Sed vultu meliore mori fe^ura videtur.
Flenribus haec lacrinians heros memorabat ; & ecce
/Eacus ingreditur duplici cum prole, novoque
Milite j quem Cephalus cum fortibus acfcipit armis’.
M E T A M O R P H O S E O N
L I B E R V i l i .
JAm nitidum retegente diem, noftifquo fugante
Tempora Lucifero, cadir Eurus ; & húmida furgunt
tubila, dant placidi curfum redeuntibus Auilri
Aacidis, Ccphaloque ; quibus feliciter aiti
Ante exfpeflatum pottus tenuere petitos,
Interea Minos Lelegeia littore vallar :
Pratentatque fui vires Mavortis in urbe
Alcathoe , quam Nifus habet; cui fplendidus offro
ínter honoratos medio de vertice canos
Crinis inbsrebat magni fiducia regni.
Sexta refurgebant orientis cornua Phcebes :
Et pendebat adhuc belli fortuna ; diuque
Inter utrumque volat dubiis Vigoria pennis.
Regia turris erat vocalibus addita-muris :
In quibus auratam proles Latoia fertur
Depofuiile lyram : iaxo lonus ejus inhasfit.
Sa’pe illue Lolita eíl afeendere filia Nifi ;
Et petere exiguo refonantia faxa lapillo 3 •
Tum cum pax effet. bellum quoque fame folebat
bpectare, eque illa rigidi certamina Martis;,
Jamque mora belli proeerum.quoque nomina norat,
Armaque, equofque, habjtufque, Cydoneafque p ha re tras,
Noverar ante alios faciem du<?is Europei ;
1 lus etiam quam noffe farcii. bac judice .Minos v
oeu caput abdiderat criilata cafficie- pennis,
In galea formofus erat: feu fumferat auro
Eulgenteni clyp.eum , elypeum fumfiffe deeebat,
Torlerat adductis haililia lenta lacertis ; • •
Laudabat virgo junélam cum viribus artem, :
Impofito patulos calamo finuaverat arcus :
Sic Phcebum fumtis jurabat ilare fagittis'*
Cum yero fàciem demto nudavetat a:re,-
Purpureufque albi ftratis infignia piilis
Terga premebar equi, fpumantiaque ora regebat :
Vix fuá, vix fana; virgo Ñifeia compos
Mentis erat .. fèfix j acuì um, quod tangeret ille,
Quoque mani) premeret, folicia frana vopabat.
Impetus eft ili;, ( liceat i^odo ) forre per agujen
Virgíneos hoílile gradus : eft Ímpetus iílj.,
Turribus e fujnmis in Qnoifia mitre re corpus
Caftra i vel. a.'ratas bolli reclúdere portas :
Vel fi quid Minos aliud veliti urque fedebat
Candida Diéìari fpe^ans tentoria regis :
Laster, alt, doleamne geri lacrimabile bellum,
In dubio eft. dolco quod Minos hoftis amanti eft.
Sed nifi bella for^nt, numquid mi hi cognirus effet?
Me tamen accepta poterat deponere bellum
Obiide: me coimtera, ine paejs pignus habere.
S i, qua te peper.it, talis, pujcberriipe rerum,
Qualis es ìple, fon: merito Deus arfit in illa.
Q ego ter fehx, fi penqis lapla per auras
C nomaci poflem caftris infiftere rógjs •
flammafque meas, qua dote, rogarem,
Vellet enti, tantum patrias ne pofeeret arces.-
Nam pereant potius fperata cubiiia: quam firn
frodinone porens. quamvis fepe utile Vinci
victoris placidi fecit clementia multis.
Juffa getit certe pro nato bella perenno :
In cauffaque valet, cauflamque tuentibus armis.
Ut pura, vmeemur. qui fi manet exitus urbem:
Cur. luus hsc lili referabit mqenia Mavors,
Et non noller amor? meljus fine cade, moraque
Impen&que fui poterit fuperare cruotis. '
Quam metuo oerte, ne quis tua peélora, Minos,
V ulneret imprudens! quis emiri tam dirus, ut in te
Dirigere immitem, nifi nefeius, audeat haftam?
Ctepta placent, & fiat fententia tradere mecuin
Dotalem patriam: finemque imponere bello.
Verum velie parum eft. aditus cuftodia fervati
Clauftraque portarum geniror tenet. hunc ego folum
Infelix timgo : folus mea vota moratut.
Di facerent, fine patre for^m ! fìbi quifque profeéfo
Fit Deus. ignav;s precibus Fortuna repugriat®
Altera jamdudum iuccenfa Cupidine tanto
Perdere gauderet, quodeumque’ obftaret amori •
Et cur .ulla foret me fortior f ire per ignes,
Per gladios aufim • neque in hoc tamen ignibus ullìs,
Aut gladiis opus eft : opus eil mihi cri.ne paterno.
Illa mihi eft auro pretiofior ; jlla beatam
Purpura me, votique mei f i ¿tura potentem.
Talia dicenti, curarunj maxima nutrix,
Nox intervenit, tenebrifque audacia crevit.
