
128 I N S U L P 1 C
tin t y licet fubobfcure tradidit, quod-
que certa majorum traditio ferebat
vel eo tempore quo vixit fcriptor
Vitse fabulofse hujus Galliarum apo-
Itoli, videlicet hunc San&utn migraf-
fe anno cccc. die x i. novembris, media
no&efabbati ineunte Dominica:
Tran flit media notie, qua Dominica h'a-
bebatur, Attico Cafarioque Confulibus .
Ita Gregorius lib. i. Hift. Franc,
cap. 48. qui t?men non advertit diem
x i. novembris anni, quo Caefarius &
Atticus Confules fuerunt, cccxcvii.
in feriam quartam incidiffe , cum contra
anno cccc. dies x. novembris in
diem fabbati , «Sc xi. in Dominicam
inciderit. debet proiftde omnino re-
pudiari nota ilia corifularis .
Prasterea idemGregorius lib.i.Mi-
rac. S. Martini cap. 3. poftquam ea-
dem fere qiue fupra , nullatamen fa-
fta confulum mentionc , dixit, ad-
dit fequenti capite: B . Severinus Co-
lonienjls civitatis epifcopus dum die
Dominica loca ƒanti a ex confuctttdine
P O S T M A T U T IN O S H TM N O S
tumfuis clericis circuiret, ilia bora qua
Meatus obiit 5 audivit chorum canentem
in fublimi &c. Hoc porro in cauffa
«ft , cur Gregorii teftimonium ac-
commodari non poflit anno cccci. y
■multo minus cccci i . j nam ipfe loquitur
de ea node, qu» fabbatum inter
& Dominicam intercedebat.
Id porro Gregorius depromferat
<x Sulpicio , qui Dial. III. cap. 15.
ajbi meminit Concilii Trevirenfis,
■ cui S. Martinus interfuit y addidit:
jSedecim poflea vix it an nos. Nam ab
.anno ccclxxxv^ quo habita fu.it hsec
iynodus, ut colligitur ex Profpero
in Chronico fuh confulibus Arcadio
«& Baritone, ufquead annum cccc.fex-
decim numerantur anni Juliani, quorum
nec primus nee ultimus funt ab-
foluti , & fane ad hiftoricis faepius
ut completi computantur.
Fateri tamenoportet, Sulpicium
in libro Vitae Martini cap. 23. trade-
re Evodiumcon.fu.lem fuiffe «Sc Praefe-
[ ü M S E V E R U M
erré en ce point , a dit quoiqip avec
quelque obfeurite y ce que la tradition
certaine portait du temps de V Auteur
de la vie fabuleufe de cet Apôtre
de noßre France y fçavoir que ce
S t. P réla t efi mort en l* an. cccc. le
x i. de Novembre à la minuit du
Samedy entrant au Dimanche t Tranf-
iit media node, quæ Dominica ha-
bebatur, Attico Cæfarioque CofT. dit
Grégoire au l iv .i. chap. 48. rtc s’étant
pas néant moins pris garde que le xi.
de Novembre concourt avec le Meere-
dy l’an, c c c x c v ii. qu’ Atticus & 'C e-
f %riùs furent C on fd s, ou au contraire
Van.cccc.le x.deNovembre concourt avec
le S amedy y & le x i.a v e c le Dimanche.
Ce confulat doit donc être rejetiê .
D e plus le même Grégoire, au liv .
i. De Mirac. D. Martini chap. 3.
après avoir dit les' mêmes paroles,
fans fa ire pourtant aucune mention du
- dit Confulat y ajoute au chapitre fu i-
vant : B. Severinus Colonienfis civitatis
epife. dum die Dominica loca
fanda ex confuetudine POST MATU
T IN O S HYMNOS cum fuis
clericis cirçuiret j ilia hora qua Beatus
obiit , audivit chorum 'canentem
in fublimi &c. c’ efl pour quoi
on ne peut pas tirer Grégoire à l ’ opinion,
de C C C C L , ni à celle de CCCCII. >
puifqu9 il parle de la nuit du S amedy
au Dimanche.
Grégoire avoit tiré cela de Suïpice y
qui en [on troifié me Dialogue chap. 15.
après avoir parle du Concile de Treves
y au quel faint Martin aßiß a y
dit : Sedecim poftea vixit an nos -
C ar de l’ an. ccclxxxv. que ce Concile
fu tenu y comme il fe collige de
Profper en fa Chronique au Confulat.
d ’Arcadius <£? de Rauton, jufqu’ en
l ’ an. cccc. il' y a feize années Julien es y.
