vit hæc Turonenfis. duorum fecretariorum meminit etiam PauIIinus in
epift. ad Severum X X X I I . num.i6. eorumque ufum exponit. In Jecreta.
riis vtro duobus, qua Jupra d ix i circa apfidem ejfe , bi v e rf hs indicant officia
fingxlontm. A dextra apfidis.
Hie locus eftyveneranda penus qua ( forte quo) conditur,& qua (quo)
Promitur alma facri pompa mijiifterii.
Afinijira ejufdem,
Si quem fanfta tenet meditanda ( leg. meditandi ) in lege voluntas,
Hie potent refidens facris intendere libris.
Sed alii erant fecretarii .ufus in ecclefiis , niroirum , ut vidimus , præci-
pue ut in eo lites inter fideles ab epifeopo, aut, abfente epifeopo, a presbyteris
dirimerentur : is enim eft fenfus yeshoswra ,V e l audiendis negotiis oc-
tupati. Præterea cum moris effet ut populus , præfertim Honorati qui
ad Miffarum folemnia yeniebant , epifeopum ofculo falutarent, Martinus
ejufmodi falutationes presbyteris delegayerat , ut facris mox celebrandis
totumanimum intenderet : hucque fpeftant verba, Velfalutationibus vacantes.
Hæc fere omnia ex NotisHenrici Yalefii in Am. Marcellini lib. X V . cap.
7. mutuati , eidem ultro accepta referimus. Sequitur idem : De hoc autem
more, ne quid fine.tefteloquamur , loquitur Ambrofius in fermone 34.
( in noyilfima editione Maurina eft inter Ambrofianos X X III, ) Dicite aut cm
ttjibi, Jntcrrogo vos qui in Ouadragefima prandetis, f i non in confcientiis veflris rei
tflis. . . . , f i non vobis rubor s fi, cum exitis in publicum, ne quit vobisjejunus oc-
currat ; aut f i non cogitatis, cum a d ecdefiatn procédais, quemadmodum pacem
epifeopo porrigatis, ne forte ipfo fpiritu.ofculi vefiri vos reprobet. EtSalyianus
libro V I I I . De Proyidentia Dei : Hanc etiam ipfam quodammodo Ecclefia
falutationem idolo praftiterunt, Denique Conftatius in Vita S. Germani lib.
I. poftquam dixit eum a d Mijfarum folemnia agenda in ecclefiam veniffe,
fiibdit, Pramijfaquein populo falutatione folemni , Ccc. ( Verum ego hæc facile
crediderim fpeftare non privatas in fecretario , fed publicas. in ecclefia fa-
hitationes, & pacis ofcula in Miffa vicilfim dari 6c accipi fofita) Unde locus
in quo falutattonibus audiendis yacabant epifeopi aut presbyteri, fa -
lutatorium dicitur in Hift- Trip. lib. IX. cap. 30., quem dixerat
græce Theodoritus lib. V. .cap. 17. Ita accipe falutatorium apud Greg.
Tor. lib, II. Hift. Trane, cap. 2 1 . & lib. VI. cap. 1 1 . (His duobus addo
infignem locum ex .lib. VII. cap. 2-2, Habebat enim pro timoré regis in ipfo
falulatorip beat a bajilica manfionem. Quum aut çm.presbyter qui claves ofiii re~
tinebat, claujts reliquis receffijfet, per ttlud falutatorii ojiium introeuntes paella
cum reliquis pueris ejus, fufpiciebant pi cher as partit urn , rimabanturque orna-
menta bead J'epulcri, Sic.) Porto falutatorium an a fecretario diftinftum fue-
rir, ignotum habeo; certe ex loco Seyeri confequi yidetur , unum idem-
que fuiffe. H » c , ut dixi, ex Yaiefio deferipfimus. Addimus in fecretario
plernmque epifeopprum fvnodos habitas fuiffe ; exeropla in promtu funt.
idem dc Diaconicum dictum. Ex dictis porro deprehenditur mens canonis
X V , Concilii Arelatenfis I I ., qui habet, In fecretario diacono inter presby-
teros federe non liceat ; neque enim de, fimplici feffione , fed de judiciali liquet
effe interpretandum, eft autem ad imitationem canonis xx. Nicæni
expr.effus , qui jnxta Rufini interpretationem habet , E t ncdiaconi presby-
terif praferantur, neve fedeant in confejfu presbyterorum, &c.
Ibidem linea 3 3 .fublimi folio & quafi regio tribunali celfa fede refidentem.)
