apparatu infiru&us, quanta diligentia & Audio Gifelinus eaftigandum fi-
bi fumferit Sulpicii textum . notulas prseterea nec eas inficetas aut ine-
ruditas adjecit, de quibus idem ipfe pofi ea quse retulimus, pergit dicere.
Uncle mis de rations noftra cafiigationis , & a quibus adjutus cam occepcrlm:
jam de Hotis earumque rati one Ji c panels babe. Quandoquidem ex ingenio
tanjeclnra hie ne fyllabam q it idem citra librorum M S S . auBoritatem fuo loco
moverimus \nos earum mutationum qua levicula funt verborumquefententiam non
immutant, nullam hie mentionem facluri furnus ; varietatibus enim leBionum ea
fere feripta funt obnoxia, qua quamplurimorum manibus olim trita fuerunt. at
quid iflis potuit ejj'e tritius, qua tot faculis in monafteriis actemplis beato Martino
facris toto orbe fingulis ahnis femel atque iterum publice recitari folent ? turn
etiam quod ejufmodi accuratio ingrata fere eft atque odiofa. ait qua majoris funt
momenti, ita ut ab iis a a Ft oris pendeat fententia , quaque omnium librorum
M S S . confenfu conftituuntur ; ea quidem proponetnus, fed proponemus tantum,
adject a L a z ii > hoc eft vulgata baBenus feriptura . S i vero libri M S S . inter fe
evarient ,itd ut delectus ac judicium citra difficultatem fieri nequeat; in eo pra-
eipue nofler bic labor verfabitur ,u t quod nos pro vero babituri fumus, id quam
brevijfime adflituamus , diverfa interim leBione aut lecioris juaicio relict a aut
certis argumentis reject a . Jam qua ad biftoriam pertinebunt, quo bis Notis va-
rietatis nonnibil accedat, ea , ut occurrent, adnotabimus , quacumque ex au-
Boribus buic noftro fynebronis fide notione digna per otium cxcerpcre licebit.
Hasc fufe retulifle non ingratum futurum putavimus aut inutile lefto-
ribus, quibus Plantiniana editio admodum rara iegre in manus perventu-
ra fit': ex his enim intelligent plurimum nos debere Gifelini Audio & fi-
dei, qui aut folus aut pras ceteris de Severo ad hanc diem bene fit meri-
tiis. Verum , ut -fuis locis notavimus, a Lazii lectione licet germana non
femel fine caufla receffit, & non levia aliquando ipfe menda nobis obtru-
f it , prsetereaque non omnia ipfe vidit qute fub mendo cubabant. Quid
vero pofiea ab aliis in hac parte praiftitumfie, vix video: itaomnes polte-
ri'ores editiones Plantinianam fecutae funt. unus mihi tamen aut alter com-
memorandus eA. Georgius Hornius , heterodoxus homo, Sulpicii Seven Opera
omnia cum leBijfimis commentariis , ut fert libri inferiptio , vulgavit
Lugduni Batavorum , in forma 8., anno cioiocxlvn.: quas editio poAea
iterum & tertio iifdem typis recufa fuit. Nitida quidem eA, fed quid
prseterea boni habeat, ne requiras. fic enim ipfe Hornius leftorem mo-
nuit: In te'xtu Victor cm fere Gifelinum fequimur , qui poft Lazium collatis
quamplurimis M S S . iotum opus adeo emendavit, ut nibil omiferit quod medi-
cabile erat. Quod vero ejusCommentariumattinet, de eo fufius agere opor-
tebit ubi de Hifioria Sacra fermo erit inftituendus ; nunc dixilfe fufficiat,
ad Severum illuArandum nihil prdrfus conferre. contra in haereticis dog-
matibus ingerendis, & malediftis in Romanam Ecclefiam congerendis m-:
mium quantum redundat. proinde in Obfervationibus noAris auftoris pe-
tulantiam non femel caAigare debuimus, licet fiepius ei pepercerimus,
ne cum iplo extra propofitam materiam vagari perpetuo videremur. Po-
Aremus eorum qui , quod feiam , operam fuam Severo locarunt, eA Joan«
nes Vorfiius, qui quidehi Severi textum , ut fuerat a Gifelino emenda-
tus, procudit Berolini anno cioioclxvm. in forma i z . ; nonnullas tamen
feripturae diferepantias ex libro quodam manuferipto bibliotheca Ele-
Soralis Magdeburgenfis, qui cum haec de Martino Opufcula contulerat,
fuis Notis infperfit. cetera quse in iifdem habentur, pleraque. ad Grammatimaticam
(de qua difciplina aliquot feripfit libellos) fpeftänt: nonnum-,
quam etiam Theologum agit, & quidem ex hasrefeos Lutherianse , cui ad-
di&us erat, placitis. Hsec VorAii editio fecundo prodiit Lipfias anno hu-
jus fieculi ineuntis nono, quam prseterea Joannes Clericus auxit feptem epi-
Aolis a Balurio & Acherio pridem fub Sulpicii Severi nomine vulgatis,
quas ipfe fuis Notis non illuAravit fed confpurcavit: adeo crebris in fan-
Aam virginitatem & eselibem vitam ac monafiieum infiitutum blafphemiis
funt reïertse. & tarnen, eheu, ha;c editio noAro hoc tempore omnium
fere teritur manibus, quandoquidem vix ulla ex antiquis venalis profiat.
