
Miracula de foramine in pavi............. la multiplication du bois de la
mento ecclefiæ montis Oliveti. * ... vraie Croix & autres fembla blés: y dont
de multiplicatione ligni Dominicas on débitait un nombre prodigieux, éto-
crucis, & aliquot fimilia, quæ infinita ient f i faciles à faire > é? f i pleins d* o-
prope numéro venditabantur, adeo fient at ion, que je ne fçaurois croire, que
faau facilia erant,eamque oftentatio- les gens fages y ajoutaient foi .
nis fpeciem præferunt, ut mihi per-
fuadere non pofsim viros fapientes
ipfis fidem adjunxifle..
Demus aliquid hoc loco Clerico y ôc mitius cum ego agamus. demus,
inquam , fuifle jam tum multos ex clericis , nonnullos etiam ex epifco-
pis «<*/>oxs/>î«s , ut Apoftoli verbo utar, turpe lucrum feHantes , ôc ob ava-
ritiæ ftudium officio fuo non rite ôc fände fungentes . at non omnes
ejufmodi fuifle concedere poflumus. non erat fane ejufmodi S. Martinus,
non Paullinus Nolanus , non Severus ipfe : quorum primus pauperri-
mam femper Ôc ab omni pecuniæ defiderio alienam vitam fedatus eft, alter
ex opulentijjimo divite , ut cum Auguftino loquar, voluntate pauperrimus
copiôfijjime fanftus fuit, poftremus denique cum primum fandius vitæ
inftitutum arripuit, patrimonium pinguiffimum etfi non re univerfum ,
affedu certe ôc voluntate a fe alienavit. Hujufmodi præterea non fuerunt
(ut Græcos Patres fileam) Ambrofius, Auguftinus, Hieronymus , alia-
que multa ôc clariffima Ecclefiæ lumina, qui non modo ipfi ab omni fpe-
cie avaritiæ fummo ftudio fibi caverunt, verum etiam in aliis verbis ôc fcri-
ptis acriter infedati funt turpifiimum hoc vitium. Multa habet Severus &
in Hiftoria ôcin Martini Vita contra viKxpyo&'ctv & alia clericorum monacho-
rumque vitia : Hieronymus itidem vehementiflime invehitur multis im
locis in ecclefiafticorum fuperbiam, Iuxum, habendi defiderium : neuter
tarnen, quod animadverti maxime velim, ne verbum quidem habet, quo
ipfis vitio vertat, quod falfis m i r a e u l i s x « eA>' fucum populo face-
rent , non omifluri eadem libertate hoc ipfis crimen exprobrare, qua tot
alia turpiffima & chriftiano nomine indigniffima flagitia.exprobrant. Quid ?
quod iidem qui longiffime ab acquirendi ftudio abfunt, qui vitæ incul-
patæ & innocentilfimæ fama præcellunt, miraculis Sandorum enarran-
dis & fcribendis utilem fe Ecclefiæ , Deoque gratam operam navare
perfuafum habent & profitentur. Videas itaque nihil penitus valere Cle-
rici calumnias ad fidem eorum infirmandam- Quæ fequuntur de chriftia-
norum dogmatum corruptione quarto jam fæculo fieri ccepta , vulgarts
neotericorum heterodoxorum 6c putida .blafphemia eft y a multis ex no-
ftris fatis fiiperque confutata.. nos adum non agimus : quin immo multa
prætermittimus brevitatis caufla y ut quæ potiora flint attingamus : cu-
jufmodi funt quæ fequuntur apud Clericum , quibufque præclaro operi
dignam coronidem impofuit.
§. X V .
Clericus def enfionem S . Martini & Sulpicii Severi in fe maligno animo
fufcipit, quos ipfe immeritos accufaverat ;
S i Von demande d*ou vient que les
perfonnes éclairées ne s* oppofoient pas
à cette efpece de comédie ; il efl f a -
' elle de repondre, Æ*il ny et oit pas tou-
jours
Si quis itaque quærat qui fadum
fuerxt, ut hujufmodi fidionibus lar-
vam detrahere non curaverint viri ce-
teroqui fapientes ; facilis refponfio
eft :
jours aisé de réfifier au torrent, qu* il.
