
poris exfolutus in caslum jam migraverat: quod uni aut alteri tantum’föri-
ptori * in mentem veniffe comperio. Prima intuitu exilis fane noniiullis vide-
Bitiir quasftio haec, nec latis digna | qua; tanto apparatu Sc concertatione
animorum agitetur : verum non ita dicere aut fentire pergent , ' cum
perfpexerint, quam multa ex tantula re pendeant, & ex quibus ambagi-
bus, qua; Hucufque perfpicaciora ingenia torferunt , hoc quafx quoda°m
tenui filo exfolvere nofmet facili negotio fperemus.
3• Vulgaris fententia celeberrimorum feriptorum Tillemontii * , Le-Bru-
nii *3 Pagii * & aliorum calcitlo confirmata , eft, ut dicebarn , Severum Vitam
B. Martinfadhuc tunc viventis edidifse. qua fententiaaliquandöex Di Hiei
ronymi verbis * prave ipteEeftis invaluerat etiam de magni Antonii .VitakD.
Athanafio feripta, ettjus exemplum fequutum Severum perfuadefe fibi
quifque facile potuiffet. verum ficuti hoc jam pridem explofum eft, ita
illud in prafentiarum- mtHi :eft ad diligens exameh revocandum. Sed cum
nec pauca liumero, nec levis momenti lint argumenta , qua ita faftum
fuifle perftiadeant ,r hiftc initiiim 'd; fputandi fumam . nihil enim me effi-
cere pofle fpero, nifi prius unumquodque illorum 'pra manibqs. fumens
aut apertfe falfum demonftnire, aut faltem eievare Sc infirmare connitar.
quod cum fecero , viam quäfi mihi aperuero , ut fententia mea funda-
menta jaciam .. poftremo refellam fubinde , ft qua ( non päuca autem
erunt) mihi obiici poile cognpicam, nonnullaque data occafione addam
ad aliorum Severi de Martino feriptorum firmandam temporum rätib-
nem fell x ly.
4. Prima itaque & fortaflê pracipua ratio cur id vïri illi fummi fibi in ani-
mum induxennt , pettdet ex quadam S. PaUllini Nolani ad Seyerprn
I-. V iöor Gifeliiius in Vita Sulpicii Severi
pag. 19. Hiftoriam facram ante omnia Seve-
rum edidifte vult in primo a tat is flore , cum
flagrant eloquents te fiudiutn fevera Turonen-
fit eonturbenii difeiplina nondum reftinxijfet.
Sequitur -paullo poft : Secutaeß deinde t quatn-
v it enu/tp tempore . int er je blo Vita B, Martini
, ■ quam e o vivo inekeatam * & for taffe
ad pnem qüi nunc eß , fuijfe perdullam fates
oßendit iocus ex Epiß. t. modo pro du blus fin-
telligit epiftolam ad Aureliutn aibi de li-
keHo Vita: Martini in, ea -fit nientro ■) item
itiit item cap. T.6. ejuf dem Vite : quam vis tarnen
in P r e f afiorte ad 'Defiderium , ubi negle-
£lum oratio nis cuhum excufat . . . fat is in-
nu at non diu ante ipfttts mortem earn Ce. ■ comment
at tone m inßituijfe. Mortem igitur beats
viriexcipit libti editió : editionern Epijtole
tres i una, qua eamdem tuetur adverfus ma-
levolorttm c alumni as } altera , qua amici mortem
nuntiaret j - tertia , qua d e fe r ib e r e t JEt
hac qmdem Gifelhius . dEgidius autem Buche
rins in A-näce'phalsofi ad Belgium Roma-
num n. 47. Severus . ntminillius quidem
Vita, quam non niß mortuo Martino ƒtribe re
po tuit y fe d in H iß or ia 3 quam prius texuit ,
plane^ aurêa &c. Notandum obiter, utrumque
graviffime falfum e/ïe 3 duin Hiftoriani ante
Martini . Vitam fcriptam & vulgatam pronun-
tiarunt. .