mais dont la premiere & la derniere ne•
font pas completes y &que les Hifiarieus
comptent fouvent pour entières\
I l efi vray que Sulpice au liure de
la vie de Saint Martin chap. 23. dit
qu’ E vodiu s' étoit Confitl & Prefet du
Pred
i s s e r t a
Prétoire , lorfque Saint Martin ajfifla
au Concile de Trêves , & qu' il efi
certain qu’ il y a un Evodius Conful
l ’ an, ccclxxxvi. , mais c’ efl mal à
propos qu’ on tire de là que ce Concile
ne fu t célébré que la dite année , &
que S t. Martin ne mourut que l’ an.
cccci. ou le fuivant , puifqu’ il n’ efi
pas moins certain que les Tyrans , comme
l’etoit M axime, avaient leurs Con-
fu ls & leurs PrefcBs du Prétoire d ifferents
de ceux qu' avaient les Empe-
pereurs légitimés, comme il fe voit dans
le premier Tome de ma C ritique, lorfque
je parle des Tyrans Magnentius
@ Maxence , & comme je prouveray
encore plus amplement dans mon fécond
Tome . Les Tyrans n' étaient pas fi peu
a vifez que de donner la Prefeélure de
leur Prétoire aux fujets ou aux amis
des Empereurs qu’ ils vouloient dethro-
ner ; ç’ efl pourquoi. il fa u t inférer de
tout ceci qu’ il y a eu en même temps
deux E vo d iu s, l’un qui fu t Conful fous
le Tyran Maxime l’an, ccclxxxv.ô1 l’autre
Conful fous V Empereur Valentinien
I I . I’ ajmée Suivante.
Sulpice dans fon Dialogue I ï. chap.
7. dit que Saint Martin etoit- feptua-
genaire au temps du Concile de Trêves
, jam feptuagenario &c. d’ ou il
s’ enfuit que Grégoire l’ a fu iv i, lorfqn’
il a dit au premier liure de fon H i-
fioirc-cbap. 36. qu’ il était né Vonzième
année de 1’ Empire de Confiantin le
Grand , qui commence en l ’ année
cccxvi. M. l’Abbè Antelmi dans fà
Dijfertation déjà citée pag. 10.. dit qu’
il a vû deux M S S . de Sulpice dans
la Bibliothèque de M. Colbert oppofez
à cette opinion . J ’ ay leu les memes
M S S . & j ’ y ay trouvé le mot de Septuagénaire
bien qu’ avec quelque petite
corruption en un fcul dans le tex-
(r) Quoiî ait Sulpicuün corsfulem
f i î i f t tÿ prufetium P rnm io rç tempore
T I O m.
aumPrætorio eo tempore quo S.Mar-
tinus fynodo Trevirenfi interfuit * ,
idque certum effe anno ccclxxxvI.
Evodium quemdam Confulem fuiffe.
verum hinc non refte concluditur
earn fynodum non nifi hoc anno cele-
bratam, & S. Martinum non ante annum
quo X. Martinur [ynodo Trevirenfi in t e r fu ît ,
faifum efle oflendimus differtat. II. n. f. Qÿod
vera infra, addlr du01 todem- t/mpere E-vodiet
cccci. aut fequentem denatum
fuifle: etenim certo certius eft Ty-
rannos, ut erat Maximus, fnos fibi
Confules & Præfeftos Prætorio crea.-
re folitos alios ab iis quos légitima
Imperatores habebant, utvidere eft
in primo Critices meæ tomo , quo
loco fermo efl; de Magnentio & Ma-
xentio tyrannis; & ut fufius in fe-
eundo tomo a me eft oftendendum.
Tyranni iron ita hebetes étant ac
ftupidi, ut Prætorii præfeâuram iis
largirentur , qui addifti eftent ôt
amici Imperatoribus , quos. e folio
exturbare conabantur . itaque con-
cludendiun omnino eft duos, eodem
tempore Evodios. & ambos confules
. fuiffe , alium fub Maximo tyranno
.anno ccclxxxv. , alium fequenti anno
fub Imperatore Valentiniana fe-
cundo.
Sulpicius Dial. n . cap. 7. habet
S. Martinum feptuagenarium fuifle
cum fynodus Xrevirenfts haberetur:
jam feptuagenario &c.hinc liquet iplius
veftigiis inbæftfte Gregprinm Y cum
lib. 1. Hift. Franc, cap 36. feripfit
eum natum XI .anno Imperii Con-
fiantini Magrti, cujus initium duci-
tur ab anno CC CX V I. Abbas. An-
thelmius in jam laudataDiffertatione
pag. 10. feribit fe duos Sulpicii ma-
nuferiptos libros in Bibliotheca Col-
bertina huic lêntentiæ adverfantes:
comperilfe. At ego qui eofdem in-
fpexi, in ipfis deprehendi verbunr feptuagenario
, licet in uno ex iis Sulpi-
cii textus lcvitcr corr.uptus fit errore
libra.-
& mies confutes fuiffe aficuî fortalfi. ma-
ois arridebit ; nobis uuum eumdemrpie efle
probabili-us fit, videfis Miodem. diflirt. II. n.
& «V