poffe afferimus. Nam ficuti initio capitis dunv dixit Martinum arma!am
militiam in adolefcentia fecutum , de temporibus Conftancii & Julian! ; ita
dum fubdidit triennium fers ante baptifma in armis fu ijfe , itidem de eodem
tempore deque eadem militia intelligendus videtur. totum enim illud tern-
pus quod præcefferat, procul a bellorum tumultu & in paterna domo fo'lo
nomine militavit. at cum demum a Conftantio inter Scholares cooptatus
fuit & adhibitus in procinâus bellorum , armatam militiam fecutum dixit
Severus, & triennium fere ante baptifma in armis fu ijfe , ab anno nimirùm
C C C L I . ineunte ad C C C L IV . Reftaret itaque, ut is tantum locus corru-
ptus fuerit, in quo a d baptifmum convolaffe dicitur cum ejfet annarum duode-
viginti : in quo fane facile labi quifque potuit , dum fibi perfuafit , triennium
jam fupra memoratum ab anno decimoquinto Martini eflè repetendum.
9. Illud peculiariter mihi ohiici poflit, qui per tricennium militaffe Martinum
ante baptifma ftatuo : eum qui ad militiam per vim raptus ad àliam
vivendi rationem anhelabat, ante emeritæ militiæ annosmîflionem petiiflè
longe probabilius eflè, quamemeritum in eodem vivendi genere perduraf-
fe. ita Coutantius . Verum quis divinare poflit cauffas propter quas non
ante militiæ nuntium remiferit? Ex Severn id unum fcimùs Martinum
Chrifti apparitione excitatum-, ut ftatim ad baptifmum cenvolaret ; & ab
eo tempore., utpote artiori vinculo. Chrifto obftriftum , de renuntianda
militia Cæfaris, ut Deo uni militaret, ferius cogitaffe : & tamen tribuni
fui precibus eviftus biennium, adhuc procraftinavit. Ceterum non femper
milites, emeritis licet ftipendiis , militiam detreftare poterant:: nam iibi
bella gravia inftabant, perditrare in caflrris cogebantur . hinc quorumdam
ex iis querelæ apud Taciturn I. Annalium , qui tricena aut fupra flipendia'
fe numerare dicebant : quo fpeftat & illud Salluflii ad CæfareraOrationede
Republica ordinanda : U t videat ne m ilitia injufta fit , cum a lii triginta- ,
pars nullum flipendium fa ciet. Et fane qui tempora extrema militiæ Martini
infpiciat, videat gravilfimis bellis Romanos exercitus implicates : nam anno
CCCL. Magnentius imperium in Gallia , occifo Confiante,. fibi tyranni-
nicê vindicavit : in Pannonia patrio natalique folo Martiniubi ipfûm. ad
earn diem ceteras inter legiones ad Danubium contra barbaros: excubantes
in præfidiis pacificis militaflè opinamur patris poteflati imperioque obno-
xium, hoc eodem anno Vetranio fe Auguftum dixit , itaque hoc fécundo
a Conftantio ’ukuimmI fuperato, contra primum acerrime certatumeft, donee
anno C C C L I I I . omnino profligatus fu it. deinde Conftantius. adver-
fus Alemannos bellum geflit, ac denique Julianum Cæfarem contra- illos
mifit. licet itaque toto eo tempore id maxime in votis habuerit Martinus ilt
cingulum militare deponeret, numquam ipfi nuper Scholaribus alis’ adferi'-
pto per Imperatores id licuiflè putandum eft , licet & légitima flipendia
emenfus effet, & ea jam effet astate, qua vacatio a militia juxtaantiquif-
fimum Romanorum inflitutum permittebatur-
10. Gravior quæ diluenda nobis reftat obieftio , eaeft, quæ refpicit tem-
pus quo Martinus militare cingulum abiecifle cum Severo diximus : volunt
enim doftiflimi viri Coutantius * & Tillemontius * , quo . tempore * j
Severus narrat Martinum militia folutum Hilarium expetiijfe & aliquamdiu
apud eum commoratum ejfe, jam Hilarium in Phrygiam exfulatum abiiflè.
itaque vel fubjuliano Catfare id fattum male collpcatur, vel Hilario Martinus
i 1« Vita S. Hil.irii ejns operibus prte- a
Nota HI. in Martini Vitam*
fixa .