*• Ti Hem. turn alibi t turn prsecipue Not. 1
. epiftoV.
in Vitam S. Martini, quam integram hue trin-
feribére placet : LorfqueS. Martin s’ apparut à
Sain t Sulpice Severe3 qui ne favoit pas encore fa
mortjil tenoità I7 main le livre de fa vie que Sul-.
pice avoit écrit, par où i l eft vifîble que ce
livre eftoit écrit de publié devant la more' dé
S. Martin: & ainfi i l ne faut pas s* étonner
fi 1* on n’ y trouve rien de cette mort . Mais
cr eftoit fort peu auparavant . Car Sulpice
parlant de cette apparition mefine , dit que
S. Clair eftoit mort peu auparavant : qui nu*
per excejferat.. E t il parle de-la mort de S.
Clair dans la vie de 5. j y i a r t i n JL faudrait,
mettre la mort de ce Saint Preftre en l ’ ait
39<5 » mi an avant celle dé S. Martin , sr il
eftoit confiant qu’ ï l fuft mortle 8. novembre
auquel le martyrolage -Romain met fa fefte.
Mais corne fon nom ne le trouve pas dans les
anciens martyrologes j & qu^on ne Voit point
que ceux qui 1* onr ajouté dans le Romain aient
eu aucun ioudement pur le mettre en ce jour
là plutoft qu’ en mi autre, on ne peut rien éta*
blir fur cela. Neanmoins félon ce igu’ en dit
S^Sulpice, il 11’ ÿ a pas dTapparence , nu* il
-foit mort beaucoup plutoft , & ainfi il faudra
que la vie de S• Martin a it efté écrite à
la fin de 396 ou 39 7 , de nous croyons qu’ellë
fut envoyée dans ce temps là mefme a S. Paulin .
3. ' Le-Brnn. in Vita S.' Paullini cap. 30.
4. Pag* Edit, polhima ad an. 397..n. 6.
5. In epiftola ad Principiam n. 5.
1
B
*3*4
: ^5
e u i f t o la , q u æ j u x t a r e c e n t i o r e s E d i t i o n e s e f t X L & r e f e r t u r a d a n n u m ,
r c c x c v l l . H æ c ib i l e g u n t u r n . n . Te. w i . w h lige mcmbrorttm & extern, I eorrxpto , puram cwfperfimem pxrare , & . firm em . azymum Chnlto
confici eloquia tua tarn facm da quam. cafta teftantur . ueqm ernm tih doua,
turn fuiftet enarrare Màrtinum , nifi dignum osr tuum facru laudibus. munda
corde fie ik e s. Beneditiur igitur tu hamo. Domina, qui tantt S a u r dans <8 ma-
nifefiiflimi Confifforis hifiariam tam digna firmone quam ju fla affetiu percenjut-
B be at us & ille promeritis ,q u i dignum fid e ß '.v ita fu a meruit. hiftoricum,qut
Ô a d divinam gloriam fu is meritis , . & a d bumanam memoriam tuts hum s
confecratur . I t a q u e T i l l e m o n t i u s h u n c lo c u m , p ra e o c u l i s h a b e n s i t a r a -
t i o c i n a t u r : * Priufquam Paullinus banc epifialam feriberet, a Severo abjque
dubio acceperat librum de V ita B . Martini , quern hie perfenpfirat paullo an.
