
tnr & Jib. v l i. cap. 15 . Ex modo dictis itaque conchido , Hieronymi locum
, um de Severo , non ftrifte juxta vim verborum accipiendum , fed
bemone admodum interpretandum effe ; ut quemadmodum iis Patribus,
qui fane Millennio fkvent, ea monftra opinionum affingere videtur, quæ
tarnen 1II1 numquam fecuti fint; ita & Severum ipfum, dum inter Millenaries
referre primo intuitu videtur , alia tarnen prorfus de caulfa nota
verity nempe quod Templum ab Antichrifto reftituendum fcripferit.
o. Sed huic fblutioni aliqui fortalfe non acquiefcent, dicentque, Hier-
onynum manifefte prodere fe fe eo in loco cum unisMillenariis rem habere,
cui opinioni nonnihil ponderis addunt quæ in eodem lib. x l. Com-
mentariorum in Ezechielis caput 38. , & in caput 39. , de Millenar
y dicuntur . Aliam itaque infiftamus viam , minime tamen deftruen.
tes id quod hucufque ftabilire conati fumus. fateamur vel Hieronymum,
V eralr* memoria lapfum , fi modo Severum legerat ; vel potius
ab alia in errorem indùâum ,. qui Severi fenfum non fatis calleret. Et
lanenon una mihi eft fufpicandi caufla , Sanftum Doóorem non lemffe
eos Dialogos, fed alicui vel ex Occidente in Paleftinam appulfo, ve f ex
monach's. fuis plenam fidem ea in re præffitiffe. Primum quod, cum di-
cit Ciu/lo nomen fuiffe Severi Dialogo illi, in quo cum Millenariis faciebat,
indicat, fe numquam illud opus vïdiffe. nam , ut in fubtiliffuna quæftione
redto ordine procedamus, vel dicendum effet Hieronymum iis verbis totum
ilJiKi opus defignare voluiffe , vel aliquam tantum ejus partem, non primum;,
quia Hieronymus citât Dialogum, non Dialogos ; & opus illud,
ut möxprobabiinus , non confiât ex uno Dialogo, fed neque ex tribus ,
ut in edit is , fed ex duobus tantum . nou fecundum (quam fententiam
video placuiffe Hornio, qui ad initium Dialogi primi, ubi Galli mentio-
nem facit Sèverus, notât cujjus nomine Dialogum fecundum fc rip fit. Hieron.
tn Ezecb. 3 6. ) nam fi uni , Gallo, nomen impofuit , quodnam aliud Kómen
altéri Dialogo dicemus impofuifle ?
9- Sed' aliud fortius argumentum facit , ut ea præcipue pars in qua de
mille- annonim fabula- difputaffe Severum fufpicatur Tillemontius , G a lli
titulum minime prætuliffe débitent. eft autem longius pairflifper repeten-
dum. Totus ille liber, ut dicebam, qnem nunc in tres Dialbgos difper-
titum videmus , re yera ex duobus tantum initio confiabat, quorum alter
incipiebat ubi nunc tertius; qui autem eft fécundus, unitiis erat cum pri-
mó. Confiât hoc quod dico primo ex auftoritate Gennadii B qui d'e eo
ita lcribit, collationem Poflumiani (3 G a lli.......babiiam: in Dialogi fpécièm
au abac tncifiombus comprebendit. S i itaque-duæ tantum: incifîbnes erant, feu
duo Dialog!, fecundus certe incipere debuerat ubi nunc tertius : nam fu-
periora ad unum diem-fpeftant ; quæ autem féquuntur, fequenti die nar-
rata quidem perhibentur , révéra tamen a ligua n to poft édita fuerunt a
ouipicio, ut colligit ipfe Tillemontius ex eo loco * ubi ipfe dicit fe ad
fl»gu‘as quafque Martini yirtules nomina teflium perfonafquefubnellere propter
infidelitatem plurimorum, qui in aliquibus qua beflernO' memorata funt , nu-
tare dtcuntur . quod fieri non potuiffet, nifi ilia jam feriptis vulgata- fhif.
nt antequam hæc ederentur. Non ignoro aliquas editiones. Gennadii habere
tribus incifionibusy quod obfervat Tillemontius efle contra Erafmi- edi-
tionem, addo ego & contra noviiïimam Pariitenfem a P.Martianæ ocuratam,
imeno
1. D ia l. I I I . cap. V . pag. i j i .
immo & antiquorum MSS. fidem. confuhii enim Capitularem quemdam
magnæ antiquitatis codicem, qui Hieronymi & Gennadii libros De Viris
111. una fimul connexos capitum ferie repræfentat; & reperi ibi feriptum
duabus in concifionibus. obtulit fe mihi quoque in MS. Brixienfi appofitum
Dialogis integrum de Sulpicio Severo Gennadii teftimonium , eademque
manu qua totus codex exaratum ; fed & ibi feriptum erat in duabus con-
cifionibus: eademque omnino verba legi in MS. Veneto Severi, ubi poll Dia-
loaos Gennadii, ejus tamen non præfixo nomine , teftimonium habetur.
