do generatim interd’i&am fub excommunicationis poena Origenis le&io-
nem. quod multo ante expulfos monachos fieri debuit; fiquidem earn ob
cauflam & nominatinx excommunicati & in fugam pulfi fuerint , quod
epifcoporum fententiae contra Origenem latae non acquieviflent. quod ex
eadem epiftola de qua agimus , non obfcure colligitur & ex Severo no-
ftro multo apertius. Non fecundo ex alia aliqua Alexandrina fynodo pro-
diit. nam fynodus, cujus mentio in epiftola fit , cuicuimodi fuerit , non
Alexandriae habita fuit , feu ( quod ipfiflimum eft juxta illius aevi fcri-
ptores) apttd Alexandriam, fed in Nitriae monte procul inde diftito faltem
fefquidiei itinere, Palladio tefte in Laufiaca . Juflifftmttm duxi ( verba funt
ex eadem epiftola num. i. circa finem ) fcribere fanttitati veftra , brevi-
ter nuntiare , quod e vicino epifcopis congregatis, qui prope ( lege probe ) imple-
rent numtrum fynodi, perrexerim N itriam , (£f coram multis patribus, qui de tot a
pane JEgypto convolaverunt , lecii funt libri O rig en is.... & confenfu omnium
condemnati. (Ne putes tarnen primum turn condemnatos Origenis libros:
quod multo ante Alexandria fa&um fuerat, ut praeter Profperum auftor
eft Gennadius in Severo). adde quae num. 5. & 6. leguntur . ex quibus
omnibus aperte colligitur, eos monachos damnatos & excommunicatos in Ni-
trienfi fynodo.
7. Verum enimvero nec in hac Nitrienfi- fynodo nec in alio quolibet
epifcoporum conventu fcriptam fuifle cenfeo hanc epiftoiam ; quam qui
fynodicam propterea appellant, valde meo judicio falluntur , quippe qua;
nihil minus quam fynodicam feu ab fynodo fcriptam le&oribus vel primo
intuitu ipfa fe prodat. Nam, ut omittam quod in ea Theophilus de fe
peculiariter loquitur , idque fubinde , ut aiunt Grammatici , in numero
fingulari; falutatio & initio Theophili nomen unice praefert , & in fine
epifcoporum neminem ei fcribenti adfuifle, ne dum fua fubfcriptione con-
firmaife quod ipfe fcripferat, palam facit his verbis : Fratres qui vobifcum
fu n t, plebs qua mecum eft y in Domino fa lu ta t; ad quae verba Vallarfius iple
notavit , jam foluto epifcoporum conventu , poft aliquod temp us epiftoiam datum
fu ijfe . Itaque, ut fupra dicebamus, Alexandriae fcripta a Theophilo
facile fuit non multo poft quam ex Nitriae monte regreffus fuerat, & pri-
mario quidem- ad epifcopos Palaeftinos, qüos noverat per id tempus ad en-
caeniorum folemnitatem ALiiam conventuros , ftatim ac fenfit monachos
exfules eo iter intendiffe; nec non aliquanto poft ad epifcopos Cyprios,
cum eofdem monachos ex Palaeftina rurfum pulfos Conftantinopolim navi-
galfe comperit.
8. Quae dum ipfe mecum reputo, vehementer follicitor ut credam, im-
mo pane pro certo häbeo, Theophili epiftoiam nuper vulgatam aliam o-
mnino elfe ab ea fynodica, quam fe Hieronymus ex Graeco interpretatum
traditr. Sane de hoc aliquis inciderat fcrupulus accuratiflimo Tillemontio * >
licet ei cognita haec epiftola non elfet nifiexaliisTeophili ad Epiphanium,
&
1 I I peut paroîflre ajfc% probable que Pepijlre
circulaire envoyée de tous cofte\ par T heophile
four fa ir e condanner les livres d yOrigene j ri*
efi autre chofeque l y epijlre fyAodal du Concile
dy Alexandrie en 401 , pu i f que nous ne voyons
point que S . Jerome dife qu* i l a it traduit une
lettre circulaire j quoiqtp est ne puiffè guère
douter qu1 * i l n* ait traduit tout ce que Théophile
a f a i t contre les Origenifles. Neanmoins
comme Théophile femble dire qu* i l comprenait
dans fa lettre circulaire /’ expulfion des
Moines de N it r ie , la quelle ne fe f it qu* après
le Concile y i l vaut mieux apparemment en f a i re
deux lettres differentes . Nota XII. m
Theoph. pag. 6} 6.
