Et mens, ' & quod opus fabrilis destra tenebat,
Exctdit. exremplo graciles ex sere catenas,
Retiaque, & iaqneos, quae lumina faliere poffint,
Elimat. non illad opus tenuiifima vincant
Stamina, non fummo qose pendet aranca tigno.
Utque leves tattus, momentaque parva fequantur,
Efficit : & letta circumdata collocar apre .
Ut venere forum conjux & adtìlter in unum ;
Arte viri, vinclifque nova ratione paratts,
In mediis ambo deprenfi amplexibus haerent •
Lemnius extemplo valvas parefecit eburnas :
Admifirque Deos. fili jacuere ligati
Turpiter. atque aliquis de Dis non triftibus optet
Sic fieri turpis . Superi rifere : diaque
Hscc fuit iti toro notiiÌìma fabula tralo.
Exigit indicii menfioretrr Cythefeia pcenam :
Inque vices ilium, teftos qui tefitamores,
Lasdit amerre pari, quid mmc, Hyperione nate,
Forma, calorque tini, radiataque lumina profunt?
Nempe^ ruis omnes qui1 terras ignibus uris,
Ureris igne novo : qutque omnia cernere debes,
Leucothoen fpettas : & virgine figts in una,
Quos mando debes, oculos .■ modo, furgis Eoo
Temporius calò: modo ferios' incidis undis ;
Speétandique mora bruniales porrigis boras.
Deficis interdum : vhiùmque in lumina mentis
Tranfit ; & obfcurus moitalìa pettora terres.
Nec, tibi quod Luna terris ptopioris imago
Obftiterit, palles. facit hunc amor ¿ile coTorem.
Diligis hanc unam: nec te Clymenequc, Rhodoique,
Nec tenet Mxx genitrix pulcherrima Circes ,
Qusque tuòs Clytie , quatnvts defpetta, petebat
Concubi tus; ipfoque ilio grave vulnus habebas
T empore. Leucot hoe multarum obli via fecit.
Gentis odorifera; quarti formofifiirna partu
Edidit Eurynome, fed poftquam filia crevit ,
Quam ma ter eunttas, tarn matrem filia vìncit.
Rexit Acha?menias utbes pater Orcharnus : ilque
Septimus a prifei numerarur origine Beli.
Axe fub Hefperio fuiit pafeua Sol is ©quorum :
Ambrofiam pfo grami tie habenr. ea feifa diumis
Membra rnrnifteriis nutrii, repararque labori;
Dumque ibi quadrùpede cselefha pabula carpunt ; .
Noxque vicem peragit ; thalamos Deus intrat amatos
Verfus in* Enrynomes facìem genitriers : & inter
Bis fex Leucothoen famulas ad limina cernir
La?yia verfato ducentem ftamina fufo.
Ergo ubi, ceu ma ter, cafse dedit ofcula nara;
Res, ait, arcana eft: ft mula?, difeedire: neve
Arripite arbitrium matri fecreta loquenti.
Paruerunt: thalamoque Deus fine tefte relitto,
Ille ego fum, dixit, qui longiwn metior annum,
Omnia qui video ; per quem videt omnia tellus :
Mundi oculus mihi crede, places, pavet illa: metnque,
Et colus & fùfus digiti« cecidere remiiTìs.
Ipfé timor deeuit. nec longiùs ille moratus,
In veram rediit faciem, folitumque ni to rem.
At virgo, quam vis* inopino territa vifu,
Vitta nitore Dei, potìta vim pàfla querela eft.
lnvidit Clytie, (neque enim moderar us in illa
Solis amor fuerat ) ftimulataque pellicis ira
Vulgat adulterium : diflfamarrumque parenti
Indicar, ille ferox immanfuetufque precantem ,
Tendentemque man us ad lumina Solis, & , Ille
Vim tulit invita, dicenrern, defedk alta
Crudus homo: tumulumque fuper gravis addit arena?.