Quod
Quod reprehendit Severus in epifeopo quopiam , non eft quod thronum
leu cathedram presbyteris excelfiorem habuerit. hoc enim infivne erat epi-
fcoporum, ifque mos jam inde ab apoftolicis temporibus invaluerat. cathedram
Jacobi fratris Domini exffitifle Hierololymis adhuc fiia ætate feri-
bit Eulebius Hift. Eccl. lib VII. cap. 19 .: adde quæ de cathedra Marci &
Apoftolorum notavit Valeflus in cap. ultimum ejufdem libri. Conflitutio-
nes ApoftoL lib. IL cap. 57. Sit folium epifeopi in medio pofitum, ex utro-
que ejus latere fedeant preshyteri, é? adffent diaconi. S. Athanafius , in epiftola
ad fblitariam yitam agentes , conqueritur quod Ariani Alexandriæ combuf-
ferant thronum & fubfellia. Concil. IV. Carthaginienle : Ut in coetw presbyterorum
epifeopus fublimior fedeat . Quod itaque damnat Severus in epifeopo
5 eft fublime"folium (($ quafi regium tribunal, idque mufto ante vitio
verterant Patres Antiocheni Concilii PauIIo Samolateno in epiftola fvno-
dica , quæ habetur apud Eufeb. Hift. Eccl. libro VII. cap. 30., cujus verba
ex verftone Valefii proferimus . Neque item attinet examinare ambitiofam hominis
vanitatem in ecclefiaflicis conventibus (grsec. e'v tms èx,x\itfficerixcùs aw0$ois)
quam omni flu dio confeffiatur, nihil aliud quam inanem gloriamc apt ansy pompam
affeElans, atque hujufmodi artibus animos imperitorumperterrefaciens. nam
& tribunal & fublimem thronum, non ut Chrifii difcipulus , fibi ipfè confiruxit,
fecreium , proinde ac fæculares magiftratus y ita appellatum habuit. /a?'*
^3* Qpovov Usln\ov eeeuro "Ua.tm.tTY.iva.GUp ’woç , Us xpiçit ffn xp ttw S i} adirip
01 w xé<?[M «pxovoes, sx<»r <re ngi o’vopeîÇav. Quæ verbs ita reddidit Rufinus : In
ecclefia vero tribunal fibi multo altius quam fuerat exfirui , thronum in ex-
celfioribus collocari jubet. Quæ de fecreto feu fecretario habentur in allatis
verbis, confirmant quæ in fïiperiori Obfervatione de eodem diximus. Vide
etiam quæ notavit ad hunc locum & in. Aram. Marcellini librum X V . Va-
lefius , quem lequuti Iiimus\.
Pao* 99- fi^ca 8. archidiaconus ingrejfus admonet pro confuetudine, exfpeftstye
in ecclefia populum : ilium ad agenda folemnia debere procedere. ) Sicdiftingue,
non, ut editum fuit per errorem , admonet, pro confuet udine exfpellare, &c. Sic
apud Gregor. Tur. Hift. Franc, lib. IV. cap. 38. Die autem fan Ho Natali-
tii epifeopo in ecclefia adveniente , archidiaconus• indutus alba adefl , epifeo-
pum , ut mos efi , invitans ad altare debere procedere, &c; Quod autem hie
dicitur a d agenda folemnia , fiipra legitur folemnia populo agi, eftque anim-
advertendus ufus hujus verbi agere in lacris; chriftianis , ex quo fa&um
ut Agenda, neutra gen ere & plurali numéro y fimpliciter pro Milla dica-
tur : nec fcio an & a Severo di£lum fit, ut a Concil. II. Carthag. can. 9.
In quibufdam locis funt presbyteri qu i. — complurimis in domiciliis agant Agenda
: & infra 5 Qjfifquis presbyter inconfulto epifeopo Agenda in quolibet Iocq volue-
rit eelebrare. In breviatione Canonum Fulgentii Ferrandi : Ut presbyter inconfulto
epifeopo in quolibet loco Agenda non audeat eélebrars. Qui plura exem-
pla defiderat, adeat GlolTarium Du-Cangii.. Quod autem Agenda femi-
nino genere & finoulari numéro dicatur, id poftea invaluit, & barbarum
eft.. Kalendarium Komanum a P’. Fron to ne editum:; In Agenda mort nor urn x
& alii palfim.
Ibidem fin. 17. bigerricam veßem brevem atque hifpidam quinqur comparât am.
argenteis ) PauIIinus :
Turn vefiem oftava folidi v ix parte coemtam, &c.
Aa a z H in c