annorum vigintiquinque , menfium itidem quatuor , dierum autem de.
cem ; alibi denique , fcilicet Hill. Franc, lib. I. cap. ultimo , fcribit eun
obiifse anno vigefimo fexto epifcopatus. Et hæc quidem pofterior fenten-
tia cum fecunda facile conciliari poreft ; fecunda vero cum prima nullo modo
, live quod annos, five quod dies fpeclat . Præterea , ut obfervat Til-
lemontius * , fiadielV. julii, q.uæ natalis epifcopatus Martini fuit, ad tin.
decimam novembris numeres., invenies tantummodo menfes quatuor,dies
feptem, non decern, multo minus viginti feptem adeo ut vel mendo-
fum utrumque Gregorii textum contra omnium MSS. fidem opinari, vel
utrobique falfis fupputationibus deceptum Gregorium ipfum fateri opor-
teat.
8. Apertilfimi etiam in eoerroris arguitur, quod Martinum unum & octo-
ginta annos natum decelfifle femel & iterum pronuntiat . qui enim, ut
vidimus, anno ccclxxxiv. jam feptMagenarius erat, & fedecim adhuc vixit
annos ( utrumque enim tellatur Severus ) ad oftogelimum fextum faltem
annum vitam produxilfe dicendus ell.
q. Præterea (quod argumentum inviftiffimum habetur) AtticoCafario-
que cofs. Martinus mortuus ab eodem dicitur . A t liquet , in hoc
ipfum Gbi multimodis contraire. nam primum, ut vidimus fuperiori dif.
fertatione , ipfe duo contraria huic affertioni , noflræ autèm fententiæ
maxime congruentia , eaque ralidiffima momenta fuppeditat ; itnam quidem
ex die Dominica,qua obiilfe Martinum tellatur; alternm vero ex sera,
quam fæpius repetit ab anno obitus S. Martini : nam hæc duo, fi nihil
aliud obllaret, fatis evidenter ollenderent in ea fententia Gregorium fuif-
fe , ut crediderit Martinum deceffilfe anno cccc., non autem ccclxxxxvil.
10. Secundo , quod Attici Cæfariique confulatum , atque adeo Martini
mortem, componit cum anno IL Imperatorum Arcadii & Honorii, non
omnino veritati confentaneum ell : nam fi mors hujus Sanfti collocetur in
novembrem anni ccclxxxxvil. , is erit dicendus tertius ab initio Imperii
ipforum; nam fecundus jam a die décima feptiraa januarii ejufdem anni fi-
nem habuerat. Neque fatis fit huic difficmltati , fi dicas Gregorium ince-
pilfe numerare annos Imperatorum & Regum ab initio anni poll eorum
inauourationem ineuntis : nam profefto id minime ab eo faflitatum aliis
in locis ; quidquid alii præfidenter contra alferant * : quin potius perpe- *z
tuus Gregorio mos eft , in Regum certe Francorum chronologia , ut annos
inceptos pro completis ufurpet. Obférvandum præterea eft , ipfum non
a kalendis januariis , fed mardis anni initium ducere, juxta morem qui
iis temporibus in Gallia inoleverat. id ego quamplurimis exemplis ex li-
brisHilloriæ Francorum duftis oftendere paratus'effem, nifi eruditilfimus
Mabillonius lib. II. De Re Diplomatica cap- 23- n. IV. hoc iplum fatis
fuperque probaffet contra Henfchenium tellimoniis petitis ex aliis hujus
fcriptoris operibus - Itaque, ut demus Gregorium ab initio anni, fcilicet
a prima die martii, annos imperii Arcadii & Honorii numeraire, annus
fecundus elapfus jam fuilfet ipfis mardis kalendis anni ccclxxxxvil.: proin-
de quæ menfe novembri ejufdem anni acciderunt , componi deberent cum
anno" tertio ab imperii illorum exordio. Contendet fortafse quifpiam Tu-
ronenfem præfulem Profperi chronicon illud Pithceanum , de quo fupra,
exfcripfifse. Verum primo, de eo iplb adhuc dubia res ell , ut jam often
I. Nota VI. in Martini Vitam. *• Grandatni apui Tilkmontinm.
~ fecundo, nullo indicio conflat ab eo chronico aliquid haufiffeGregorium
qui tamenquos in chronologiaauftoreshabuent, palam xpfe
fc urego >q , ... rum j gj. n . Hillonse Francorum : funt aufem
EufebiusP Sevlrus, Hieronymus in C h ronk k, Orofius, nec non V i-
tem tsulemus, o tacente res ipfa id proderet.: adeo preffe
*i eo°rum veftiais \nfiftit. infpiciantur prsecipue capitai * xxxvi. & xli. libri
1 e°- • nminnas Paoium in Praefatione ad Criticam Baronn num.