DiiUpat hunc radlis Hyperione natus: iterque
Dat tibi, quo poffis deroflbs promere vultus.
Nec tu jam poteras enettum pendere terra
Tollere, Nytnpha, caput: corpofque exfangue jacebas.
Nil ilio fertur volucrum moderator equorum
Poil Phaethonreos vidifle dolentius ignes .
Ille quidem gelidos radiorum viribus artus,
Si queat, in vivum tentat revocare colbrenr.
Sed, quoniam tantts fiitum conatibus obliar,
Nettare odorato fpargit corpufque locutnque :
Multaque prxqueihts,Tanges tamen a?thera, dixit.
Protinus imbutum ex ledi nettare corpus
Delicuit, terramque fuo madefecit odore:
ì Virgaque per glebas fenfim radicibus attis
Thurea fucrexit ; tumulumque cacumine rupit.
At Clytien ( quamvis amor exeufare dolorem ,
Indiciumque dolor poterai) non amplius auttor
Lucis’ adit: Veneri%ue modum fibi fècit in illa.
Tabuit ex ilio dementer amoribus ufa.j
Nympharum impatiens; & fub Jove notte dteqne
Sedit humo nuda nudis ineomtà capillis .
Perque novem luces expers undseque cibique
Rore mero , laerimifque iuis jejunia pavit :
Nec fe movif hurno. tantum fpettabat euntrs
Ora Dei : vultufque fuos flettebat ad illum.
Membra ferurat hasfifle folo : partemque coloris
Luridus exfangues pallor eonvertit in herbas.
Eli in parte rubor : violaque fimiiilimus ora
Flos tegit. illa fuum , quamvis radice tenetut.,
Vertitur ad Sokm mutataque fervat amorem .
Dixerat : & fevttum. mirabile ceperat aures.
Pars fieri potutile negant pars omnia veros
PoiTe Deos memorant: fed non eft Bacchus in ili is,
Pofcitur A le it hoe, poflquam liluere ibrores :
Quìb Fadio ftantis percurrens ftamina- telar,
Vulgatos taceo, dixit , pailoris amores
Daphnidis Idsei, quem Nymphe pellicis ira
Contulit • in faxum. tantus dolor urit amanres.
Nec loquor, ut quondam- natura jure no vat o
Ambiguus fuerit modo vir, modo femina, Scython.
Te quoque, nunc adamas,■ quondam fidiifime parvo,
Celmi, Jovi : largoqife fatos Curetas ab imbri :
_ E t Crocon in parvos verfem cuna Smilace flores
Prate reo : duictque ammos novitate tenebo.
Unde fit infamis ; quare male fbrtibns undis
Salmaeis enervet, tattofque remoliiar artus ;
Difcite. cauife latet: vis eft notiffima fontis .
Mercurio puerum diva Cythereide natum
N aides Id sis enutrivere fub antris.
Cujus erat facies, in qua ntaterque' paterque
Cognofci poifent : notnen quoque traxit ab illis.
Is tria cum primutn fecit quinquennia j montes
Defeiuit patrios : Idaque altrice relitta
Ignotis errare locis, ignota videre
Flumina gaudebat 5 fludio minuente laborem.
Ille etiam Lycias urbes, Lycisque propinquos.
Caras'adit. videt hie ftagnum fucentrs ad imnm
Ufqae folum lymphs ; non iilic canna paluftris.,
Nec fteriles t*lva?, nec acuta cufpide junci.
Perfpicuus liquor eft. Ragni tamen ultima vivó
Cefpite cinguntur, femperque virentibus herbis.
Nympha colit : - fed nec venatrbus apta, nec arcus
Flettere qu« foleat, nec qu«e contendere curfu:
Solaque Naiadtim celeri non nota Diana?.
Sa?pe fuas ifft fama eft dixiffe forores:
Salmacr, vel jaculum, ve! pittas fume pharetras;
Et tua cum duris venatibùs otia_ mi fee.
