Nelriberis ¿iluta: foris eft promus, & atxum
DefaBéns pifces hyemat mare : cum fale pauis
I.atrafrterp ftomachum bene leniet • Unde putas 9 aut
Qui pattum ? non in caro nidore voluptas
Summa, fed in teipfo eft: tu pulmentaria quaere
, Sudando: pinguem vitiis, albumque nec oftrea,
Nec fcarus, apt potent peregrina juvare lagois.
Via tamen eripiam, pofito pavone, velis quin
Hoc potius quam gallina tergere palatum,
Corruptqs vanis rerum: quia yejieat auro
Rara avis, & pióla pandat fpeilacula cauda:
Tanquam ad ( renj attineat quipquam, num vefceris ifta,
Quam laudas, pluma ? cocto num adeft honor idem ?-
Came tamen quamvis diftat nihil .hac magis ilia.
Jmparibus formis deceptum te patet: efto.
Unde datum fentis, lupus hie, Tiberiflus, an alto
Captus hiet 1 ponteóte inter jaflatus^ an amnis
Oftia iub Tpfci ? laudas, infane, trilibrem
Mullum : in fingulaquem minuas pulmenta neceíTéeft.
Ducit te fpecies, video, quo ,pertinet, ergo
Proceros odifle lupos? quia feilicet illis
Wajorem natura modum dedit, his breve pondus.
Jejunus ftomachus raro vulgaria temait.
Pprreílum magno magnnm fpeclare catino
Veilem, ajt hatjpyiis gula digna rapacibus: at vos
Pnefentes Auihi coquite horum opfonia, quamvis
Putet aper, rhombufque recens, mala copia quando
-digrum follicitat ftomachum : quum rapula plenus
Atque acidas mavult ¡nulas, necdum omnis abacia
Fauperies epulis regum: nam vilibus pvis
Nigrifque eft ojeis hodie locus : haud i:ta pridem
Gallont praconis erat acipenfere menfa
Infanus. quid? turn rhombos minus aequor alebat?
Tutus erat rhombus, tutoque cicúnia nido,
Donee vos auäor docuit P rectorías. ergo
Si quis nunc mergos fuaves edixerit ados,
Parebit pravi docilis Romana juventus,
Sordidus a tenui vuftu diftabit, Ofeilo
Judice. nam fruftra vitium vita veris illud,
Si te alio pravum detorferis. Avidienus,
Cui Cams ex vero diólum cognomen adhssret,
Quipquennes oleas eft, & lylveftria coxna:
A c , nifi mutatum, parcit defundere vinum ; &
Cujus odorem olei nequeas perferre ( licebit
Ule repotia, natales , aliofve dierum
Feltos albatus celebret) cornu ipfe bilibri
Caulibus inftillat, veteris non parcus aceti .
Quali igitur yiilu fapiens utetur? & horum
Utrum imitabitur ? hac urget lupus, hac canis, ajunt.
Mundus erit, qui non ofiendet fordibus, atque
In neutram partem cultns mifer . hie neque fervis,
Albuti fenis exemplo, dum munia didit,
Saevns erit: neque, lie nt fimplex Naevius, unilam
Convivís prebebit aquant: vitium hoc quoque magnum.
Accipe nunc, viclus tenuis quas quantaque fecum
Afferat . in primis valeas bene: nam varis res
Ut noceant hotnini, credas, memor illius efcas,
Qua fimplex olim tlbl federit. at fimul affis
Mifcuerit elixa, fimul conchylia turdls,
Dulcia fe in bilem vertenr, ftomachoque tumultum
Lenta feret pituita, vides, ut pallidus omnis
Ccena defurgat dubia? quin Corpus onulluin
Hefternis vitris animum quoque prsgravat una,
Atque afftigit. humi divina parriculam aura •
Alter, ubi diflo cirius cgrata fopori
Membra dedit, yegetus prefcripta ad nutnla fnrgit •
Hic tarnen ad melius poterit tranfeurrere quondam,
Sive diem feftum rediens advexerir aunus,
Seu recreare vplet tenuatum corpus, ubique
Accedent anni, & trailari mollius stas
Imbecilla volet: tibi quidnam accedet ad iftam,
Quam puer & validus prsfumis, mollitiem ? feu
Dura valetudo inclderit, feu tarda feneilus ?
Rancidum aprum antiqui laudabant, non quia nafus
Illis nullus erat, fed, credo, hap mente, quod-hofp«
Tardius adyeniens, vitiatum commodius quam
Integrum edax dominus cpnfumeret. hos utinam intei
Heroas natum tellus me prima tulilfet!
Das aliquid fams, quse carmine grarior aurent
Occupat huraanam? grandes rhombi patinsque
Grande ferunt una cum damno dedecus , adde
Iratum patrvtum, vicinos, ce riln « j t t jB g
Et fruftra mortis cupidmn, cum deerit egend
As, laquei pretium. jure, inquis, Trafius iftis
Jnrgatur verbis: ego veiligalia magna ,
Divitiafque habeo tribus amplas regibus. ergo
Quod fuperat, non eft melius quo infumere poifis?