XXIX docere , Eufebium & Hieronymum annum a kalendis oaobris incipem
& “urn annum in quo aliquis Imperator fupremum diem obi t e -
re, oc euu . ^ fuccelforis initium a fequentibns kalendis
, de quo pamm i m
nfhilprorfus rationibus’ nollris adverfatur ; fiquidem nihilofecius pixta
eofdem fcriptores annus fecundus Arcadii & Honorii finem habuiflet pn-
die kalendas oftobris anni ccclxxxxv 1 1 & initium term ab eifdem kalendis
effettocendum . Ceterum haic qua: de Arcadii & Hononi anms d.xi-
mus, fere valent, ut&oftavus Valentiniam majons annus , T10 or^ “ '
turn Martinum ex mente Gregorii fupra vidimus , non alius effe poff
* i T . - I « » » » ”
Martini mortem confignans, qui Martinum ante S. Ambrofrum Mediola-
I nenfem mortuum alibi * llatuat. fed de hoc fulius. Narrat *ta ^ e Turonenf s
prxful S Ambrofium per vifum mterfmffe exfequns S. Martini., apud
omnes autem erudites in confeffo eft (Hr «num Henfchenium-excipias ,
cujus tamen jam pridem a ceteris explofa fententia eft ) S. Ambrofium
obiiffe lV . nonas aprilis anni ccclxxxxvil. Coefano Atticoque confuli-
bus i itaque fi iifdem confulibus Martinus obnr HI. idus_ novembm,
1 Gregorii Turonenfis narratio , qiia tradit Ambrofro per quietem menu
obvfrfatum Martini jam mortui funus, nulla ratione defendi poteft, adeo-
tu Baronius ceteriqne poll ipfum fcriptores fere omnes communi confen-
t omnino reiiciant & inter fabellas enumerent. ego tamen , ut obiter
quod fentio de ea dicam, nonufquequaquefalfam reputo, fed expar-
e tantum Falfiim fuerit Ambrofium Martini exfeqitus interfuiffe, fed
contra fortaffe verum fit Martinum interfuiffe exfequns Ambrofu . fane
Ait contot ex Paullino diacono in ejus vita > hie Sanftus mortein obat
lofte ilia qua prseceflit feriamVI. ante Pafcha: eadem fenq VI.
• r H «-r-lefia maiori expofitum, dein Gbbato fanfto poll nomammal
a m ew ■ » ■ .■.» j H M |
fanam fummo mane Dominica: Pafchatis, Itaque (ut ego comrcio > Am-
brofio aptari lonee melius poffit Gregorii narratio quam^ Martino^ qui
nolle ipfa V * Dominicam I g R l g l B W M M
i;. TuXta Rilin', edt fuht xxxi v. & xxxvi i*
I . Lib. 1. Miracul. S. Martini cap. 5.
J . - Triplex i'taque ex .Gregorio de" anno quo
Martinus diem óbiit fuprennuii j feiiteritia
erui poteft. N am annum ccclxxxxv 1. fuadenty
primo,- amiüs vigafi.mus quiirtus" cbm’ aliquot
menfibus & diebus,feu vigefimus fextus cceptus:
quod' fpatium temporis u>t vidimus , 11 on”
nullis in locis epivcopatui djiis amgbat : ie-
S ul'picii Severt Tom
<fündb >• linritis A r c a d ii ' & H o n o r ii fecundus:
te r t io , Am b ro fiu s M a rtin p fuperftes. & lane-
banc fententia-m fecutus eft G e rv a fiu s quidam,1
düi G a llic ^ M a r t in i1 vitam confer ip fit ^‘quantum
ex Ep h eh ie fid ib u s eruditotunr compferio;
anno* c c c lx x x -x v ii . favec prascipu^ con_
fulum A t t i c i & G « fa r ii i denique anno cccc^
TtStSR™ mu