Nec jaculum fumit, nec pittas Ula pharetras :
Nec fua cum duris vanatibus otia mifeet.
Sed modo fonte fuo formofos perluit artus :
Sspe Citoriaco deducit pettine crines ;
Et quid fe deceat, fpettatas confulit undas.
Nunc periucenti circumdata corpus amittu
Mollibus aut fo liis , aut mollibus incubat herbis.
Siepe legit flores. & tunc quoque forte legebat,
Cum puerum vidit : vifumque optavit habere.
Nec tamen ante a d iit , etfi properabat adire, . I Quam fe cotnpofuit, quam circumfpexit amittus,
Et finxit vultum ; & meruit forraola videri .
Tunc fic orfa loqui : Puer o digniflìme credi
Effe Deus ; feu tu Deus es, potes effe Cupido:
Sive es mortalis ; qui te genueae^ beati :
Et filter felix, & fortunata protetto
Si qua tibi foror eft, & quae dedit ubera nutrix.
Sed iouge cunttis longeque potentior illis ,
Si qua tibi fponfa eft j li quam dignabere rada.
Hìec tibi live aliqua eft j mea fit furtiva voluptas :
Seu nulla eft ; ego firn : thalamumque ineamus eumdem.
Nais ab his tacuit : pueri rubor ora notavit
Nefcia quid fit amor : fed & erubuifle decebat.
Hic color aprica pendentibus arbore pomis,
Aut ebori tintto eft, aut fub candore rubenti,
Cum fruftra refonant a?ra auxiiiaria, Luna;.
Pofcenti Nympha? fine fine fororia faltem
Ofcula« jamque manus ad eburnea colla ferenti,
Definisi an mgio, tecumque, ait , ifta reiinquo ?
Salmaeis extimuk j Locaque hxc tibi libera trado,
Hofpes, ait: fimulatque gradu difoedere verfo.
Tuoi quoque relpiciens, fruticumque recondita fiiya
Delituit: flexumque genu fubmifit. at ille
Ut puer, & vacuis ut inobfervatus in herbis ,
Hue i t } & hinc illue : & in alludentibus undis
Summa pedum, taloque ten us veftigia tingit.
Nec mora; temperie blandarum captus aquarum,
Mollia de, tenero velamina corpore ponit.
Turn vero obftupuit; nuda?que cupiaine forms
Salmaeis exarfif. flagrant quoque lumina Nymphes.
Non aliter, quam cum puto nitidiflìmus orbe
Oppofita fpeculi referitur imagine Phoebus.
Vixque moram patitur : vix jam fua gaudia diflfert.
Jam cupit amplettt: jam fe male continet amens.
Ille,, cavis velox applaufo corpore palmis, -
Defilit in latices : alternaque brachia ducens
In liquidis translucet aquis : ut eburnea fi quis
Signa tegat claro, yel candida filia, vitro.
Vicimus , en meus es, exclamat Nais omni
Vefte,procul jatta, mediis immittitur undis:
Pugnacemque tènet: luttantiaque ofcula car pit :
Subjettatque manus , iovitaque pettora_ taagit :
Et nunc hac juveai, nunc circumfunditur illac ;
Denique nitentem contra, elabique volentem
Implicai, ut ferpeas, quam regia fuftinet ales;
Sublimemque rapit : pendens caput illa, pedefque
Alligati & cauda Ipatiantes implicar alas.
Utve folenr hedera kmgos intexere truucos :
Utque fub. iequoribus deprenfum polypus hoftem
Continet, ex omni dimiifis parteflagellis.
Perftat Atlantiades ; fperataque gaudia Nymphs
Denegar. illa premit ; commiflaque corpore roto
Sic ut inha?rebat, Pugnes licet; improbe, dixit;
Non tamen efl'ugies. ita Di jubeatis , & iftum
Nulla dies a me> nec- me feducat ab ifto.
