y •• wiss
p S p i -**•*<' **_•-* sa
_# '_ " T -I v, * «Ca*
Dan Geesin (1970)
Terwijl een boer gezichten snijdt
En zijn dochter gaten graaft
Stolt het water van de aarde
Op de bodem van een meertje...
Voor iemand die zijn jeugd doorbraeht
op het heuvelachtige boerenland van
Zuid Engeland, biedt het vlakke karakter
van het Hollandse landschap een
bron van inspiratie. Vooral de uitgestrekte
weidelandschappen, lineair
ingericht door de talloze kaarsrechte
sloten, vormen vanuit een voortrazende
trein bezien aanleiding tot fantasieën
over het leven in en onder water.
Geesins eerdere films als De Tuin en
De Wolverlei waren ook gebaseerd op
het landschappelijke element en het
verzoek om zich door Maris' typisch
Hollandse landschappen te laten inspireren
tot een nieuwe film sloot dus
goed aan.
De hernieuwde kennismaking met het
oeuvre van Maris in het Gemeentemuseum
toonde, naast het melancholische
karakter en de eenzaamheid in het
landschap, ook de onschuld van Maris'
modellen in werken als Breistertje op
balkon (afb. 30). Deze elementen stimuleerden
het sprookjesachtige verhaal
van Clods, dat vooral is geïnspireerd
op Maris'Jagertje (cat.nr. 59). Dit schilderij
met zijn sombere, vochtige,
atmosferische landschap functioneerde
als katalysator van de wens een project
te maken over het Hollandse landschap.
De opgeroepen vraag: 'waarheen
leidde het lot de ruiter te paard
op die druilerige dag?', gecombineerd
en gecontrasteerd met een lieflijke
jongedame en het gefantaseerde
onderwaterleven, vormt de kern van
het verhaal dat zich afspeelt op de
omgeploegde aardkluiten.
Een goed verstaander zal de verwijzingen
naar Maris' oeuvre er gemakkelijk
in herkennen. Zo is de kleding van de
boerendochter ontworpen naar Maris'
Schevenings meisje (particuliere
collectie) en haar ontspannen houding
tijdens de scène in de hut verwijst
overduidelijk naar Moe gewaakt uit de
collectie van het Rijksmuseum. Ook
het contrast in licht en donker en de
aandacht voor details in het interieur
als de oven zijn herleidbaar tot Maris'
vroege figuurstukken. Daarnaast zijn
talloze andere beelden uit de negen-
tiende-eeuwse schilderkunst verwerkt
die herinneren aan Millets Angelus en
Van Goghs tekeningen van het boerenlandleven.
Clods is echter vooral gebaseerd
op de sfeer en atmosfeer van
Maris' kunst; het levensverhaal van
Jacob Maris en zijn kunsthistorische
betekenis hebben geen enkele rol
gespeeld bij het ontwikkelen van het
storyboard. In Clods is de melancholie
die Maris' werk oproept door Geesin
tot leven gebracht.
M vH
Dan Geesin, Filmbeelden uit Clods, 2003.
35 mm kleinbeeld diafilm.
Cast: Ruiter, Alfons Ensink; boerendochter, Nora
Halswijk; boer, Corrij Ensink; monster in water,
Ramon Rekers; monster te land, Mischa Rakier.
Crew: Kostuum assistent, Ineke Duivenvoorde;
1ste productie assistent, Esther Rots; 2e productie
assistent, Anita Arensman; 3e productie assistent,
Anneke Miggiels.
Locatie & rekwisieten: Herman van Koeveringe.
Geluid: Dan Geesin, Ferry de Pater.
Tekst, productie en regie: Dan Geesin.