y avoit beaucoup de danger à le faire,
(ÿ que nous ne fçavons pas tout ce qui
j y efl pafsé autrefois. On voit néant-
moins par quelques endroits de Sulpice
Severe , quy on lui reprochoit d y avoir
mêlé beaucoup des menfonges dans la
vie de S .Martin. on ny a quy à lire fa
première lettre , (ÿ la fin de fon premier
Dialogue . . . . . . Ajoutez encore
que de gens, qui étoient d yailleurs gens
de bien y & perfuadez de la vérité de
la Religion Chrétienne y tels quy étoient ,
comme je le crois , S.Martin , S . Paulin
y & Sulpice Severe y ayant trouvé
les peuples dans le goût des miracles ,
<£? peu capables de fe payer des meilleurs
raifons, ont crû quy il valoit mieux
les laiffer dans cette prévention , M
sy en fervir , autant que l y on pourroit y
pour les confirmer dans la fo i, <& les
porter à la Vertu y que d y entreprendre
inutilement de les en guérir y <& de ri-
fquer de les jetter par-là dans l y incre*.
dulité , çÿ dans le Vice. C y efl ce qui
faifoit quy ils fe prêtoient quelque fois
eux mêmes à cette efpece de tromperie,.
avantageufe , comme ils croyoient , à
ceux y qui étoient trompez > & qu'ils
fuivoient le goût de fon fiecle. Nous
voyons aujourdhui des exemples tout
femblables , & qui [ont trop connus y pour
s* y arrêter. C y efl , comme il me fem-
ble y ly unique moyen , qui nous rejje,
pour fauver à prefens dans les lieux
où ly on efl plus éclairé, ly honneur des
Anciens, en particulier celui de S .
Martin de Tours & de Sulpice Severe
y qui my ont donné occafion de faire
ces remarques.
P R Æ F
eft : non femper licnifle corn muni
fententiæ obfiftere , immo rem maxime
pericitli plenam hanc fuifle: nec
nobis efle comperta quæcumque ela-
pfis temporibus accideruiit.Nihilomi-
nus ex quibufdam Sulpicii Severi locis
colligitur, ipfi ex probra turn fui fife,
multa in Martini Vita ab eo con-
fida. fufficiat infpicere ejus primam
epiftolam, finemque primi Dialogi..
.. Ad hæc accedit, quod viri alioquin
boni 6c de veritate chriftianæ religio-
nis perfuafi, cujufmodi fuerunt, ut
ego credo,S. Martinus, S. Paullinus
6c Sulpicius Severus,cum vidèrent po-
pulum miraculorum ftudio captum
6c minus idoneum qui folidiora argumenta
perciperet, præftare exiftima-
runt eum in fua ilia falfa opinione re-
linquere , eaque uti, quantum pof-
fent , ut in fide eum confirmarent
6c ad virtutem accenderent quam
fruftra aggredi ex ejus animo avel-
lere præconceptam iliam opinionem ,
eoque pado periculum fubire eum-
dem in incredulitatem Ôc vitia im-
pellendi. Hoc ipfum in caufla fuit,
quamobrem ipfi fe aliquando accom-
modarint fallaciæ hujufmodi, utili,
ut ipfi putahant, iis qui decipieban-
tur y 6c fæculi fui indoli genioque ob-
fecundarint . Nu ne etiam ipfi vide-
mus exempla aliqua omnino fimilia ,
fatifque cognita , adeo ut non fit opus
in iis immorari. Hæc, meo quidem ju-
dicio, una nobis ratio reliqua eft , qua
in tu to collocari poflit hoc tempore
in il lis regio nibus in quibus homines
magis fapiunt, antiquorum exi-
ftimatio ôc honor, S. Martini præ-
cipue Turonenfis 6c Sulpicii Severi,
qui his obfervationibus cauffampræ-
buerunt.
Pofteaquam calumniis in Sulpicium, in Martinum inque alios omnes
illorum temporum fandiflîmos viros evomendis rabiem fuam furoremque
fatiavit Clericus , mutata mine perfona ipforum in fe fufcipit patroci-
nium ; joco ne ôc luforie, an ferio ôc ex animi fententia, ambigi poflit.
in eo fane res ipfi adeo perbelle cedit, ut multo magis patrocinando
quam accufando famam ipforum nomenque laceret. Verum enimvero in
eo funt ipfi gradu faftigioque locati, ut ab tali homine nihil aut orna-
d z menti