Vota fuos habuere Deos. nam mifta duorum
Corpora junguntur: faciefque inducitur illis
Una. velut fi quis condutta cortice ramos
Crefcendo jungi, pariterque adulefcere cernat.
Sic ubi complexu coierunt membra tenaci,
Neq. duo fuut, & torma duplex , nec femina dici,
Nec puerut pafllnt ; neutrumque , de utrumque videntur.
Ergo ubi fe liquidas , quo vir deicenderat, undas
Semimarera fecifle videt, mollitaque in illis
Membra ; manus tendens , fed jam non voce virili ,
Hermaphroditus ait, Nato date ninnerà veltro ,
Et pater & genitrix, amborum nomen habenti:
Quifquis in hos fontes vir venerit, exeat inde
Semi vir; & tattis fubito mollefcat in undis.
Motus uterque paiiens nati rata vota biformis
Fecit, &, incerto fontem medicamine tinxit.
Finis erat dittis ; Óc adhuc Minyeia proles
Urget opus , fpernitque Deum, feftumque profanai :
Tvinpana cum fubito non apparentia raucis
Obftrepuere fonis : & adunco tibia coruu,
Tinnulaque a;ra fonant : redolent rayrrh^que, crocique :
Refque fide major, capere virefeere tei» ,
Inque hedera? faciem pendens frondefeere veftis.
Pars abit in vites: & qua; modo fila fuerunt,
Palmite mutantur: de ftaraine pampinus exit:
Purpura fulgorem pittis accommodac uvis .
Jamque dies exattus erat, tempufqus fiibibat,
Quoa tu nec tenebrai, -nec poues dicere lueem;
Sed cum luce tamen dubia? confinia nottis.
Tetta repente quati, pwiguefque, ardere videntur
Lampades, Óc rutilis cpilucere ignibus s^dqs:
Falfaque taevarum fimulacra ululare feratum •
Fumida jamdudum ìatitant per tetta forores;
Diverfeque :locis ignes ac lumina virane.
; Dumque petunt larebras ;. paryps membrana per artus
Porrigitur, tenuique inducit brachia penna.
Nec qua perdiderint vere rem ratione figuram
Scire finunt tenebra,- non Ulas piuma levavit :
Suftinuere tamen fe perlucentibus alis.
Conaraque loqui, minimam prò corpore voceny
Emittunt; peraguntque leves ftridore querelai.
Tettaque, non filvas , celebrane : lucemque perofie
i No6le volant, feroque trahunt a yefpere nomea.
Tum vero totis Bacchi memorabile Thebis
Numen erat; magnafque novi matertera vires
Narrat ubique Dei : de totque fororibus expers
Una doloris erat, nifi quem fecere forores,
Afpicit hanc natis, thalamoque Athamantis habentem
Sublimes animos, & alumni numine , ]uno ;
Nec tulit; & fecum, Potuit de peUiqe natus
Vertere Ma?onios, peiagoque immergere, nautas,
Et laceranda (ux nati dare vifeera matri.
Et triplices operire novis Minyeidas alis :
Nil poterit Juno, nifi inultos fiere dolore«?
Idque mihi fatis eft ? ha?c una potentia noftra eft ?
I pie docet quid agam. fas eft & ab hofte doceri .
Quidque furor valeat, Penthea ca?de fatifque
Ac fuper oftendit. cur non ftimuletur, eatque
Per- codiata fuis exempla furoribus Ino ?
Eft via deeli vis funefta nubi la taxo ;
Ducit ad infernas per muta filentia fedes.
Styx nebulas exhalat iners : umbraque recente«
Defcendunt iliac, fimuiacraque funtta fepulcris.
Pallor Hyemfque tenent late lopa Tenta: novique,
Qua fit iter, manes, Stygiam quod ducit ad urbem,
Ignorant : ubi fit nigri fera regia Diùs. .
D d 2 Mille