te obitum ejufdem SanCli hoc eodem f f c ü . c c c x c v i l J vel fupertort anno, ft a ,
timque fummo omnium plaufu exceptus fuerat .. E t f a n e c u m P a u l l i n u s p r o v o -
c e t a d eloquia tam facunda quam cafta S e v e ri , c u m h u ic donaturn tmfte
dicat enarrare Martinum , c u m a f f i rm é e , e u m tanti Sacerdons & mamfejti]-
limi confefioris biftoriam tarn digna, firmone. quam juft» ajfelh t pereenptifte,.,
q u is , n o n f ib i p e r f u a d ë a t ja m t u r n p e r l e a u m f t u f f e e u m lib e l u m . E a u l l i -
n o , i d e o q u e ja m v u i g a t u m ? R e f p o n d e n f a n e p o f f e L , p e r l e a u m i l i u m ,
q u i d e m F o r t a f f e a P a u f f i n o , n e q u e p r o p t e r e a a d h u c a S e v e r o l u i l l e
v u l a a t u m : f i e r i e n im p o t u i f f e , u t e o t e m p o r e S e v e r u s , e u m l ib e ll u m ,
a n t e q u a m e v u l g a r e t , P a u l l i n o m i f e r i t l e g e n d u m , d i f c u u e n d u m , e m e n -
d a n d u m : P a u l l i n o I n q u a m , f i n a m ic i f f im a , q u i p r o i n d e f i b i a b b la n d r -
r i ( q u o d e f t i n h u j u fm o d i r e b u s , fa m ilia r e i- ^ v y ilg ^ r ib .u s ^ a g y
v é l l e t , & v i r o e a æ t a t e l i t t e r a r u m I a u d e m a x im e i n f i g n i , q u i e o m u n e -
r e o p t im e d e f u n g i p o f f e t . h o c t a r n e n p o f it o . 9 i l l u d a d h u c n o b is , c o n c e d i
o o o r t e r e t , n e c f t a t im p o f t e a S e v e r u m e u m l i b r u m i n l u c e m e m i h f f e »■
& n o n n u l l a p o l l i d t e m p u s e i a d d id if f e , d e q u i b u s i n p r o c e f f u f e r m o e r i t . .
V e r u m e n im v e r o h a c o m n i n a c o n j e a u r a n o n e f t o p u s : n a m f i q u a e i n e a d e m
e p i f t o l a n . a . h a b e n t u r c u m i is q u æ . ja m p r o d u x im u s . c o n f e r a n t u r , f t a t im
h i e n o d u s e x p e d i e t u r e v a n e f e e t d if fic u lt a s . o m n i s ; a u c e g a v e h e m e n t e r
f a l l o r 1 V e r b a e x n .. 4 . h æ c f l i n t : N e q u e fa t babes occafionibut cunHis re-
vifire n ifi & pueros tuos mitt as . nec foluni de famuhs , ject & de ftliu
f a illi s , quorum benedilta in Domina prole lataris r eligis tabellarm f quorum
oculis nos videas & ore cantingas . fpectofi nobis pedes illorum- tamquam'
evangelizantium bona:: nuntiant enim nobis & afferm i ek qua ad patent junt
de te , cum profirunt ( a l. p rafirm t , f e d f o r t e l e g e n d u m perfirunt) opera •
Domini , q u a aut operaris in verba D ei , aut feribis in jp ir itu verbt . -
Hæc, inquam, verba, in quibus feripta Seven àttïngit (non alla autem
ea effe wdentur quam quæ n. 11 . apeftiuCftefignantur , CiL Martini V,i-
taVfatis declarant , quidquid Paulimus de eo libello noverat , id omne
eum a familiatibus Severi ejufque in Domino filiis percepiffe , qui qledern
optime feire poterant Severum Martini vitam Içnbere , -lplumque
ex ea nonnulla fortaffe , u tfit , legentem audierant . Nec obftat , quod
Paullinus illud opus ob elegantiam & pietatem magnopere commendet ,
quod nondum legiffe nos dicimus : nam, quod elegantiam lull lpeftat ,
* 0 opti-
1 . Tillem. in vita Sulpicii Severi 6. vie ie S. Martin, qu> it avott fait en 39S ,
Avant que Saint Pantin e'erivift cette^ .Iet- ou 397-, fört peu avant la more de ce Sain ,
tre dont nous venons de parlet , Sulpice luy & qui eut auffitoft upe reputation, «traordl-
»voit fans doute déjà envoyé le livre de 1» naiic •