*1 Non tamen exiftimaverim cum Tillemontio * eum qui primus in Gen-
nadio pro duabuy i’ubiiituit tribus , Miræum fuiffe, idque feciffe quod ita divi-
fum vidiffet in impreflis exemplaribus Severum ; nam multo ante Guliel-
mus Paftregicus, feu Paftrengus , quern fupra vide in Teftimoniis , feri-
pferat : Poflumiani (3 G a lli collationem inter fe habit am ('3 Dialogorum lib. I I I . ,
nt Elmiandus docef. & Abbas Trithemius feripferat : Collatio Poflumiani &
G a lli libros I I I . Sane in Patavino codice membranaceo & duobus char-
taceis Bivilaq. & Veneto, fed non admodum antiquis, très illi Dialogi,
ut in editis, diftinguntur . & profe&o , quemadmodum feribit Hieronymus
Præf. in lib. Paralipom. ad Domnionem & Rogatianum , a nonnul-
lis fua ætate Ciceronis Dialogum propter magnitudinem in très partes
dividi confueviffe , cum unusafuoaulloreflt ed itus; ita primum ilium Severi
Dialogum , & quod ex duplici argumento conftaret, & quod fatis
prolixus præ altero effet, in duas partes fecando id præ oculis habuiffe
antiquarios exiftimo, ut quæ ad Ægyptios monachos fpeflant., fejunge-
rent ab iis quæ de Martino dicuntur, & totum opus in très fere æquales
partes commode partirentur : quod non eft reprehendendum.
10. Ceterum fupra allato ex Gennadio argumento addendum omnino
eft S. Gregorii Turonenfis teftimonium ; qui lib. I. cap. 1. Mirac. S. Martini
feribit, Severum noftrum très omnino libros de Martini Vita feripfif-
fe ; primum quidem illo adhuc degente in fceulo ; exinde pofl tranfltum B .
V iri duos libros, quos Dialogos voluit vocitari . Addo & Profperi Aquitani
Chronicon Pithoeanum , quod ad annum Arcadii & Honorii ix. ita ha-
bet : Severus ex difeiplina S . M artini, ejus 'vitam tribus explicat libris. Sed
quid plura ? Capitularis codex , qui initio quidem habet, Incipit Dialogue
I. Severi de V ita San Hi Martini Episcopi & Confejforis ; primum Dialogum
cum fecundo conjungit, nulla appofita diftinftionis nota : fecus initio ejus,
quem nuKc tertium dicimus, ubi & hæc leguntur , F in it 1 . tr. Incipit fe quenti
die de eadem re . in fine denique, E xplicit Dialogue . . . de Vita B .
Martini Epifcopi & Confejforis: in fpatio vacuo numerus 11 . feriptus cert©
debuerat elfe , cujus modo nullum veftigium exftat . Alter Severi codex
fatis
perfuader, e’ eft que Grégoire de Tours dit
que Sulpice a écrit un livre des merveilles
de la vie de S. Martin durant que ce Saint
vivoit encore, & apres fa râort deux autres
livres qu* il a intitulez Dialogues. II dit en
un autre endroit qu1 il a écrit trois livres de
la vie de ce Saint; ce qu’ il faut visiblement
entendre de la mefme maniéré. Et en effet »
les deux premiers Dialogues ne faifant que
l*entrien d’ un mefme jour, ne doivent naturellement
faire qu’ un feul livre .
L 1 2
t T illem o n t. N o t. I V . in Severum : Quoique
les D ia lo gue s de S . Sulpice foîent aujôùr’d*
nui d iv ife z en tro is p a r t ie s , neanmoins Gen -
nade témoigne qu* il s ne l ’ eft oient qu’ en
deux de fon tem p s : duabur inciftonibus . A u
moins on li t ainfi dans le S. Je rom e d ’ E r a -
Jme en l ’ an ijtfy- toi», i. C a r dans l ’ éd ition
d ’ A u b e r t le M i r e à A n v e r s en pag. 46.
on l i t tribus. M a is ce peut bien effre une
fauffe correction venue des D ialo gue s im p r imez
en tro is . E t ce qui peut beaucoup le
Sulpicii Severi Tom. /.