Hoc fcilicet perpetuum fere a Gifelini astate ad hanc ufque diem Severi
fatum, ut ita loquar, fuit, ut impuris hsereticorum hominum commentariis
impune infarciretur & contaminaretur : nimirum ut , quo elegan-
tior & fuavior ejus diftio Auit, quoque avidius a multis, prxcipue a ju-
nioribüs, leftitatur, eo incautius imbibi, eoque latius citiufque ferpere
& gralfari peAis illa poffit . fic delicatioribus quibufdam epulis, & dul«
cioribus pomis , ficubus, moris, fragis , mortiferum plerumque immifeeri
infpergive folet toxicum.
§. HL
Quid in bac nova editione adornanda per nos fit effeftum.
Hæc funt quse alii in hac parte Sulpicii Severi feriptis contulerunt :
quid nos praeterea elfecerimus, paucis accipite. I. Vulgata Severi exem-
plaria diligenter contulimus cum Wolfgangi Lazii aliifque antiquioribus
editionibus, nec non-cum aliquot manuferiptis libris, antiquiflimo potif-
fimum Capitulari. hue fpeclant Notæ textui fubûratsc, in quas quaecumque
emendationi & explanatiôni ejufdem textus inferviebant, corrafa undecum«
que conjecimus. II. Annum S. Martini emörtualem multorum jamdiu di-
fputationibus agitatum, bmnemque adeo ejus vitæ chronotaxin, quam potui-
mus certioribus indiciis & argumentis, a vulgata tamen plerumque fententia
recedentes, quatuor prioribus Dilfertationibus invefiigavimus & Aabilivi-
mus, Severi inhærentes auftoritati \ quem etiam a Chiliafiarum errore
immunem defendimus Differtatione quinta, fexta & ultima Origenianæ
fub Anafiafio I. Romano Pontifice damnationis hifioriam admodum im-
plexam dilucidat. III. Quse feitu digniora nec ita paffim obvia occurre-
bant in Severo illuAranda , item quse alii perperam in ejus feripta ad-
notaverant , in fequentibus Obfervationibus expendimus . Vitam etiam
Sulpicii Severi initio operis præmittendam duximus ad critices leges exa-
ûam,poA antiquorum de eodemTeAimonia multo quam in præteritis e-
ditionibus uberiora & illufiriora . Pofiremo duplex adjeâa eA ad libri
calcein Appendix, quarum prior exhibet epigrammata quædam in Bafilica
potiffimum S. Martini jam inde a S. Perpetuo , qui quintus ab eo Turonenfis
epifeopus fuit, inferipta ; altera vero emendationes aliquot & variantes
lectio nés in S. Paulli primieremitse Vitam ex laudato Capitulari codice de-
promtas , & ad antiquas editiones coliatas repræfentat. Hæc omnia por-
ro & fingula quicumque primum æqua lance penfitaverit , tum per fe facile
& re£te judicare poterit,’ quantum hæc editio fuperioribus omnibus
præfiet’, ideoque alia omnino ab iis prorfufque nova habenda fit, nec ea
quidem aut inutilis aut non necefiaria, fi modo reipfa compertum fuerit,
exfpe