Prima quies aderat ; qua ^uris fèfla diumis
Peélora fomnus habet, thalamos taciturna paternos
Intrat : & ( heu fàcinusl ) fatali nata parentem
Crine fuum .fpoliat : pràdaque potita nefanda
Fett fecum fpolium celèrisi progreftaque porta
Per medios hpftes (meritis fiducia tanra eft)
; Pervenit äd regem : quem fic affata paventem.
Suafit amor facinus. proles ego regia Nifi
Scylla, tibi, trado pätriofque meoique Penates •
Prsmia nulla peto, nifi te. cape pignus apioris
• Purpureum crinem . nec me tunc tradere crinem,
Sed patrium tibi crede caput, feelerataque dextra
Munera porrexit. Minos porreéla refugit»
Turbatulque novi refpondit im agi ne faéli ;
Di te fubmoveant, o noftri infamia fedi',
Orbe fuo : tellufque tibi pontufque negéntur.
Certe ego non patiar Jovis incunabula Creten,
Q.uae meus èft orbis, tantum ebnringere monftrum»
^ ^eSes captis iuftiffimus aiiélor
HoMibus impofuit, clalTìs retinacula fójvi
Ì Juftit \ & «ratas impelli remige puppes •
Scylla, freto poftquam deduòlas nare carinas
Nec praftare ducem fc'eleris fibi prsemia vidit:
Confumtis precibus vioientam tfanfit in Jram :
intendenfque manns, palfis furibunda capillis,
Quo fugis, exclaniat, meritoruni auctore iciicìa.
O patria palate mea, pralate parenti?
Quo fugis , immitis? cujus vifloria noftrum
Et feelus & meritum eft. nec te datà munera, nec te
Nofter movit amor; nec quod fpes omijis in unum
le mea congeiia eft? nam quo deferta revettar ?
In patriam? fuperata jacet, fed finge manere:
Eroditione mea claufa eft mihi. patris ad ora ?
Qua tibi donavi. cives odere mefentenj ;
Finitimi exemplum metuunt. éxponimur orbici
Terrarum, nobis qt Crete loia pateret.
Hac quoque ÖC prohibes? fic nos, ingrate, relinquis?
Non genrfnx Europa rifai, fed inhofpira Syjrris,
ArmemaV. tigres, Aufirove agitati ChafyWis.
Nec love tu natus : fiec mater imagipe tauri
Dueta tua eft . generis falfa eft ea fabula veilri.
n
£t fetus, & captus nullius amore juvencs
Qui te progenuit, taurus firn, exige pcenas,
Nife pater, gaudete malis modo prodita noftris
jVlcenia : nam fateor, merui ; & ium digna perire.
]Vle tamen ex illis aliquis, quos impia kefi,
]Vle perimat. cur, qui vicifli crimine noftro,
Infequeris Crimen? lcelus hoc patrizeque patrique;
Officium tibi fit. -te vere conjuge digna eli,
Quae torvum ligno decepit adultera taurum ;
DiiTortemque utero feetum tulit. ecquid ad aures
Perveniunt mea diéla tuas? an inania venti
Verba ferunt; iidemque tuas, ingrate, carinas?
Jam jam Pafiphaen non eft mirabile taurum
Przpoíuifle tibi : tu plus feritatis habebas.
Me miferam! properare juvat: divuliàque remis
Unda fonat. mecum fimul ah mea, terra recedi: .
Nil agís, o fruftra meritorum oblite rneorum.
Infequar invitum : puppimque amplexa recurvam,
Per fretà longa trahar. vix dixerat ; infilit undas .*
Confequiturque ràtes faciente Cupidine vires.
Gnoífiac^que hxret comes invidiofa carina.
Quam pater ut vidit, [ nam jam pendebat-in auras,
Et modo faélus erat fulvis Hali^etos alis ]
Ibat j ut hzerentem roftro laniaret adunco.
Illa metu puppim dimittit.* at aura cadentem
Suftinuiffe levis, ne tangeret «quora, vifa eft.
Piuma fuit. plumis in avem mutata vocatur
Ciris: & a tonfo eft hoc nomen adepta capillo.
Vota Jovi Minos taurorum corpora centum
Solvir, ut egreflus ratibus Curetida terram
Contigit ; & fpolìis decorata eft regia, fixis.
Creverat opprobrium generis : feedumque patebat
Matris adulrerium monfìri novitate biformis.
Deílinat huno Minos thalamis removere pudorem;
Multiplicique domo, céecifque includere teélis.
Dsdalus ingenio {fabr£c celeberrimus arris
Ponìt opus : turbatque notas, & lumina flexum
Ducit in error^m variarum. ambage viarum .
Non fecus ac liquidus Phrygiis Meandros in arvis
Ludit y & ambiguo lapfu refiuitque fiuitque :
Occurrenfque fibi venturas afpicit undas :
Et nunc ad fontes, nunc in mare yerfus apertum ,
Incertas exercet aquas. ita Dsdalus implet
Innúmeras errore vias : vixque. ipfe revertí
Ad limen potuit; tanta eft fallacia tedi.
