Fertills íeíliva Nilus abundet aqua?
Nile pater, quanam poffum te dicere caufla,
Aut quibus in terris occuluiffe caput ?
Te propter nullos tellus tua poftuiat imbres,
Arida nec pluvio fuppiicat herba Jovi.
Te canít, atque fuum pubes miratur Oiirim
Barbara, Memphitem plangere doda bovem*
Primus aratra manu folexti fecit Oiiris,
Et teneram ferro lollicitavit humum.
Primus inexpertae commifit lemina terra,
Pomaque non notis legit ab arboribus.
Hic docuit teneram palis ad jüngere vitem;
Hic viridem dura casdere falce comam.
Uli juqundos primum matura fapores
Expreffa incultis uva dedit pedibus.
Ille liquor docuit voces infledere cantu,
Movit 6c ad certos nefcia membra modos •
Bacchiis & agrícola masno confeda labore
Pedora triftitia diffoluenda dedit,
Bacchus & adtfidis requiem mortaiibns adfert,
Crura licet dura compede pulía fonent.
Non tibi l'unt triftes cura, nec vultus, Oiiri:
Sed chorus, 8c cantus, 8c levis aptus Amor,
Sed varii flores, 8c frons redimita corymbis,
Fufa fed ad teneros lutea palla pedes:
Et Tyria veifes, 6c dulcí tibia canta,
Et levis occultis confcia cifta facris,
Huc ades, & centum Judis , Geniurnqué choréis
Concelebra, 8c multo témpora fundé mero.
Iilius e nítido ftillent ungüenta capillo ;
Et capite & eolio mollia ferta gerat.
Sic venias hodierne. tibi dem turis- honores,
Liba 8c Mopfopio dulcía melle feram .
A t tibi íubcreícat proles, qua? fada parentis
Augeat, & circa ílet veneranda fenem,
Nec taceant monumenta vias, quein Tufcula tellus,
Candida quem antiquo detinet Alba lare ;
Namque optbus congefta tuis hic gíarea dura
Sternitur: hic apta jungitur arte íilex.
Te canet agrícola, e magua quum venerit Urbe
Serus, inoffenfum retuleritque pedem.
A t tu , natalis, multps celebrande per annos,
Candidior femper, candidiorque veni.
E L E G I A VIII.
NOn ego celari poiTlm, quid nutus araantis,
Ouidve ferant miti lenia verba fono.
Nec niihi funt fortes, nec confcia fibra deorum:
Pnecinit eventus nec mihi cantus avis.
Ipfa Venus mágico religatum brachia nodo
Perdocuit multis non íine yerberibus.
Define diífimulare. deus crudelius urit,
Quos videt invitos fuccubuiffe fibi,
Quid tibi nunc melles prodefl coluiffe capillos?
Saspeque mutatas difpofuiffe comas ?
Quid fucco fplendente genas oneraffe ? quid ungues
ArtiHcis doda fubfecuiffe mamj?
Fruftra jam veftes, fruftra mutantur amidus,
Anfaque compreffos colligit arta pedes •
Ipfa plácet, quamvis inculto venerit ore,
Neo ni tidum tarda comferit arte caput,
Num te carminibus, num te polieñtibus herbis
Devovit tácito tempore nodis anus?
Cantus vicinis fruges traducir ab agris,
Cantus 8c irats detinet anguis iter:
Cantus 8c e curra Lunam deducere tentat ;
Et faceret, li non aera repulía fonent.
Quid queror heu mifero carmen nocutffe? quid herbase
Forma nihil magicis utuur auxiliis.
Sed corpus tetigiffe noget, fed longa dediíTe
Olcula, íéd fémori coníeruiffe fémur.
Nec tu difticiljs puero tamen eífe memento:
Perfequitur poenis triftia fada Venus.
Muñera ne polcas; det muñera canus amator,
Ut foveas molli frígida membra finu,
Carior eft auro juvems, cui levia fuigent
Ora, nec amplexus alpera barba terit •
Huic tu candentes humero fuppone lacertos;
Et regum magns deípiciantur opes.
At Venus invetiiet puero iuecumbere furtim ,
Dum tumet, Óc teneros conferit ufque íinus :
Et daré anhelanti pugnantibus húmida linguis
Olcula, 6c m eolio hgere dente notas,
Nonlapis hanc, .gemnisque juvent, qua frigore fol^
Dormiat, 6c nulli íit cupienda viró.
Heu fero revogatur Amor, feroque juventas,
Quum vetus infecit cana feneda caput.
