ea verba quas
fequuntur : cruce ,ƒanguine , morte\ nam videntur innuere aliquos ex laru-
datis quinque martyribus cruci fuilfe affixum , quod nee Gervalio aut
Protalio, nec Viftori aut Felici, quantum eorum Ada referunc, conve-
nire poteft. Verum ea vox in fignificatione minus ftrida quodcumque
generatim fupplicium connotat : congruitque etymologia, nam a crucian-
do dida crux fuit.
( 1 5 ) Bitfebii tibi fanda fides. Ita MS. liber, fed illud Eujebii nec verfus
menfura, nec verborum fenfus, nec hiftoria patitur: itaque minime
dubitavimus legendum elfe : S i tibi fanda fides .
( 1 6) Hasc & quas fequuntur, habentur fere omnia apud Gregorium
Tur. lib. II. H. F. cap-14 ., fed ex noftro codice emendari polfe & debere
mihi videntur. nam primo , quod in Turonenli plerique legunt, Habet
in longum pedes centum quinquaginta quinque, alii vero pedes centum fexa-
ginta ( ut edidit Margarinus de la Bigne in Biblioth. PP ., & Ruinartius ) ap-
paret hanc fecundam ledionem priori elfe praferendam . quod , fecundo , ibidem
omnes editiones ( noviftlma etiam Ruinartii, quae nec aliquam profert
varietatem fcripturie ) prasferant, Fenefiras in altario triginta duas, in capfo vi-
ginti j columnas quadraginta unam j in toto adificio fenefiras quinqu agint a duas , co-
lumnas centum viginti j nunc primum ex hoc MS. funt omnino corrigendie :
jiam in gravifllmi momenti re pectant. Sane ea prava ledio in tranfver-
fum egerat Du-Cangium , u t, cum in altario feneftras triginta duas , in
capfo viginti tantum fuilfe legeret ; pasne flbi perfuaferit capfum aliud
fuilfe quam earn ecclellie partem quam.navim dicimus: quod tamen ex codice
noftro manifeftilTimc apparet , cum corpus ecclelias idem capfum ap-
pellet. Legendum itaque omnino eft & hac & aliis de caulfis, quas pru-
dens ledor ex diligenti collatione per fe dignofeet , ut in libro MS. F e nefiras
in altario X X X I I . , columnas X L I . , in toto <edificio fenefiras L X X I I . ,
columnas centum viginti. ita enim quadraginta feneftras 6c columnas feptua-
ginta numero quas fuperfunt ab ea parte quas altarium dida eft , feu abfis ,
ad capfum referuntur, quod quidem , licet multoquam abfis longius,non
tanto tamen indigebat lumine,u£ ilia, in qua facras lediones habendas 6c
divina officia erant celebranda. (Xiod vero* columnarum numerus fere du-
plo major fit numero feneftrarum , id fadum fortalfe,vel quod ad lingula
intercolumnia una feneltra alternis ad. meridiem 6c boream vicibus Ilia
fuerit, vel quod alterna intercolumnia duas haberent feneftras . Idem
Gregorius Turon. eodem libro II. cap. 16. delcribit ecclefiam, quam S.
Namatius apud Arvernos ledificavit , habentem in longum pedes centum quin*
qu agint a } in latum pedes fexaginta j in altum infra ( fcil. intraj capfum ufque
earner am pedes quinquaginta j inant e abfidem rot undam babens , ab utroque
latere afcellas (feu alas) elegant i confirudas opere: totumque adificium in mo-
dum crucis ( nimirum, alarum fpatio deculfantc longitudinem ecclefia;)
habet ur expofitum. habet fenefiras quadraginta duas, columnas feptuaginta , ofiia
odo. quas non parum inferviunt ad illuftrandam 6cconfirmandam Martinian®
ball