Quo poftquam tauri geminam juvenifque figuram
Claufit ; oc Adso bis paflum fanguine monftrum
■ Tertia fors annis domuit reperita novenis j
I Urque ope virgínea nullis iterata priorum
■ Janua difficilis filo eft inventa reledo
■ Protinus iEgides, rapta Minoide, Dian
■ Vela dedit : comiteiiique fuam crudeiis in ilio
i Littore deferuit. defertie, & inulta querenti,
! Amplexus .& opem Liber tulit, utque perenni
Íí Sidere clara foret, fumtam de fronte coronam
‘ Immifit cselo. tenues volat illa per auras:
| Dumque volat, gemili^ fubitos yertuntur in ignes:
Confiftuntque loco, fpecie remanente Coronae :
■ Qui medius nixique genu eft, anguemque tenentis,
I Dacdalus interea Creten longumque perofus
| tadpfque foli natalis amore 3
nknfuS er^t Pela§° • berras licer, inquit, & undas
I ^r“ rpat : at parium certp patet. ibimus illaq.
I JyP*4 poffideat i non pofiidet aera Minos.
Ilixit: & ignota$^anirhum dimittit in artes :
watutamque novat » nam popit in ordine pennas,
A minima coeptas, longam breviore fequenti :
Ut clivo crevifle putes. fic ruftica quondam
Fiftula difparibus paulatim furgit avenis.
Tum lino medias, & ceris alligat imas.
Atque ita compofitas parvo curvamine fleflit;
Ut veras imitentut aves. puer Icarus una
Stabat : & , ignarus fua fe traflare pericla,
Ore renidenti, modo quas vaga moverat aura,
Captabat piumas : fiavam modo pollice ceratn
Mollibat ; lufuque fuo mirabile patris
Impediebat opus. poftquam manus ultima cceptis
Impofita eft ; geminas opifex libravit in alas
Iple fuum corpus, motaque pependit in aura.
Inftruit & natum : Medioque ut limite curras,
Icare, ait, moneo, ne*, fi demilfior ibis,
Unda gravet pennas ; fi celiior, ignis adurat.
Inter utrumque vola, nec te fpeflare Booten,
Aut Helicen jubeo, ftriélumque Orionis enfem.
Me duce carpe viam. paritcr prcecepta volandi
Tradit; & ignotas humeris accommodat alas.
Inter opus mònitufque genie maduere feniies :
Et patri® tremuere manus. dedit ofcula nato
Non iterum repetenda fuo : pecnifque levatus
Ante volar; comitique timet, velut ales,- ab alto
Qua: teneram prolem produxit in aera nido.
Hortarurque lequi ; damnoiàfque erudit artes :
Et movet ipfe fuas, & nati refpicit aias .
Hos aliquis, tremula dum captat arundine pifees,
Aut paitor bacillo, ftivave innixus arator,
Vidit, 8i obftupuit : quique tethera carpere poflenr,
Credidit effe Deos. &jam Junonia i®va
Parte Samos fuerant, Delofque, Parafane relici® :
Dextra Lebynthos etant, fascundaque meile Calymne :
Cum puer audaci cospit gaudere ■ volatu ;
Deferuitque ducem : eslique cupidine taflus
' Altius egit iter, rapidi vicinia Solis
Mollit odoratas pennarum vincula ceras.
Tabuerant cera : nudos quatit ille -iacertos :
Remigioque carens non ullas percipit auras.
Oraijue cerulea patrium clamantia nomen
Excipiuntur aqua: qua nomen traxit ab ilio.
At pater infelix, nec jam pater, Icare, dixit,
Icare, dixit, ubi es ? qua te regione requiram ?
Icare, dicebat: pennas afpexit in undis,
Devovitque fuas artes ; corpufque fepulero
Condidit ; & tellus a nomine difla fepùlti,
Hunc miferi tumulo ponentem corpora nati
Garrula ramofa profpexit ab ilice perdix :
Et plauiit pennis: teftataque gaudia cantu eft;
Unica tunc volucris; nec vifa prioribus annis,
Faflaque nuperavis , Iongumtibi, Dedale, crimen,
Namque huic tradiderat, fatorum ignara, docendam
Progeniem germana fuam, natalibus aflis
Bis puerum fenis, animi ad pracepta rapacis.
Ille etiam medio fpinas in pifee notatas
Traxit in exemplum : ferroque incidit acuto
Perpetuos dentes; & ferra repperit ufum.
Primus & ex uno duo ferrea brachia nodo
Vinxit; ut, squali fpatio diftantibus illis,
Altera pars.ftaret; pars altera duceret orbem*
Dsdalus invidit; facraque ex arce Minerv®
Pracipitem mittit, lapfum mentitus. at ilium, !
Quas favet ingeniis., excepit Pallas : avemque
Reddidit.: & medio velavit in aere pennis.
Sed vigor ingenii quondam velocis in aias, ■
Inque pedes abiit. nomen, quod & ante, remanfit.
G g Non