teria tam felicîs hiftoriæ pervulgata teneatur . primus eum Romane
urbi vir fhidiofiflimus tui Paullimis invexit : deinde cum tota cer-
tatîm urbe raperetur, exfultantes librarios vidi, quod nihil ab his
quæftuofius haberetur ; liquidem nihil illo promtius , nihil carius
venderetur. Hic navigations meæ curfum longe ante prægreflus ,
cum ad Africain veniffem , jam per totam Carthaginem legeba-
tu r . folus^enm Cyrenenfis Hie presbyter non habebat:fed me lar-
4~pfît . nam quid ego de Alexandria loquar ? ubi pæne
omnibus magis quam tibi notus e ft. hic Ægyptum > Nitriam, The-
baidam ac tota Memphitica régna tranfîvk. hune ego in eremo a
quodam fene legi vidi : cui cum me familiärem tuum efie dixiffem*
& ab illo & a multis fratribus hæc mihi injun&a legatio e f t, ut r
£ umquam teyras iflaste încolumi contigiffem, ea te fupplerecom-
pellerem quæ in illo tuo l'ibro de virtutibus beati viri profeflus es
præterifle. Age ergo, quia non ilia a te audire defidera quæ fcri-
pta fufficiunt, ilia quæ turn vel propter kgentium, ut credo, fa-
flidium præterifli, multis id una mecum a te pofeentibus explicen*
XXIV. tu r . Equidem Poftumiane, inquam , cum te jamdudum de San&o-
rum virtutibus intentus audirem , tacitis ad Martinum meum cogitât
ion i-bus recurrebam, mérita perfpiciens omnia ilia quæ lînguli
dir
materia tam felicis bifioria) Vocu-
lam tarn, quas in Vulgatis defideratur ,
iapplevimus ex Cap. Brix. Ven. Blvil. 'Aid.
& Gifelmo.* mox pro pervulgata Ven; &
Par. habent permulgata.
1 primus eum Koman<e urbi ) Ven.
primum . Brix. & Momb- Primus enim.
Cap. Rom<e urbi.
4 quafiuofius ) Pkt. Sc BiV. fiudioJTus.
5 navigationis meat cuff urn longe ante
pr<egrejfus ) curfus erat in Vulgatis: nos
curfum reftituimus ex Cap. Brix. Momb.
Aid. pragrefius autem uno Cap. ftiffra-
gänte fidenter pro progrefltis3 quod eft in ce^
teris omnibus librrS, fubftituimus.Sic Gifeli-
nus: LONGE ANTE PROGRESSUS.
JtaLaz-omnefque libri m.ffecl procut dubio
mendofe. fubfiituerem prasgreftus, vet Ion-
ge antegreflus , Vel litura aliqua vetus
alterutro me moveret.
6 cum ad Af. venijfem ) Cap. Brix.
Momb. ueni.
iz iyt ab illo & a multis ) Laz. jam
habituro a multis ƒ.
1 3 te incolumi ) Cap. te incolume.
* 4 profeffus es prat erifie ) Brix. Momb.
& Laz. te profefius es praterifje . Vide
i'upra Prologum Seven in Martini Vi-
tam. Greg. Tur. de Glor. Conf. cap. 6.
utrumque, ut puto, locum Severi prseoeufis
Habens Hæc fer ip fit ; PTurima qui-
dem fecit fMartimis) in hoc fæculo, de
quibus Scriptores ejus vita mult a prater-
ieirunt , dum faßidium arcere detraben-
tium adnifi funt , ne non crederentur ah
his qui bonorum fanftitatem Unguis ve-
rteßeis rmpugnare farpius volunt. fed nosy
qui quotidie indigni qui dem cernimus ejus
miracula ad fepulcrum. . . . abfurdum du«•
ximtts j ß ea qua evidenter ab eo prius
gefla cognovimus, fileamus : quia fi quis
efi adhuc in f delis (y> amulus ut hac non
credat, accedat ad bafiUcam, & videbit
quotidie fa* nova agi, ijpqua fail a- dud um
fuerant, iterari.
15 quaferipta [uffici nnt )Laz •qua. feriptd
fuerunt.[ujficiunt autem eft pro praflofunt.
16 ilia qua turn vel propter ) Brix. fed
ilia qua . Venv & Pat. qua tu vel. in
Cap. deed turn, ^n Momb. ve l.
i 7 multis id una ) Ita Cap. Brix. Pat.
Ven. Bivil. Aid. Laz. male in- Vulgatis
multis in una.
