E L E G I A V I L
A Dde Manus in vincla~meas, [meruere catenas]
Dum furor omnis abit, fi quis amicus ades •
Nam furor in dominam temeraria brachia movit •
Flet mea vefana l»fa puella manu.
T une ego vel caros potui violare parentes :
Saeva vel in fanflos verbera ferre Deos*
Quid ? non & clypei dominus feptemplicis Ajax
Stravit depreníos lata per arva greges ?
E t, vindex in matre, patris malus ultor Oreftes ,
Aufus in arcanas pofceré tela Deas ?
Ergo ego digeftos potui laniare capillos :
Nec dominam mota; dedeciiere coma; ?
Sic formofa fuit ; talém Schceneida dicunt
Mxnalias arcu follicitaife feras.
Talis perjuri promiflaque velaque Thefei
Flevit precipites CreíTa tuliífe Notos.
Sic, nifi yittatis quod erat Cáffandra capillis,
Procubuft templo, cafta Minerva, tuo.
Quis mihi non, Demens , quis non mihi, Barbare, dixit ?
Ipfa nihil , pavido lingua retenta metu. •
Sed taciti fècere tarnen convitia vultus .
Egit me lacrimi ore filente reum.
Ante meos humeris vellem cecidiffe lacertos :
Utilius potui parte carere mei.
In mea vefanas habui difpendia vires:
Et valui pcenam fortis in ipfe meam.
Quid mihi vobifcum, c»dis fcelerumque miniftr»?
Debita facrileg» vincla fubite manus.
A n, fi pulfaflem minimum de plebe Quiritem,
Ple&erer? in dominam jus mihi majus erit?
Peifima Tydides fcelerum ' monumenta reliquit.
Ille Deam primus perculit ; alter ego.
Sed minus ille nocens. mihi, quam profitebar amari,
L»fa eit : Tydides f»vus ih hofte fuit.
I nunc, magníficos viélor molite triuraphos,
Cinge comam lauro; votaque redde Jovi :
Qu»que tuos currus comitatus turba fequetur,
Clamet; Io forti vi&a puella viro!
Ante eat efifufo triftis captiva capillo,
Si finereht l»f», candida tota, gen».
Aptius imprefiis erat òs livere labellisy
Et collo blandi dentis habere notam.
Penique, fi tumidi ritu torrentis agebàr,
C^caque me predam fecerat ira fuam ;
Nonne iatis fuerat timid» inclamafie puella;,
Nec nimium rígidas intonuiífe minas ?
Aut tunicam fumma deducere turpiter ora
Ad mediam ? medi» zona tuliffet opem.
A t nunc fuftinui, raptis a fronte capillis,
Ferreus ingenuas ungue notare genas.
Adfiitit illa amens albo & fine fanguine vultu •
Csduntur Pariis qualia faxa jugis.
Exánimes artus, & membra trementia vidi ;
Ut cum populeas ventilat aiira comas :
Ut leni Zephyro gracilis vibratur arundo :
Summave cilm tepido ftrihgitur unda Noto.
Sufpenf»que diu lacrirn» ftuxere per ora,
Qualiter abjeéla de nive mahàt aqua.
Tunc ego me primum ccepi fentire nocentem.
Sanguis etánt lacrima^ quas dabat illa, meus.
Ter tamen ante pedes volui procumbere fupplex:
Ter formrdatas reppulit illa manus.
At tu , ne dubita [ minuet vindida dolorem ]
Protinus in vultus miguibus ire meos ;
Nec noftris oculis, nec noftris parce capillis •
Quamlibet infirmas adjuvet ira manus.
Neve mei feeleris tam triftia figna iuperfint,
Pone recompofitas in ftatione comas.
E L E G I A V I I I .
ESt qusdam : (quicumque volet cognofcere Ienam,
Audiat) eli: qu»dam nomine Dipfas anus.
Ex re nomen habet. nigri non illa parentem
Memnonis in rofeis fobria vidit equis.
lila magas artes, JEaeaque carmina novit,
Inque caput liquidas arte recurvat aquas.
Seit bene quid gramen , quid torto concita rhombo
Licia, quid valeat virus amantis equa;.
Cum voluit, toto glomerantur nubila cado.
Cum voluit, puro fulget in orbe dies.
Sanguine ( fi qua fides ) ftillantia fiderà vidi :
Purpureus Lun» fanguine vultus erat •
Hanc ego no&umas verfam volitare per umbras
Sufpicor, & piuma corpus anile tegi.
Sufpicor; & fima eft. oculis quoque pupula duplex
Fulminai, & geminò lumen aborbevenit,
Evocat antiquis proavos atavofque fepulcris :
Et folidam longo cannine findit humum.