î 7.9
&Epiphanii ad Hieronymum : ratio autem eut a fynodica hanc circularem
diftinguendam.ipfe credidit, ea eft quam & nos fupra attigimus ; nimirum
quod poil dimiffum concilium fui (Te t fcripta. Accedit, quod hanc de qua
agimus epiftoiam laudantes Theophilus Epiphanio feribens , Epiphanius
vero Hieronymo, generalem epiftoiam vocant , & quidem ipfo Hieronvmo
interprète ; qui proinde eodem aut. eueyclica epiftola nomine appellare
earn debuiffet, fi quidem hanc fe interpretatum fuiffe alicubi voluiffe»
indicare. Sed quoniam epiftoiam Theophili ad Epiphanium laudavi, vi-
deat leâor num fynodica elfe aut dici potuerit,' de qua ibidem ipfe. hæc habet
alia occafionc produfta a nobis verba: Pauca ergo ex bis. qua geftafunt,
in generali epiftola quam ad omnes in commune d irex i. . . . comprebendi. Accedit
, quod in eadem paullo poll probe declaratur , quas fit epiftola t'ynadi-
ca ; nam fubditur , Dignationis tux eft , qua in hujufmodi certaminibus. fxpe,
ante nos pugnavit, iS pofitos in pr.tdio confolari, & congregare totius infulx epi-
fcopos , ac fynodica s Hueras (fcilicetin totius infulæ epifcoporum conven-
yentu feriptas, non ab uno Epiphanio ) tarn ad nos quam ad Conftantinopolita- -
na urbis epifcopum , ift ft quos alios put averts , mitten. Non prastereunda
denique quæ ex fynodica Hierofolymitani conventus eidem Theophilo
milfa hue fpeftant. primo ejus falutatio unum Theophilum nominat : Do-
mino & bonordbilijftmo Theopbilo. deinde in toto contextu units Theophilus
fuperioris epiftolx auftor defignatur: E tq u ia fcrip jit nobis fanttitas tua . . . .
id e o necejfarium duximus fignificare fan liita ti tux,: & poft pauca : Quicumque
bicc p ra d ica t, qua beatitudo tua damnanda fignißcat ; & alia hujufmodi. Ex
quibus omnibus: liquido elficitur , encyclicam feu generalem elfe dicendam',
non fynodicam, epiftoiam iftam., alia itaque ab hac fuerit epiftola fynodica,
quarnHieronvmus-tradiditafe in latinum verfam, quæque aut perierit
aut alicubi lateat. . . . .
9. Prius autem quam ulterius progrediamur , non ab re ducimus tndt-
*1 care, hanc quam diximusnncyclicam epiftoiam , Tillempntium .* fibi per-
fuafifle ad omnes, ubique gentium Chrillianos datam fuilTe, motum, credo,
tum Epiphanii verbis Hieronymo de ea feribentis, Generalis epiftola,
qua ad omnes catbolicos mijfa eft ; tum Theophili ad Epiphanium , In generali
epiftola, quam ad omnes .in commune d irex i. "Verum aliud lliadet iple
epiftolæ textus : nimirum epifcopis tantum miffam fuifle indicant quas n.
5. & 6. habentur ad folos epifcopos fpeclantia. Sicubi ergo, dicitur primo
loco, fratres iS plebem qua vobis crédita eft , turbaretentaverint, cuftoditegre-
gem Domini, iS infanos impetus eorum reprimite: fecundo vero , Simulque &
vos petimus, ut fingult cum populis qui vobis crediti fu n t, oretis attentius, öcc.
Nec tarnen ad omnes epifcopos mifla fuit , fed ad Palteftinos tantum &
Cyprios, ut nos docet duplex ejus inferiptio , quam ex Ambrofiano MS.
Vallarfius religiofiflime reprasfentavit, nofque hic exferibemus in gratiam
illofum quibus5 Hieronymi nuperrima editio non eft in promut. H ac epiftola
uniformis ad Palaftinos & Cyprios epifcopos mijfa eft. utriufque principia
tulimus. A d PaU/iinos: Dominis dileftiflimis fratribus & coepifcopis Eu-
loeio , Joanni, Zebiano, Auxentio , Dionylio, Gennadio, Zenpni, Theu-
dolio, Difterio , Porphyrio ; Saturnino", Alani, Paullo , Ammonio, Heliano,
alteri Paullo ,' Eufebio , & omnibus qui in Æliæ encæniis conwregati funt,
catholicis epifcopis Theophilus in Domino falutem. D ick ad Cyprios-. Dominis
.
x In T heoph il. a r t. X V I . pag. 480.