18 de S- v- intentus audirem ) Pat. Bivil.
& Aid. de f. v- loquentem i. a. In
Cap. deeft intentus.
19 tacitis cogitationibus recurrebam
) Brix. tacitus . Cap. me convertebam.
20 merito perfpiciens ) Brix. Sc Pat.
profpiciens .
diverfa feciflent, per unum iflum facile compléta . Nam cum ex-
celfa retuleris ( quod mihi dixiffe liceat pace Sandtorum ) nihil a te
penitus audivi, in quo Martînus effet inferior, fed ficut nulhus umquam
cum illius viri meritis profiteor conferendam effe virtutem,
ita & illud animadvert! decet, iniqua ilium cum eremitis vel etiam
anàchoretis conditione conferri. illi ènim ab omni impedimento li-
beri cælo tantum atque angelis teftibus, plane admirabiha docen-
tur operari : ifte in medio ccetu & converfatione populorum, inter
clericos diffidentes, inter epifeopos fævientes , cum fere quotidianis
fcandalis hinc atque inde premeretur , inexpugnabili tamen adverfus
omnia virtute fundatus ftetit > & tanta operatus eft , quanta ne illi
quidém quos a te audivimus effe in eremo vel fuiffe , fecerunt. ac
ft illi paria feciffent, quis judex tam effet injuftus, ut non lftum elle
potiorem merito judicaret ? Puta enim iftum fuiffe militem qui pu-
snaverit in iniquo loco , & tamen vidlor eyaferit > illos; autem æque
compone militibus, fed qui ex aequo loco aut etiam de fuperiore cer-
taverint: quid ergo ?etfi omnium- una vidloria eft, non poteft omnium
effe par gloria . & tamen cum præclara retuleris, a nemine retubfti
mortuum fufeitatum : quo uno utique te neceffe eft confiten Martino
neminem eonferendum . nam ft admirandum eft , quod ilium
Æsyptium flamma non attigit ; hie quoque fepius^ imperavit
incendiis . ft revolvas quod anacboretis feritas beftiarum vi-
; hie familiariter & rabiem beftiarum & ferpen-
compefcuit . quod fi ilium conféras qui immun-
obfeffos verb! imperio ac etiam fimbriarum vir-
; ne in hac quidem parte inferiorem fuiffe Marti-
6la fuccubuit
tium venena
dis fpiritibus
tute curabat
num multa documenta funt . fi etiam ad ilium recurras qui
fetis fuis pro vefte contenus putabatur ab angelis vifitari ; cum
ifto angeli quotidie loquebantur. jam vero adverfus vanitatem atque
jaélantiam ita invidlum fpiritum geffit, ut ilia vitia fortius nemo
eontemferit ; cum quidem immundis fpiritibus afflatos abfens plerum-
j ita is> iliud <r. d. iniqua - )
Cap. & Ven. ita illud fine et. pro iniqua
hie fecundus »0» aqua . Cap. & Aid.
eum Trud. & Parc, apud Gifel. in qua,
Laur. in quo, Laz. inquam. alü aliter.
Pro cum e. v. e. a. Brix. atque eremitas
vel etiam anacboretas. Momb. non aqua ilium
atque eremitas vel etiam anacboretas.
ai quos a te audivimus ) Vulgat. quos
ante audivimus . ante in a te nwitavimus
juxta Brix. Ven. & Aid.
i z ac fi illi ) Aid. Sc Laz. at fi ilm
15 in iniquo loco\)' Cap* Sc Brix. non
habent in. Pat. in infimo l.
16 compone militibus ) Pat. Sc AU* compara
m.
m
XXV-
17 non potefi omnium ejfe par gloria )
Vocem omnium aJdo ex Cap'. Brix. Momb*.
Laz. Sequitur <&■* tamen, quo !oco Capi-
Bïvil. & Aid’, non Habent
19 quo uno utique te necejfe efi c.) Pat--
nön habet utique, nec Cap1, te .
£$ & rabiem beftiarum & ferpentium
Venena ) Confer. IDial. IL cap-. II. & Dial*
IÏI. cap. IX. .. .
24 quod fi ilium conféras ) Brix. quod
fi itli conf
2*5 ac etiam fimbriarum virt. ) Cap*
Vorft. & Ven. aut etiam, reliqui cum
Vülgati'sac etiam. AM'. &>• etiam.
3 r abfens plerumque curaverit.. . . imper
aret ) Cap- curavit. Ven. imperavitt
Brix, imperarif. Mombr. imperaverir *