tinus non Ce junxit nifi poftquam ipfe ex Pannonia, ille autem ab exfilio
redux fuit. utram autenj ex duabus his fententiis fequamur, magnopere
laborat Severi fides. Quod Hilarium non adierit Martinus ftatim ad militia
folutus fuit, fed poll Hilarii reditum ab exfilio , concedi haud agre
poflit • præfertim cum, ipfo Coutantio monente, hoc fuadeat tum Fortuna-
tus Vitæ S. Hilarii feriptor , qui Martinum exorciftam turn demum ab
Hilario creatum feribit * ; turn Venantius Fortunatus , qui Martinum * 1
ab impetrata miflione non ad Hilarium, fed in Pannoniam abeuntem in-
ducit ( omittimus quod ex Gregorio Turûnènfi Hifl. Franc. lib. I. cap. 39:
ad hoc probandum elicit ; cum nihil valeat ) : fed hune faciliorem evaden-
di locum idem nobis Coutantius obftruxit , qui ». 34. ex Severi narratio-
ne jure intulit, Martinum apud Hilarium fuifle antequam mitteretur ira
exfilium, nec nifi poll fuum a Pannonia reditum de magiftri exfilio refeif-
fe . Reftat itaque, fi Coutantium & Tillemontium audiamus, ut non fub
Tuliano miflionem Martinus impetraverit , fed aliquanto antea. Dubitari
autem poflèt, ut monet idem Tillemontius, numJu lian i nomen librario-
rum culpa irrepferit, ac primitus feriptum fuerit fub rege Coflantio , deinde
fub Ju lio Confiante C a fare , aut fub Ju lio Confiante ; nifi Severus hune
Cæfarem tyrannum appellans , aperte Julianum -rät napaßdri» defignaret .
Concludunt itaque Sulpicium ipfum erraffe , cum feripfit Martinum mili-
tafle fub Juliano Cæfare, & ab eo miflione impetrata ad Hilarium fe con-
tiiliflè ; nam pro certo habent Hilarium ex Beterrenfi fynodo in exfilium
pulfum anno cc c lvi.,& quidem ante menfem junium,cum Julianus Cæfair
adhuc Vienoæ effet, poft quod tempus adverfus barbaros promovit exer-
citum, & profpere cum eis rem geflit. proinde antea Hilarius exfulatum
abierit quam Martinus a militia vacaverit.
i l . Ut huic graviflimæ difficultati occurraraus , eamque oppugnemus ,
rem paullo altius repetere operæ pretium ducimus , nimirum a concilio
Mediolanenfi, quod habitum fuit anno fuperiore, nimirum ccclv., & quidem
priori ejus anni parte, ut ex Ammiano Marcellino, libro XV. cap. 7. argui-
tur, qui de his in principio anni hujus agit. Utrum huic concilio Hilarius
interfuerit nec ne, Coutantio non confiât. îmmo fatis ex hoc mihi
liquet non interfuifle , liquidem ob conflantiam qua fe fe turn Arianae
perfidiæ obieciflet, inter alios egregios confeflbres in exfilium inde pulfos
connumeratus fuiffet. fed hoc clarius elucefcet, ubi de initio epifeopatus
ipfius infra agemus. Statim porro a concilio Mediolanenfi, eodem anno ccclv.
Hilarium & ceteros Galliarum epifeopos catholicos convenilfe alicubi cen-
feo ( fortaffe Piâavis ; nam Hilarius priores partes in hoc conventu egifle
ex dicendis conflabit ; aut Tolofæ : quæ proinde RhodanioTolofâno epi-
feopo una cum Hilario exfulandi caufla fuerit ) ibique communi confilio
fe fe ab hæreticorum antefignanis. Saturnino Arelatenfi epifeopo , Urfa-
cio & Valente feparafle, eorumque communionem repudiaffe. Nemo fane ,
quod feiam , hujus fynodi aperte meminit ( unum fi excipias Baronium,
qui aliquid de ea fubodoratus eft * ) mihi tamen ex ipfius Hilarii ver- * *
bis earn non obfeure colligere poffe videor in libro adverfus Conftantium :
funt autem hujufmodi : * Ego , fratres ( epiftola eft utique liber ifte ad * j
epii
Fortunatus : qui ab eodem S . Hi/arto
exoreißa eß paßen conßitutus : fed to' pofiea
non habuic mf. quidam lib e r } & per glofle*
ma irrepfiffe èenfuit Bollandus •
1 Baron, ad annum 3$6. n. evtt.
; Hil. lib- adverfus Conffautium n.