Tum ftudium forma : coma tura mutatur, ut annos
Diílimulet viridi cortice tinda nucis,
Tollere tum cura eft albos a ftirpe capillos,
Et faciem demta pelle referre novam.
At tu dum primi floret tibi temporis atas,
Utere. non tardo labitur illa pede,
Neu Marathum torque, puero qua gloria vido ?
In ve teres efto dura, puella, lenes,
Parce pregor tenero, non illi fontiga cauda eft;
Sed nimius luto corpora tingit amor,
Vel mifer abfenti moeftas quam fape quereias /
Conjicit, & lacrimis omuia plena madent .
Quid me fpernit? ait, poterat cuftodia vinci:
Ipfe dedit cupidis fallere poffe deus,
Nota VTenus furtiva mihi elt; ut lenis agatur
Spiritus, ut nec d?Ut ofcula rapta fonum.
Et poííim media quamvis obrepere node,
Et ftrepitu nuho clam referare fores,
Quid profuut artes, miferum fi fpernit amantem,
Et fugit gx ipfo fícva puella toro ?
Vel quum promittit, fubito fed pérfida &llit:
Eft mihi'nox multis evigilanda modis,
Dum mjhi venturam fingo, quodeumque moyetur,
Iilius crecjo tune fonuifle pedes,
Defiftas 4 lacrimare, puer. non frangitur illa :
Et tua jam fletu lumina fefta tument •
Odepmt, Pholoe, moneo, faftidia djvi:
Nec prodeft fanó^is tura dediífe focis,
Hic Marathus quondam miferos ludebat amantes,
Nefcjus ultorem poft caput eífe deum.
Saipe etiam lacrimas fertur rifiífe doientts,
Et cupidum fida detinuiíTe mora.
Nunc omnes odit faftqs, nunc difplicet illi
Quzcumque adpofita eft janua dura fera •
At te rcena manet, ni definís eífe fuperba.
Quam cupies votis hunc revocare aiem!
E L E G I A IX,
Q Uid mihi, f i fueras miferos l«furus amores,
Fcedera per divos clam violanda dabas?
Ah mifer, etfi quis primo perjuria cglat,
Sera tamen tacitis peena venit pedibus.
Parcite, cadeftes: sequum eft impune licere
iteuih
_ Numlna formofis laedere- veftra femel .
Lucra petens habili tauros adjungit aratro,
■F,t durum. teme ruftidüs urget opus.
Ljcra petituras freta per parentia ventis
Ducunt inítabiles fiderà certa rates.
MuneribUs raeüs eft captüs puer ; at Deus illa
cínerem 6c liquidas muñera vertat aquas,
Jítii mihi perfolvet poenas, pulvifque decorem
^E)etrahet, 8c ventis hórrida faéta coma.
lAetur facies, urentur Sole capillij .
M[)eteret inválidos 8c via longa pedes.
/Amonui quoties! auro ne pollue formam.
^Kxpe íolent auro multa fubeíTe mala,
llvitiis captus fi quis violavit Amorem :
JR^fperaqué eft illi, difficilifque Venus.
Uje meum potius fiamma caput, 6c pete ferro
|ttorpüs, & intorto Verbere terga feca.
N|c tibi celandi fpes fit peccare paranti;
Ì R lII Deus, occultos qui vetat eífe dolos.
IpJ? Deus tácito peVmiíit vela miniftro,
®;deret ut multo libera verba mero.
Ipfe Deus fomno domitos emittere vocem
luíTit, 6c invitos fada tegendá loqui.
Hte ego dicebam : nunc me fleviífe loquentem,
Mulle püdet ad teneros procubuiífe pedes.
Tjnc mihi jurabas, nullo te divitis auri
^Pondere, non gemmis vendere velie fidemr
N$n, tibi fi pretium Campania terra daretur,
Isìon, tibi fi Bacchi cura Falernus ager.
l i s eriperes verbis mihi , fiderà cplo
B.ücere, 8c puras fluminis effe vías*
Quin etiam flebas; at non ego faliere dodus
JTergebam humentes credulus ufque genas.
Quid faceres, nifi 6c ipfe fores in amore puella: ?
$ it precor exemplo fit levis illa tuo.
Ofcuoties, verbis ne quifqüam confcius eífet,
jBpfe comes multa lumina node tuli!
$4>e infperanti venit tibi muñere noftro,
JÉt latüit claüfas poft adoperta foreS.^
Tlnc mifer interii ftulte confi fus amari;
Wíam poteram ad laqueos cautior effe tuos.
Qlin etiam attonita laudes tibi mente canebani ;
jfc t me nutic noftri, Pieridumque püdet.
