21 De ophaalbrug, ca. 1875
Doek, 30,2 x 22,7 cm.
Rechtsonder J. Maris
National Gallery, Londen
Inv.nr. NG 2710
HERKOMST
Kunsthandel Goupil et Cie., Londen, 1875, mogelijk
nr. 10201; Collectie R.T. Hamilton Bruce,
Edinburgh; Veiling R.T. Hamilton Bruce, Londen
(Christie) 16 mei 1903, lotnr. 45; Collectie
J.C.J. Drucker, Londen, 1903-'10; Schenking 1910.
LITERATUUR
Veth 1899 (3), p. 404; Van Riemsdijk 1905,
nr. 1519f; Anoniem 1908 (2), p. 343; MacLaren
& Brown 1991, cat.nr. 2710; Bailey & Silverman
1992, p. 130.
De ophaalbrug in de National Gallery
kan hoogstwaarschijnlijk worden
geïdentificeerd als het schilderij dat
in 1875 door het Londense filiaal van
Goupil et Cie. werd verkocht. In de
lijsten met verhandelde werken van
Jacob Maris, die Hermanus Gijsbertus
Tersteeg opstelde op basis van de
verkoopboeken van Goupil et Cie.,
staat bij het laatste werk vernield dat
het — nadat Goupil het in 1875 had
verkocht — in 1903 op de veiling .
van de collectie Hamilton Bruce in
Londen werd gekocht door
J.C.J. Drucker, waarschijnlijk voor
441 Engelse ponden.1 Op basis van
deze gegevens en het bestaan van een
1875 gedateerde aquarel met een
vergelijkbare compositie (cat.nr. 20),
wordt het hier besproken schilderij
eveneens 1875 gedateerd.2
Uit de verkoopboeken van het
Parijse filiaal van Goupil et Cie. blijkt
dat Maris het onderwerp al eerder
ter hand had genomen; in 1872 werd
een schilderij met de titel Le pont. levis
voor 1200 francs verkocht aan de
Londense handelaar Henry Wallis.3
W L
1 Lijsten Tersteeg 1899. nr, 10201, Rijksbureaü
voor Kunsthistorische Documentatie, Den Haag;
MacLaren & Brown 1991, nr. 2710.
2 Van Riemsdijk 1905, nr. I5i9f; MacLaren &
Brown, 1991, nr. 2710.
3 Lijst Goupil et Cie. Parijs 1900 en lijsten
Tersteeg 1899, nr. 6662. Rijksbureau voor
Kunsthistorische Documentatie, Den Haag.
22 De Buitenkant met
de Schreierstoren te
Amsterdam, 1875
Penseel in waterverf, 194 x 334 mm.
Rechtsonder J Maris 1875
Rijksprentenkabinet, Rijksmuseum, Amsterdam
Inv.nr. SK-A-2478
HERKOMST
Collectie de heer en mevrouw J.C.J. Drucker-
Fraser, Londen, 1895; Schenking 1909.
LITERATUUR
Eisler 1913 (2), pp. 330, 334; Washington 1958-'59,
catnr. 136; Van Thiel e.a. 1976, p. 812; Sillevis 1985,
cat.nr. 32; Loos 2002 , cat.nr. 59.
De locatie — een gezicht op de Prins
Hendrikkade in Amsterdam, met
de ophaalbruggen over de Gelderse
Kade en daarachter de Schreierstoren
— is door Maris meermalen in beeld
gebracht; het was een van zijn meest
succesvolle stadsgezichten. De eerste
versie in olieverf, uit 1872, moet zijn
gebaseerd op schetsen die hij maakte
bij een bezoek aan Amsterdam in
1871, kort na zijn terugkeer uit
Parijs. Qua compositie komt deze
aquarel het meest overeen met het
schilderij in het Gemeentemuseum,
Den Haag, dat echter ongeveer tien
jaar later ontstond (cat.nr. 49).
Zoals bekend veroorloofde de
kunstenaar zich dikwijls vrijheden
met topografische gegevens; in
essentie is hier echter een getrouw
beeld van de Buitenkant gegeven.
C v T