Cur eget indignus quifquatn, te divite ? quare
Templa ruunt antiquaDeum? cur, improbe, cars
Non aliquid patriae tanto emetiris acervo?
Uni nimirum tibi refte femper erunt res ?
O magnus pofthac inimicis rifus ! uterne
Ad cafus dubios fidet fibi .certius? hic, qui
Pluribus afliierit mentem corpufque fuperbum:
An qui contentus parvo, metuenfque futuri,
In pace, ut fapiens, aptarir idonea belio ?
Quo magis his credas: puer hunc ego parvus Ofeilum
Integris qpibus novi non latius ufum,
Quam nunc accifis. videas metato in ageUo
Cum pecore & gnatis fortem mercede colonum,
Non e go , narrantem, temere edi luce profefta
Quidquam prster olus, fumofe cum pede p e rn s .
A c mihi ,cum longum poft tempus venerat hofpes,
Sive operum vacuo gratus conviva per imbrem
Vicinus, bene erat, non pifeibus urbe petitis,
Sed pullo atque haedo : tum penfilis uya fecundas
Et nux ornabat menfas, cum duplice ficii.
Poft hoc ludus erat cupa potare magiftra :
Ac venerata Ceres ut culmo furgeret alto,
Explicuit vino coinracla feria frontis.
Saeviat, atque novos moveat fortuna tumultus,
I Quantum hinc imminuet? quanro aut ego parcius, aut vos,
O pueri, nituiftis, ut hue noyus incola venit ?
Nam propria telluris herum narura neque illum,
Nec me, nec quemquam ftatuit, nos expulit ille:
Illum aut nequities, aut vafri infeitia juris.
Poftremo expeliet certe vlvador heres.
Nunc ager Umbreni fub nomine, nuper Ofelli
Diflus, erit nulli proprius: fed cedet in ufum
Nunc mihi, nunc alii. quocirca vivite fortes,
Fortiaque adyerfis opponite peftora rebus.
S A T I R A I I I .
DamaJtppuSy Horatins.
Dam. Cj Ic raro feribis, ut toto non quater anno
O Membranam pofcas,fcriptorum quseque retexens,
Ir.itus^ tibi, quod vim fomnique benignus
Nil digiiuni fermone canas. quid fiet? ab ipfis
Saturnalibus huc fugifti. iobrius ergo
Die aliquid dignum promiffis: incipe, nil eft.
Culpantur fruftra calami, immeritufque laborat
Iratis natus paries diis atque poetis.
Atqui
Atqui vultus erat multa & preclara minantis,
Si v a c u um tepido cepiffet villula tetìo.
¿uorfum pertmuit ftipare Platona Menandro?
p u p o l i n , Archilochum, comités «ducere tantos?
Invidiam placare paras virtnte reliíla >
fcontemnere , mifer : vitanda eft improba Siren
Delidia : ant, quidqnid vita mdiore pararti,
Ponendum aequo animo. Her. Dii te, Damafippe, desque
Verum ob confilium doneilt tonfo re. fed unde
Tam bene me nofti ? Dam. poftquam omnis res mea Janttm
Ad medium fraila eft, aliena negotia euro,
ExcuiTus propriis. olim nam quarrere amabam,
Quo vafer ille pedes laviflet Sii'yphus are,
Quid fculptum ihfàbre, quid ftifum duri us eifet •
tallidus huic figno ponebam millia centum ;
Hortos egregiafque domos mercarier unus
Cum lucro noram , unde frequentia Mercuriale
Impofuere mihi cognomen compita. H oy. Novi,
fet morbi miror purgatum te illius • Dam, Atqui
Emovit veterem mire novus, ut folet, in cor
Trajeito lateris miferi capitilque dolore:
lUt lethargicus hic, cum nt pugil, & medicum urget,
Hor, Dum ne quid fimile huic, efto ut luber ♦ Dam, Q
bone, ne te
Fruftrere: infanis & tu, ftultique prope omnes:
[Si quid Stertinius veri crepat : uriue ego mira
Deícripfi docilis prascepta nsc, tempore quo me
[Solatus juffit fapxentem pafcere barbarn,
Atque a Fabricio noil triftem ponte revertí.
Nam male re gefta cum vellem mittere operto
Me capite in fliimen, dexter ftetit , & , cave faxis
|Te quidquam indignmn, pudor, inquit, te mains urget, 1
I Infanos qui inter vereare infanus haberi.
Primum nam inquiram, quid fit furere. hoc fi erit in te
Solo, nil verbi, pereas quin fortiter, addam.
Queni mala ftultitia, & qualunque infeitia veri
Caecum agit, infanum Chryfippi porticus & grex
Autumat. hxc populos, hxc magnos formula reges,
Exceptó fapiente, tenet. nunc accipe, quare
Defipiant omnes, seque ac tu , qui tibi nomen
Infano pofuere. velut fylvis , ubi paffim
Palanteis error certo de tramite pellit :
Ille finiftrorfum, hic dextrorfum abit* unus utrique
Error, fed variis iiludit partibus: hoc te
Crede modo infanum: nihilo ut fapientior ille,
Qui te deridet, caudam trahat. eft genus unum
Stultitise, nihilum metuenda timgntis, ut igñeis ,
Ut rupeis, fluvioique in campo obftare queratur.