Illa velim rapida Vulcamis carmina fiamma
^»orreat, 6c liquida deleat amnis aqua,
T| procul hinc abfis, formam cui vendere cur£ eft,
f t pretium plena grande referre manu.
té, quipuerum donis corrumpere.es aufus,
vW-ideat aífiduis uscor inulta dolis .
Elcum furtivo juvenem laffaverít ufu,
^■Tecum interpofita languida vefte cubet.
Sfcjper fint externa tuo veftigia ledo,
|Et pateat cupidis femper. aperta domüs*
1% lafeiva foror dicatur plura bibifle
fPocuIa, vel plures emeruiffe viróS *
Ipm fiepe ferunt convivía ducere Baccho,
Wum rota Luciferi provocet otta diem*
I|a nulla queat melius confumeré nodem,
®^ut operum varias dilpofuiffe vices*
i^tua perdidicit, nec tu ftultiflime fetttis,
Cum tibi non lolita corpus ab arte movet •
putas, illam pro te diiponere crines?
^^Et tenues deni'o pedete dente comas?
v ha»c perfuadet facies, auroque lacertos
j^Bvinciat, 6c Tyrio prodeat apta finu.
'w f i tibi, led juveni cuidam vult bella videri,
Devoveat pro quo remque domûmque tuam •
Non facit hoc vitio, fed corpora fceda podagra,
Et fenis amplexus culta puella fugit.
Huic tamen accubUit nofter puer. hunc ego credam
Cum trucibus Venerem jüngere poffe feris.
Blanditiafne meas aliis tu vendere es aufus ?
T une aliis demens ofcula ferre mea ?
Tunc flebis, cum me vindum puer alter habebit,
Et geret in gremio regna fuperba tuo.
At tua tum me poena juvet, Venerique merenti
Fixa rtotet cafus aurea palma meos ;
Hanc tibi fallaci refolutus arnore TibullUs
Dedicat; 6c grata fis, Dea, mente, rogat..
E L E G I A X.
QUis fuit horrendos primus qui protulit enfes ?
wQuam férus, ôc vere ferreus îlle fuit!
Tunc cædes hominum generi, tunc prcelia nata :
Tunc brevior diræ mortis aperta via eft.
At nihil ille mifer meruit: nos ad mala noftra
Vertimus, in f$vas quod dedit ille feras.
Divitis hoc vitium eft auri : nec bella fuerunt,
Faginus adftabat quum fcyphus ante dapes.
Non arces, non vallus erat; fomnumque petebat
Securus varias dux gregis inter oves.
T une mihi vita foret, vulgi nec triftia tioffstn
Arma, nec audiffem corde micante tubam.
Nunc ad bella trahor, 6c jam quis forfitan hoftis
Hißfura in noftro tela gerit latere.
Sed patrii fervate Lares: aluiftis 6c iidem,
Curfarem veftros cum tener ante pedes.
Neu pudeat prifco vos effe e ftipite fados,
Sic veteris ledes incoluiftis avi.
Tunc melius tenuere fidem, cum paupere cultu
Stabat in exigua ligneus æde Deus.
Hic placatus erat, feu quis libaverat uvam,
Seu dederat fandæ ipicea ferra comæ .
Atque aliquis voti compos liba ipfe ferebat,
Poftque comes purum filia parva favum •
At nobis ærata, Laresdepellite tela,
Hoftia erit plena ruftica porcus hara *
Hanc puta cum vefte fequar, myrtoque caniftra
Vinda geram, myrto vindus 6c ipfe caput.
Sic ptaceam vobis; alius fit fortis in armis,
Sternat 6c adverfos Marte favente duces •
Ut mihi potanti poffit fua dicere fada
Mites, 8i in menfa pingere caftra mero.
Quis furor eft atram bellis arceffere mortem ?
Imminet, 6c tacito clam venit ilia pede.
Non feges eft infra, non vinea culta ; fed audax
Cerberus, 6c Stygiæ navita puppis aquæ.
Illic exefifque genis, uftoque capillo
Errat ad obfeuros pallida turba lacus.
Quam potius laudandus hic eft, quem prole parata
Occupât in parva pigra feneda cafa !
Ipfe fuas fedatur oves, at filius agnos:
Et calidam feffo comparât uxor aquam •
Sic ego fim, liceatque caput candefcere canis,
Temporis 6c prifci fada referre fenem.
Interea pax ^rva colat. pax Candida primum
Duxit araturos fub juga curva boves.
Pax aluit vites, 6c fuccos condidit uvæ,
Funderet ut gnato tefta paterna merum.
Pace bidens vomerque vigent : at triftia duri
Militis in tenebris occupât arma fitus •
Rufti.