H»c fibi propofuit thalamos temerare pudicos :
Nec tamen eloquio lingua nocente caret.
Fors me fermoni teftem dedit . illa monebat
Talia ; me duplices occuluere fores:
Scis here te, mea lux, juveni placuiffe beato
H»fit, & in vultu conftitit ufque tuo .
Et cur non placeas ? nulli tua forma fecunda eil.
Me mìferam ! dignüs corpore cultus abeft -
Tam felix efles, quam formofiffima, vellem.*
Non ego te fa£ta divite pauper ero .
Stella tibi oppofiti noeuit contraria Martis .
Mars abiit: figno nunc Venus apta tuo.
Profit ut adveniens, en afpice. dives amator
Te cupit; cur», quid tibi defit, habet.
Eft etiam focies, qua; fe tibi comparet, illi :
Si te non emtam vellet, emendus erat.
Erubuit. decet alba quidem pudor ora : fed ifte
Si fimules , prodeft: verus obefle folet.
Cum bene-dejeélis gremium fpeétabis ocelLis ,
Quantum quifque ferat, refpiqiendus erit.
Forfitan im mund» Tatio regnante Sabin»
Noluerint habiles pluribus effe viris .
Nunc Mars externis animos exercet in armis r
At Venus JEneaz regnat in urbe fui.
Ludi^e formof». cafta eft, quam nerno rogavit :
Aiit fi rufticitas non vetat , ipfa rogat.
Has quoque, quas^ frontis rugas in vertice portas,
Excute : de rugis crimina multa cadent.
Penelope juvenum vires tentabat in arcu :
Qui latus argueretr, corneus arcus erat .
Labitur occulte, fallitque Volatilis »tas :
Ut celer admiflis labitur amnis aquis.
Era. nitent ufu : veftis bona qu»rit haberi :
Canefcunt turpi teda reliéla fitu.
Forma, nifi admittas, nullo exerdente fenefeit:
Néc fatis eifeétus unus & alter habent.
Certior e multis, nec tam invidiofa rapina eft.
Piena vénit canis de grege preda lupis.
Ecce, quid ifte tuus preter nova carmina vates
j Donat ? amatoris millia multa leges.
! Ipfe Deus vatum, palla fpe^abilis aurea^
R
BtVa&at inaurata; confona fila lyræ. _
1 . jabitj ille tibi magno fit major Homero.
Trrede mihi; res eft ingeniofa, -dare.
«j c tu fi quis erit capitis mercede redemtus,
foefpice gyPfa,i crimen inane pedis .
Nec te decipiant vetcres quinquatria cera.
Tolle tuos tecum, pauper amator, avos.
■ in q u i a pulcher erit, pofeet fine muñere noflem;
lO u ò d det, amatorem flagitet ante fuum.
tlrcius exigito pretium, dum rena tendis,
tNe fugiant. captos legibus ure tuis. jg
Nec nocuif fimulatus amor, fine credat amans Tsed cave, ne gratis hic tibi conftet amor,
sìnenega:nofles. capitis modo finge dolorem:
l i t modo qua caufas prabeat, Ifis erit.
ìlox recipe; ut nullum patiendi coiligat ufum,
{Neve relentefcàt fepe repulfus amor ,
slrda fit oranti tua janua, laxa ferenti.
■Audiat exclufi verba receptus amans. ■■■■
Et, quafi Iaefa prior, nonnumquam irafeere lado.
IVanefcat culpa culpa repenfa tua.
Sid i-.umquam dederis fpatiofum tempus in ìram.
K æ p e fimultates ira morata facit.
Quin etiam difeant oculi lacrymare coaiti :
= Et fadant udas illa vel illa genas .
Nec, fi quéní falles, tu perjurare umeto. .
■commodat illufe numina furda Venus.
Srvus & ad partes folers ancilla parentur;
■Qui doceant, apte quid tibi poflit emi»- ; •
Et libi panca ronent : multos fi pauca rogabunt,*
■Poftmodo de ftipula grandis acervus erit •
Et foror•& mater, nutrix quoque carpat amantem.
■Fit cito per multas prada petita manus .
4jim te deficient pofcertdi1 muñera caufæ,
■Natalem libo teftificare tuum. i
Ne fecurus amet nuilo rivale , ¡caveto.
■Non bene, fi tollas pralia, durât amor*
IÜC viri toto videat veftigia ledo ; ^
* Fadaque lafcivis lividi Colli notis. |
Muñera pracipue videat, quæ mnerit alter.
Si tibi nil dederit, Sacra roganda via eft*
■ Ü multa abftuleris : ut non tamen omnia donet; I Quod numquam reddas, commodet ulque roga.