Alterum, & huic varium, & nihilo fapientius, igneis
j Per medios fiuviofque ruentis : clamet amica
[JMater, honefta foror, cum cognatis, pater, uxor:
' Hic foiTa eft ingens, hic rupes maxima; ferva:
Non magis audierit, quam Fufius ebrius ofim,
Cum Ilionam edormit , Catienis mille ducentis,
Mater, te appello, clamantibiis, huic ego vulgum
Errori fimilem cunftum infanire docebo ,
Infanit veteres ftatuas Damafippus emendo:
Integer eft mentis Damafippi creditor ? efto.
Accipe, quod num quam reddas mihi, fi tibí dicam,
Tune infanus eris, fi acceperis? an magis excors,
iWjeila praeda, quam prasfens Mercurius fort?
Scribe dgcem a Neria. non eft fatis : addé Cicuta:
Nodofi tabulas centum : mille adde catenas :
Effugiet tamen hac fceleratus vincula Proteus.
Cum rapies in jus, mal is ridentem aliénis,
y iet aper, modo avis, modo faxum, & , cum volet, arbor »
Si male rem gerere iftfani eft ; contra, bene iàni :
Putidius multo cerebrum eft (mihi crede) Peniti,
Diélantis quod tu nunquam reicribere poifis.
Audire, atque togam jubeo compone re, quifquis
Ambitione mala, aut argenti pallet amore,
Quifquii, lüxuria, triftive fuperftitione,
Aut aito mentis morbo cafet. huc propius me,
Dum docaa infanire omnes, vos ordine adite.
Danda ell hellebori multo pars maxima avaris:
Neicio an Anticyram ratio illis deftiitet omnem.
Heredes Staberi fummam incidere fepulcro :
Ni fic feciiTent, gladiator um dare centum
Damnati popolo paria, atque epulum, arbitrio Arri :
Fruihenfi quantum merit Africa, five ego prave,
Seu re&e, hoc voliti : ne fis patruus mihi. credo
Hoc Staberi prudentemanimum vidiflé . Dam. Quid ergo
Senfit, qimm fummam patrimoni infculperé faxe
HeFedés voluit ? Stert. Quoad vixit, eredidit mgeiis
Pauperiem vitium, & cavit nihil acrius, ut, fi
Forte minus locuples uno quadrante perirét ,
Ipfe videretur fibi nequior. omnis emm res,
Virtus, fama, decus, divina humanaque pulcris
Divitiis parent : quas qui éonftruxerit, ille
Clarus erit, fortis, juftus, fapiens etiam, & rex,
Et quicquid volet, hoc, veluti virtute parattum,
Speravit magn^ laudi fore, quid fimile ifti
Graecus Ariftippus. qui fervos projicere aurum
In media juifit Libya, quia tardius irent
Propter ònus fegnes? titer eft infahior horum?
Dam. Nil agit exemplum, litem quod lite refolvtt.
Stert. Si quis emat citnaras, emptas comportet in unum ,
Nec ftudio citharae, nec mufis deditus ulli :
Si fcalpra & formas, non Tutor: nautica vela,
Averfus mercaturis : deUrus & amens
Undique dicatur merito > quid difcrepat iftis,
Qui nummos aurumque recondit, nefeius uti
Compofitis, metuenique velut conringere fäcrumf
Si quis ad ingentem frumenri fomper àcervum
Porreilus vigiler, cum Jongo fufte , neque illinc
Audeat efuriens dominus contingère granum,
Ac potius foli is parcus vefcatur amaris:
Si pofitis intus Chii veterifque Falerni
Mille cadis ( nihil eft: tercentum millibus) acre
Potet acetum : age, fi & ftramentis incubet, unde-
oiloginta annps natus, cui ftragula veftis,
Blattarum ac tinearujn epuke, putrefcat in area,
Nimirum infanus paucis videatur, eo qdod
Maxima pars hominum miorbo jaélatur eodem •
Filius, aut etiam hasc libertus ut ébibat heres,
Diis mimice fenex, cuftodis, ne tibi defit ?
Quantulum enim fumms curtabit quifque dierum,
Ungere fi caufos oléo meliore, caputque
Cceperis impèxa fedum porriginer quare,
Si quidvis fatis eft, perjuras , furripis ^ aufors
Undique? tun5 fanusr popuium fi cadere faxis
Incipias, fervofve tuos, quos *re pararis ;
Infanum te omnes pueri clamentque puella: :
Quum laqueo tixorem interimis, matremque vencno,
Incolumi capite es ? Sc<ev, Quid enim? Sten, Neque tu hoc
facis Argis,
Nec ferro, ut demens genitricem occidit Oreftes.
An tu reris, eum occiia inianifle parente ?
Ac nop ante malis dementem aéium fu ri is, quam
In matris iugulo forrum tepefecit acutum?
Quin ex quo eft habitus male tuta: mentis Oreftes,
Nil fane fecit, qüod tu reprendére poifis.
Non Pyladen ferro violare aufufve fororem
F a Eie