Eingua juvet, mentemque tegat . blandire noceque.,
■ Impía fub dulei melle venena latent-
■Mæc li praftiteris , ufu mihi cognita longo
■ Nec tulerint voces ventus & aura-meas;
-3æpe mihi dices vivæ bene : fæpe rogahis, .
■^Ut mea defundlae mollker ■ olfa cubent.
Vox erat in -curftt, cum -me mea prodidit umbra.
■ At noftra vix fe continuere manus, ,
wn\n albani Taramque comam , lacrymofaque, vino
■ Luminaj rugofas diftraherentque genas,
Di tibi dent nudofque lares , inopemque feneiiam;
I Et longas hyetnes, perpetuamque fitim..
L E L E G I A IXi
Ilitat omnis amans, & habet fuá caftra Cupido :
Attlee, crede mihi ; militât omnis amans.
Ruæ bello eft habilis, Veneri quoque convenir, »tas.
■ Turpe fènex miles, turpe fenilis amor*
Wbos petiere duces annos in milite forti,
■ Hos petit in focio bella puella toro.
■ervigilant ambo : terra requiefeit uterque.
1 Ule forçs domili» fervat, at ifte ducis.
Militis officium longa eft via; mitte puellam;
Strenuus exeinto fine fequetur amans.
Ibit in adverfos monres, duplicataque nimbo
Flumina: cogeftas exteret ille nives.
Nec freta preffurùs tumidos caufabitur Euros;
Aptaque verrendis fiderà qu»ret aquis.
Quis, nifi vel miles, vel amans, & frigora noftis >
Et denfo miftas perferet imbre nives ?
Mittitur infeftos after fpeculator in hoftes:
In rivale oculos alter, ut hofte , tenet •
Ille graves urbes, hic dure limen amie»
Obfidet: hic portas fraiigit, at ille fores.
S»pe foporatos invadere profuit hoftes j
C»dere & armata vulgus inerme manu.
Sic fera Threicii ceciderunt agmina Rhefi :
Et dòminnm capti deferuiftis equi.
S»pe maritorum ìomnis utuntur amantes ;
Er fua fopitis hoftibus arma movent.
Cuftodum tranfire manus, vigilumque catervas,
Militis & miferi femper amantis opus.
Mars dubius, nec certa Venus; viélique refurgunt:
Quofque neges umquam pofle jacere, cadunt.
Ergo defidiam quicumque vocabit- amorem,
Definat. ingenii eft experientis amor .
Arder ili abdufta Brifeide mceftus Achilles .
Dum licer, Argolicas frangite Troes opes.
Heélor ab. Andromaches complexibus ibat in arma.
Et, galeam capiti qu» daret, uxor erat.
Summa ducum Atrides Vifa Priameide fertur
M»nadis eftufis obftupuifTe comis.
Mars quoque deprenfus fabriiia vincula fenfit •
Notior in c»lo fabula nulla fuit../
Ipfe ego fegnis eram, difeinftaque .in otia natus :
Mollierant animos leftus & umbra meos.
Impulit ignavum formof» rqra puell» ;
Juifit & in caftris »ra inerere. fuis ..
Inde vides agilem, noüurnaque bella gereutem.
Qui nolet fieri deftdiofus, amet. i
E L E G I A X.
QUalis, ab Eurota Phrygiis aveila càrinis,
Conjugibus belli caufo duobus erat : .
Qualis erat Lede, quam plumis abditus albis.
Gallidus in falfa lufit aaulter avei:
Qualis Amymone ficcis errabat in agris,
Cum premeret fummi verticis urna cotnam :
Talis eras; aquilamque in te taummque timebam,
Et quidquid magno de. Jove fecit Amor.
Nunc timor omnis abeft, animique refanuit error :
NeQ facies oculos jam capit ifta meos.
Cur firn mutatus qu»fis ? quia munera pofeis.
H»c te non .patitur cauta piacere mihi.
Donee eras fimplex, animum cum corpore amavi:,
Nunc mentis vitio l»fa figura tua eft.
Et puer eft & nudus Amor. fine fordibus annos, ,
Et nullas veftes, ut fit apertus, habet.
Quid puerum Veneris pretio proftare jubetis?.
Quo !pretium condat, non nabet ille finum .
Nec Venus apta feris, Verièris nec filius, armisi
Non decet imbelles »ra merere Deos.
Stat pieretrix certo cuivis mercabilis »re ;
Et miferas. juflo corpòre qu»rit òpes »
Devovet imperium tamen h»c lenonis avari :
E t, qUod vos facitis fponte, coafta facit.
Sumite in exemplqm pecudes ratione carentes . ......
I Turpe